Europako industria-sektoreak erronka garrantzitsuei egin behar die aurre: alde batetik, trantsizio energetikoa eta digitala, ekoizpen-prozesuak eta balio-kateak eraldatzen ari dena; eta, bestetik, Txinaren eta Estatu Batuen lehia, kontinenteko enpresak bete-betean jotzen ari dena. Hori guztia Alemanian eta Frantzian sakoneko krisi ekonomiko larri batekin. Dagoeneko ezagunak diren Draghi Txostenak eta Letta Txostenak erronka horiek aztertzen dituzte, baita testuinguru horrek Europari dakarzkion aukerak ere. Zedarriak enpresa-foroak inspirazio-iturritzat hartu eta Euskadira ekarri dituen bi analisi. Eta horretan oinarritzen da plataformaren seigarren txostena, eraldaketa eta berrikuspen sakoneko testuinguru batean Euskadin irekitzen diren inpaktu eta aukeretan.
Ondorio nagusi gisa, enpresa-foroak uste du Euskadik 5.000 milioi euroko inbertsio publiko-pribatuaren erritmoa beharko duela urtero hemendik 2030era, lehiakortasunaren Europako erronkari erantzuteko: % 20 publikoak izango lirateke, eta gainerako % 80a pribatuak. Datuak lotura zuzena du Draghi Txostenarekin, urtean 800.000 milioi euroko inbertsioa gomendatzen baitu, hau da, EBko BPGren % 5 (16 bilioi eurokoa). Proportzionalki, Euskadiko BPGaren % 5 hori 5.000 milioi ingurukoa izango litzateke.
Gainera, Ikerketa eta Garapeneko (I+G) inbertsioa % 2tik % 3ra hazi beharko litzateke, baita aurrekontu publikoen bidez eta sektore pribatuaren partaidetza “sustatuz” ere, kenkari fiskalen, kreditu bigunen eta baterako finantzaketa-programen bidez. Zedarriak enpresak beharrezkotzat jo du 2025-2029 industria-plana egitea, “asmo handiko apustu zehatzak” eginez, eta Industria Kontseilua sortzea. Eta beste puntu garrantzitsu bat talentuarena da: pertsonak prestatzea aldaketa teknologiko eta sozialetara egokitzeko, eta kualifikazio handiko profesionalak erakartzea eta atxikitzea. Zentzu horretan, etorkizuneko belaunaldiak eraldatzen ari den merkatu global baterako prestatuko dituen hezkuntza-erreforma proposatzen du enpresa-foroak, STEM (zientzia, teknologia, ingeniaritza eta matematika) gaitasunak eta sormena eta pentsamendu kritikoa bezalako zeharkako trebetasunak azpimarratuz.
Gainera, talentu globala erakartzeko programak indartzeko eskatzen du, pizgarri fiskalak, administrazio-erraztasunak eta profesionalentzako eta haien familientzako ingurune abegikorra barne. “Atzerriko talentua erakartzeaz gain, euskaldunak kanpora itzultzea erraztu behar da, oztopo burokratikoak kendu eta goi-mailako lan-aukerak eskaintzen dituzten neurri espezifikoen bidez”, dio txostenak.
Industria militarra
Zedarriak-en seigarren txostena Deustuko Unibertsitateko liburutegian aurkezteko ekitaldian euskal ordezkari ekonomiko eta politikoak izan dira, besteak beste, Mikel Torres lehendakariorde eta Ekonomia sailburua, Mikel Jauregi Industria sailburua, Iñigo Urkullu lehendakaria eta Arantxa Tapia sailburu ohia. Aurkezpenean, Zedarriak enpresako koordinatzaile eta Deusto Business Schooleko irakasle Guillermo Dorronsorok seigarren txostenaren ildo nagusiak azaldu ditu, eta nabarmendu du industriaren erronkak Eusko Jaurlaritzako sail guztiak “zeharkatu” behar dituela.