Jose Luis Arasti Ekonomia eta Ogasun kontseilariak astearte honetan Parlamentuko batzordean adierazi duenez, 2024an 150 dira Nafarroako Foru Administrazioa Europako funtsen finantzaketarekin kudeatzen ari den jarduerak. “Ekintza horiek 616,8 milioi euroko finantzaketa dute esleituta; horietatik 613,3 milioi jaso dira, 560,8 milioi euroko gastua baimendu da eta 315,8 milioi euroko obligazioak aitortu dira. Hau da, jasotako finantzaketaren % 91 baimendu da, eta Berreskuratze eta Erresilentzia Mekanismoei (MRR) esleitutako finantzaketaren % 51 gauzatu da”.
Arastik azaldu zuenez, Next Generation funts europarren “gardentasuna eta kontrol zorrotza sendotzeko”, joan den udatik Next Generation Ekonomia Zuzendaritza Nagusiak sei pertsona gehiago sartu zituen MRR funtsen koordinazio-lanerako.
Arastik zehaztu zuen sei pertsona horiek aipatutako Zuzendaritza Nagusiari atxikita daudela, baina fisikoki MRR funtsak kudeatzen dituzten Nafarroako Gobernuko departamentuetan kokatuta daudela, “Europako funtsak gauzatzen laguntzeko, koordinatzeko eta laguntzeko funtzioa betez”.
“Sail guztietan hedatuta daudenez, zuzenean ezagutzen dute azpiproiektu bakoitzaren gauzatze-maila, eta denbora errealean ematen diote informazioa Zuzendaritza Nagusiari, funts horiek gauzatzen laguntzeko beharrezkoak diren inplementazioei ekin ahal izateko”, azaldu zuen sailburuak.
Arastik zehaztu zuenez, “departamentutik ahalegin handia egin da eskura dauden baliabideak optimizatzeko, eta, neurri handi batean, profesionalen plantilla horren lan-gaitasunari esker, sei pertsona horiek Nafarroako Gobernuko sail guztiei estaldura ematea lortu da”.
150 jarduera
150 proiektuak, jarraitu zuen Arastik, 120 CoFFEE azpiproiekturi lotuta daude, eta “Administrazio Zentralak Next Generation proiektuak kudeatzeko abian jarri duen tresna da, proiektuen kudeaketa jarraitua eta zuzena betetzeko”.
Sailen arabera, ia 617 milioi euro horietatik, Industria Sailaren proiektuetara bideratzen diren 112 milioi euroak, Kultura, Kirol eta Turismo Sailaren proiektuetara esleitzen diren 86 milioi euro baino gehiago, Hezkuntza Sailera esleitzen diren 95 milioi euro eta Etxebizitza Sailera bideratzen diren 85 milioi euro baino gehiago nabarmendu ditu. “Gobernu honen bi ekintza-zutabeen ordezkaritza oso argia da, aurrerabidearekiko interesa eta gizarte-ekintzarako lana”, esan zuen.
Sailburuak adierazi zuenez, “funtsak iristen ari dira, jasotzen dira, zirkulazioan jartzen dira eta herritarrengana iristen dira”. “Balantzeak partiden amaieran egiten dira. Ez hasten direnean, ezta jokatzen ari diren bitartean ere”, esan zuen.
465 euro pertsonako
Zehaztu zuenez, exekutatutako kopurua Nafarroako biztanleen artean zatituz gero, “banaketa horren emaitza 465 eurokoa da pertsonako, Europako funtsei buruz egindako azken agerraldian ekarri nizuena baino askoz handiagoa; orduan, 269 eurokoa zela esan genuen”. “Gaur, berriro diot, dagoeneko 465 euro dira pertsonako”, adierazi zuen.
Jose Luis Arastik ziurtatu zuen Nafarroako Gobernutik igarotzen diren Europako funtsen esleipenaren benetako egoerari buruzko informazioa Nafarroako funtsen webgunean bertan eta Gardentasun Atarian jasota dagoela, eta hor, azaldu zuenez, “ez dago tranparik, ezta kartoirik ere”. “Gobernu honek erabateko interesa du Foru Erkidegoan jasotzen diren laguntzei buruzko informazio egiazkoa eta eguneratuagoa emateko”, adierazi zuen.
Legebiltzarreko taldeen balorazioa
Taldeen txandan, Angel Ansa UPNko parlamentariak esan zuen “deigarria” dela “oraindik ere gauzatze maila oso baxuarekin jarraitzen duten departamentu garrantzitsu batzuk daudela, hala nola Landa Garapena edo Industria”. 150 jarduketak gauzatuko diren galdetu zuen, eta aurreikusitako finantzaketaren % 100 gauzatuko den ere bai. “Nafarroako Gobernuak Europako funtsak oso motel gauzatzearen ondorioz, jardueretako batzuk ez gauzatzeko arrisku handia dago”, azaldu zuen.
Bestalde, Ainhoa Unzu sozialistak kritikatu zuenez, “UPNk berriz ere zalantzan jartzen du Next funtsen egikaritzea Nafarroan”, eta “ezin dugu ahaztu zein den funtsen benetako zeregina, pandemiaren ondorioz sortutako ezohiko funtsak dira, Europako ondorio ekonomiko eta sozial guztiei aurre egiteko asmoz”. “Bultzada handia eman diote ekonomia suspertzeari, ekoizpen eredua eraldatzeari eraldaketa berde digital bikoitz horrekin, berdintasunean ere aurrera egiten dugu…”, azaldu zuen.
EH Bildutik, Adolfo Araizek esan zuen “estu” goazela, baina “bat nator sailburuarekin azkenean alderdi osoa ikusi behar dela esatean”. “Funtsen benetako eraginkortasuna garrantzitsua da, eta azeleragailua zapaltzeaz gain, balantzea egin beharko da”, esan zuen, “Nafarroak bere kabuz izango ez zukeen gastu-aukera izan du”. “Funtsen erabilera baloratuko dugu”, adierazi zuen, eta “ziurrenik azeleragailua zapaldu beharko da”.
Mikel Asiain Geroa Baiko ordezkariak azaldu zuenez, “Administrazio publikoak kudeatutako funtsak, kudeaketa arrunta edo ohiz kanpokoa izan, agian nahiko genukeen baino zailtasun gehiagorekin iritsi dira enpresa-sarera, funts horiek gabe egongo ez liratekeen deialdien bidez”. “Beraz, ongi etorriak izan daitezela funtsak, funtsak ez dira Administrazio Publikoan geratu”, esan zuen.
PPNren izenean, Irene Royo parlamentariak adierazi zuen “Gobernuko bi sail garrantzitsuk, hala nola Landa Garapena eta Industria, exekuzio txikia” dutela funtsetan. “Nafarroak du exekuzio gutxien”, kritikatu zuen, eta “funtsek ez dute Nafarroako ekonomia nahi bezala eraldatu”. “Exekuzioari eta kopuruari baino gehiago, kritika da ez dutela balio izan ekonomia eraldatzeko”, esan zuen.
Miguel Garrido Contigo-Zurekin taldeko legebiltzarkideak adierazi zuenez, funtsak “gizartera iritsi dira”. “Ezin dugu balantze osoa egin, baina geroko momentuari aurrea hartzea da”, esan zuen, eta gaineratu zuen “zalantzarik gabeko errealitatea dugula Europan, oro har, eta zerbitzu publiko tentsionatuak ditugula, hala nola osasunarena, mendekotasunarena eta etxebizitzarena, eta ekimen pribatuak bere kabuz egin ez duen ehun ekonomikoaren errealitatea dugula”. Haren ustez, funtsek “baliabide gehigarri batzuk” ahalbidetzen zituzten “administrazioak bi ildo horiek egin edo indartzeko, eta amaitu egingo zaizkigu, eta hor dago izango dugun eztabaida”.