Gipuzkoako enpresei laguntza emango die berriz ere Foru Aldundiak, kanpoko merkatura zabaltzeko, nazioartekotze-programaren bidez; zehazki, nazioarteko merkatuan produktu berriak merkaturatzea eta merkaturatzea bultzatzeko deialdiaren bidez, eta partaidetza handiena duten filialak sortzea, handitzea edo erostea sustatuz. Jabier Larrañaga Sustapen Ekonomiko, Turismo eta Landa Inguruneko diputatuak azpimarratu duenez, Aldundiak 2021ean bere horretan mantenduko du programa honen diru kopurua, eta milioi bat euro bideratuko ditu horretara, bi ildo nagusitan banatuta: produktu berrien nazioarteko merkaturatzea 700.000 eurorekin lagunduko da, eta kanpo ezarpen produktiboak 300.000 eurorekin.
Lehen lerroa ETEei soilik zuzenduta dago, eta diru-laguntza jasoko dute produktu berria kanpoan merkaturatzeko ekintzetan kanpotik kontratatutako lan eta zerbitzuek, hala nola aholkularitza eta prestakuntza nazioartekotzearen, marketinaren eta merkaturatzearen arloan, edo patente-eskaerak, marka-erregistroa eta izen komertzialak.
Bigarrenari dagokionez, Gipuzkoako enpresek filialak sortzeko, handitzeko edo eskuratzeko baliabide iraunkorretarako egiten dituzten ekarpenak babestuko dira, edozein herrialdetan, enpresa txikien kasuan, eta EBtik kanpo, enpresa ertain eta handien kasuan. Laguntza jaso dezaketen gastuen ehunekoa handitzen jarraituko da, gehienez ere %35 produktuak nazioartean merkaturatzen badira eta %40 atzerrian ekoizpen-ezarpenak egiten badira. Aurtengo deialdiaren oinarriak laster onartuko dira Gobernu Kontseiluan, eta, ondoren, GAOn argitaratuko dira, dagokion informazio guztiarekin. Eskabideak aurkezteko epea hilabetekoa izango da, une horretatik aurrera.
Iaz, izaera eta sektore desberdinetako 32 enpresak lortu zuten produktu berriak esportatzea edo kanpora irekitzea programa honen bidez: 30 produktu-lerroan, eta 2 merkataritza- edo ekoizpen-ezarpenetan. Lehenengoen artean, 2,7 milioi euroko inbertsioa egin zen. Ekintzak hainbat merkatutara bideratu ziren, batez ere Alemaniara (lagundutako 9 proiektutan dago), AEBetara (7 proiektutan), Mexikora eta Frantziara (6 proiektutan) eta Txinara (5 proiektutan). Eusko Jaurlaritzaren Enpresak Nazioartekotzeko Plan Estrategikoan zehaztutako merkatuei ematen zaie lehentasuna. Ezarpenei dagokienez, 2020ko deialdian 2 enpresa lagundu ziren: Fagor Ederlan, San Luis Potosiko (Mexiko) lantegia handitzeko, eta Alcorta Forging Group, Marysvillen (AEB) ekoizpen-planta bat sortzeko.
Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean eskuragarri dauden oinarriak dituen deialdiari honako programa hauek gehitu behar zaizkio: Nebts – Start ups nazioartekotzea –, Lagundex – ETEen nazioartekotzeari laguntzea – Edo Gipuzkoa Zabaltzen – Merkatuen dibertsifikazioa – Aldundiak Gipuzkoako Merkataritza Ganberarekin batera garatzen duena – Edo 2016an Elkargirekin batera aktibatutako finantza-tresna, abalak emanez Gipuzkoako ETEen nazioartekotzea babesten duena.
‘Errekuperaziorako gakoa’
COVID-19ak eragindako krisiak eragin handia izan du lurraldearen esportazioetan, %18,7 murriztu baitziren iaz, eta gure industriaren funtsezko sektoreei eragin die, makina-erremintari edo, oro har, mugikortasunari, esaterako. Datu hori 2019koarekin kontrajarrita dago, orduan, kanpo-salmentak %11,6 hazi baitziren, 8.500 milioitik gorako balioarekin. “Gipuzkoak nazioartekotutako sare ekonomikoa du, eta hori indartu beharreko indar lehiakorra da. 2008ko krisialdian, estatuari bereziki eragin ziona, atzerrira zabaltzeko ahaleginari esker, krisia antzeman ahal izan genuen, eta zalantzarik gabe, kanpoko presentzia sendotzea eta zabaltzea funtsezkoa izango da berriro ere, pandemiaren aurrean susperraldi ekonomikoa bizkortzeko. Nazioartekotzea funtsezko palanka da egungo jarduera eta enplegua sendotzeko eta kalitatezko negozio eta enplegu aukera berriak sortzeko”, azaldu du Jabier Larrañagak.
Diputatuak gogorarazi duenez, “Mundura irekitako enpresak behar ditugu, ekonomiak globala eta konektatua izaten jarraituko duelako”, eta “inoiz baino adiago” egoteko deia egin du, “Merkataritza globalaren monitorizazioan”. “Mugikortasunaren mugek eta susperraldi-erritmoek eragin desberdina dute herrialde bakoitzean; beraz, merkatu global gero eta aldakorragoan eta ziurgabetasunak markatuta, lehentasunezkoa da negozio-aukerak garaiz detektatzea”.
Era berean, apustu internazionalizatzaile horrek “epe luzera” begiratzea dakarrela esan du, “Emaitzak ez baitira berehalakoak”; horrekin batera, “Murgilduta gauden digitalizazio prozesua bizkortu behar da”, eta “ahalegin gehienak industrian eta enpresa txiki eta ertainetan egin behar dira, horiek sortzen baitute lurraldeko industriaren enpleguaren ia erdia”. “Enpresa txikiak dira baliabide gutxien dituztenak eta zailtasun handienak dituztenak merkatuak ezagutzeko eta gero eta konplexuagoak diren eragiketak abian jartzeko, bereziki kanpora irekitzeko lehen urratsetan, horiek izaten baitira zailenak”. Nolanahi ere, “Nazioarteko ingurune aurreratuenekin lotura sustatzen jarraitzea Gipuzkoaren erronka da, saltzeko ez ezik, ikasteko eta berritzeko ere bai, hau da, lehiakorragoak eta jasangarriagoak izateko”, gaineratu du.
Arrakastaren balantzea
Nazioartekotzea sustatzeko programak 1999an eman zituen lehen urratsak. Ordutik 105 ezarpen produktibo babestu dira 20 herrialdetan, Txina -26-, Mexiko -20-, India -14- eta Brasil -12- direlarik merkatu nagusiak. 2005etik, 406 enpresak merkaturatu dute produktu berria 79 herrialdetan, eta 50 jaurtiketa baino gehiago egin dituzten 5 herrialde nabarmentzen dira: AEB -161, Txina – 69-, Mexiko 66, Brasil – 62 eta Errusia 58-. 2014. urteaz geroztik, hiru foru-aldundiek, Eusko Jaurlaritzak eta hiru lurraldeetako merkataritza-ganberek lankidetzan dihardute enpresen nazioartekotzea sustatzeko eta enpresei laguntza-programetarako sarbidea errazten dien Leihatila Bakarra garatzeko.