Espainiako Bankuak egin duen Familien Finantza Inkestak azken 20 urteetan Estatuko familiak pobretu egin direla erakusten du. Inkesta horren arabera, ondasun garbiak (aktibo ez hain aktiboak) asko murriztu dira aldi horretan.
Ateratzen den lehen ondorioa da 2005etik jabetzan duten etxebizitza eta aberastasun garbia murriztu egin dela belaunaldi gazteenen artean. Zentzu horretan, deigarria da denboran zehar Estatuan etxebizitza edukitzean egon den aldaketa. Hala, 1945 eta 1965 artean jaiotako belaunaldietan, 42 urterekin jabetzan zuten etxebizitza-tasa % 81etik gorakoa zen bitartean, 2022an, 1975 eta 1985 artean jaiotakoen kasuan, ehuneko hori % 67ra jaisten da, hau da, 14 puntu portzentual gutxiago. Jabetzako etxebizitzaren murrizketa hori areagotzen ari dela dirudi 1985etik aurrera jaiotakoentzat, gaur egun berrogei urte baino gutxiago dituztenentzat.
Horrela ikusten da belaunaldi gazteenak beren aurrekoak baino aberastasun garbi gutxiago pilatzen ari direla. Esate baterako, 1960 inguruan jaiotako belaunaldiek 200.000 euro baino zertxobait gehiagoko aberastasun garbi ertaina zuten 45 urterekin, ia 1980 inguruan adin berean jaiotakoen bikoitza (107.031 euro).
Azken inkestaren arabera, familien batez besteko aberastasun garbia 147.700 eurokoa zen, eta batez besteko aberastasuna 309.000 eurokoa. Denbora-tarte horretan, batez besteko ratioa igo egin da: 2005ean, 1,47koa izan zen, eta, 2022an, 2,16koa. Adin-taldeen arabera, batez besteko aberastasunak eta batez besteko aberastasunak gora egiten dute adinarekin.
Hala, hezkuntza-maila igotzean, batez besteko aberastasuna eta aberastasun ertaina handitu egiten dira. 2022. urtearen amaieran, 274.700 eurokoa zen unibertsitateko ikasketak dituzten pertsonen batez besteko aberastasuna, eta 603.000 eurokoa batez besteko aberastasuna.
Familiaburuaren lan-egoerari dagokionez, bi aberastasunetan balio handienak norberaren konturako langileek dituzte.
2022an, aktibo errealak etxeetako aktibo guztien % 78,9 dira. Etxebizitza da familien aktibo errealik garrantzitsuena, eta aktibo horien % 52,9 dira etxe guztietarako 2022. urtean.
Finantza-aktiboei dagokienez, familia guztiak kontuan hartuta, 2022an aktibo guztien % 21,1 ziren.
Etxeen zorra
Aldiz, 2022an, etxeetako zorra aktiboen balio osoaren % 9,3 zen; ehuneko hori 2015ean % 9,5 zen. Etxebizitza nagusia erosteko ordaindu gabeko zorra etxeen zor osoaren % 66 izan zen 2022. urtean.
Eurosistemako hainbat herrialdetan 2011tik 2021era bitartean izandako aberastasun garbiaren kontzentrazioa alderatzeko aukera ere ematen du txostenak. Duela hamarkada bat baino gehiago %5 aberatsenak aberastasunaren %35 baino gutxiago biltzen zuen bitartean, azken datuek diote pilaketa hori %40tik gorakoa dela. Alde horretatik, Euroguneko herrialdeen artean, desberdintasun handiena duen hirugarren herrialdea da, Italiaren eta Alemaniaren atzetik.
2011 eta 2021 arteko kontzentrazioaren igoera hori ia 7,3 puntu portzentualen baliokidea da, Italian baino igoera txikiagoa, baina Alemania, Frantzia eta Portugal bezalako herrialdeetan baino handiagoa, non portzentaje hori jaitsi egin den.
Guztira, familien finantza-aberastasuna % 11,7 handitu zen urtebetean, eta 2,3 bilioi euro baino gehiago izan ziren joan den irailean, nahiz eta eskudirutan zuten kopuruak minimo historikoetan hondoratzen jarraitu zuen.
Hala islatzen dute Espainiako Bankuak Espainiako ekonomiaren finantza-kontuei buruz emandako datuek: 2024ko hirugarren hiruhilekoa ixtean, 2.327.344 milioi eurokoa izan zen familien finantza-aberastasun garbia.
Zifra hori (familien finantza-aktibo garbiak neurtzen dituena) Espainiako barne-produktu gordinaren (BPG) % 148,4 da, aurreko urtean baino ehuneko 6,7 puntu gehiago.
Bestalde, enpresen eta familien zorra 1,7 bilioikoa izan zen, hau da, % 1,6ko igoera 2023ko hiruhileko berarekin alderatuta.
Hala ere, BPGari dagokionez, ratioak zorpetzearen moderaziorako joera erakusten jarraitu zuen. Zehazki, enpresen zorra bilioi bat euro baino gehiagora igo zen, baina Espainiako BPGan duen pisua % 67,2tik % 64,8ra pasatu zen urtebetean. Enpresen arteko zorra ere kontuan hartuko balitz, ratioa % 80,9koa litzateke, urtebete lehenago % 84,7koa zen bitartean.
Bestalde, familien zorra (etxeen zerbitzura dauden irabazi-asmorik gabeko erakundeena barne, hala nola GKEena, kultura- edo kirol-elkarteena edo erlijio-erakundeena, besteak beste) murriztu egin zen, bai kopuru absolutuetan, bai BPGaren arabera.