EElsa Castillo aukeratu dute Kaiku kooperatibaren historiako lehen emakume presidente. Nafarroako abeltzain hau Azkoienen dagoen familia-ustiategiaren laugarren belaunaldiko kidea da.
“Lidergo-aldaketa bat irudikatzeko ez ezik, aniztasunarekiko konpromisoa izateko eta emakumeek sektore horretan parte har dezaten bultzatzeko”, Elsa Castillo Kaiku kooperatibako presidente izendatu dute, gaur egun Nafarroako baserritarren % 70 biltzen baititu. Lehendakari berriaren etorrerarekin, konpainiak mugarri historiko bat lortu du, sektorean genero-berdintasunerantz beste urrats bat emanez: “Orain dela urte batzuk arte, emakumeak abeltzaintzan zuen zeregina lagungarria zen, zereginetan lagunduz; zalantzarik gabe, lan handia, baina ikusgarritasun gutxikoa. Hala ere, gaur egun, gero eta ohikoagoa da emakumeak izatea baserria zuzentzen dutenak, aurpegia agerian, eta aurrera egiten jarraitu behar dugu ikusgarritasuna eta aintzatespena lortzeko. Kaiku kooperatiban zuzendaritza-postuen % 50 emakumeek betetzen dituzte gaur egun”, esan du Castillok.
Familia giroko sektore batean, Elsa Castillo txikitatik egon da lotuta bere familiaren abeltzaintzarekin. Prestakuntza jaso eta enpresa pribatuan lan egin ondoren, ez zen pozik sentitzen eta 28 urterekin, orain arrebarekin zuzentzen duen familia-negozioan probatzea erabaki zuen; ez zen atzera bueltarik izan. “Kaikuko abeltzaina izatea ez da lanbide bat, bizitzeko modu bat baizik. Nire aitona izan zen behiak askatu zituen eskualdeko lehen pertsona (antzina lotuta zeuden), eta aita aitzindaria izan zen genetikan eta nutrizioan. Guk haien urratsak jarraitu ditugu, baina ganadua maneiatzeko moduari modernotasun kutsua emanez”, esan du Elsak.
Kooperatiba historiko baten erronkak
Lehen sektoreari eusteko, lana sortzeko eta ingurune naturala modu jasangarrian zaintzeko helburuarekin, Kaiku Kooperatibak 300 ustiategi baino gehiago ditu EAEn eta Nafarroan, esnea bildu, eraldatu, biltegiratu eta garraiatzen dutenak, hau da, Nafarroan dauden baserrien % 70. Konpainiak % 30eko ordezkaritza femeninoa du bazkideen artean.
Sektoreak aurre egin behar dion erronka nagusietako bat belaunaldien arteko erreleborik eza da, eta, horren ondorioz, datozen urteetan abeltzaintza-enpresa asko ixtea aurreikusten da. Kaikuk sektoreari merezi duen errekonozimendu soziala emateko erronkari aurre egiten dio, eta, aldi berean, bere marka ezartzen jarraitzen du gazteenen artean erreferentzia izateko. “Abeltzaina izateak eskatzen duen ahalegina eta sakrifizioa nabarmendu behar dira, baita landa-inguruneari egiten diogun ekarpena ere. Belaunaldiz belaunaldi igaro den ogibide bati eutsi nahi badiogu, gizarteari jakinarazi behar diogu etorkizuna kalitatezko eta hurbileko produktu baten alde egitea dela, eta, batez ere, atzean proiektu sendo eta iraunkor bat duen produktu baten alde egitea”, ziurtatu du Castillok. “Horregatik guztiagatik, Kaiku Baserria sortu dugu: jendeari irekitako lehen baserri hezitzailea. Kaiku Baserriak litro bat KM0 esneren atzean dagoen ahalegina erakusten du eta abeltzain familia batek behiekiko eta ingurumenarekiko errespetuz lan egiten du, jasangarritasuna, teknologia eta azpiegitura modernoak erabiliz”, ondorioztatu du Elsak.
Kaiku kooperatibari buruz
Kaikuk 300 baserri inguru ditu, eta 800 langile aritzen dira esnea biltzen, eraldatzen, biltegiratzen eta garraiatzen, urtean 227 milioi litroko bolumenarekin. 50eko hamarkadan jaioa, kooperatibak mendeetatik oinordetzan jasotako lana egiten du, lurraren jarduera nagusietako bat bizirik mantentzen duena. Gainera, industria eraldatzaile baten parte denez, balio-kate osoa integratzen du bere jardueran.