Jakin-mina pizten dit etxebizitzarekin eta irisgarritasunarekin zerikusia duen edozein ekimenek. Nafarroako Ekonomia Alternatibo eta Solidarioaren Sareak (REAS) eta Koobizitza etxebizitza kooperatiboen sareak jardunaldi batzuk antolatu dituzte datorren astean hasteko eta zeresana emango duen gai bat jorratzeko: irabazi-asmorik gabeko kooperatibei lurzorua lagatzea etxebizitzak egiteko. Saltzen eta alokatzen ez diren etxebizitzak, erabiltzen direnak.
Ezagutzen ditugu Txantrean eta San Juanen (Etxekide eta Etxekonak Bat) elkarlaneko etxebizitzen bi proiektu “seniorrak”, adineko pertsonei zuzendutakoak, eta kausa hori banderapean jarri dutenak. Bartzelonan, La Borda edo Can 70 edo Entrepatios bezalako egoitza-ekimenetan sei urteko abantaila dugu. Nafarroan, landa-eremuan, dagoeneko mugitu dira proiektuak Arantza bezalako herrietan.
Formula erraza da: administrazioek (Jaurlaritzak edo udalek) 75 urterako lurzorua lagatzen diete pertsona-talde batek osatutako kooperatibei (gutxienez 18-20), behar dutela frogatzeko. Eta inbertsioa egiten dutela, noski. Udalerri askok dute beren esku herrietan jendea atxikitzeko aukera. Ondo gainbegiratuta egon behar duten proiektuak (interes publikoa). Lurzoruak badaude, zuzkidurazkoak edo etxebizitza eskuragarrietara bideratuak, eta gazteak mobilizatzeko modu bat izan daiteke, bizitzen geratzeko edo baita herri zaharrak okupatzeko ere. Baita gure adinekoentzako beste zainketa-eredu bat bultzatzeko ere.
Kooperatibak, ondo aholkatuta, eraikuntza-gastuak bere gain hartzen ditu, baina orube hori libre geratzen da etorkizunerako. Herentzia gizartea bera da. Gihar hori falta zaigu, hobeto esanda, kultura hori. Behetik gora. Negozioa ez diren cohousingak (ikasleen egoitzak eta abar). Pentsatzen ari naiz, adibidez, zer egin dezakeen nire herriko Udalak, Atarrabiak, ez baitu lurrik, eta industrialdean nabe zaharren bat birmoldatzea besterik ez zaio geratzen.