Donostiako Udalaren definizioan errolda soziala “pertsona bat benetako bizilekua ez den beste leku batean erroldatzea da. Hau da, Udalak badaki pertsona bera dela eta hirian bizi dela, baina ezin da bizi den lekuan erroldatu, hainbat arrazoi direla medio “.
Duela egun batzuk, “Zure bizilaguna naiz, baina erroldarik gabe ez naiz existitzen” kanpainaren informazio-gunean, duela lau hilabete Kolonbiatik iritsitako senar-emazte batzuk aurkeztu ziren, 17 urteko seme batekin eta 15 urteko alaba batekin batera, herrialde horretako indarkeriatik ihesi, bertan jarduten duten talde armaturen batek mutila nahitaez errekrutatuko ote zuen beldur.
Bizkaiko herri batera iritsi ziren, lagun batek alokatutako pisuko logela bat uzten zielako, familia bertan hartzeko. Lau hilabete hauetan ezkutuan ostatu hartu du familiak – hitz horrekin adierazi zuen amak –, zaratarik egin gabe, eta ahalik eta gutxien ateratzen zen gelatik, traba ez egiteagatik. Kalera ere iritsi ziren, haien presentzia oharkabean igaro dadin, zeren eta, ostatu ematen diena alokairu-kontratua galtzeko arriskua bere gain hartzen ari baita, horrek ez baitu uzten beste pertsona batzuei etxebizitzan ostatu ematen.
Senar-emazteak gure arretarako lokal txikira iritsi zirenean, etorkinei laguntzeko instantzia ofizial guztiak, ez-ofizialak eta gizarte-ongizatekoak, ibiliak ziren, inolako konponbiderik aurkitu gabe, ezta asilo-eskatzaile gisa ere, indarkeriatik ihes egin baitzuten.
15 urteko gazteak eskolatzeko aukera izan du, baina 17 urteko anaiak, Lanbide Heziketan matrikulatu nahi duenak, batxilergoko titulua baliozkotu behar du hori egin ahal izateko. Amak kontatu zigunez, mutilak paretari begira ematen du eguna, eta arren eskatzen dio non ikas dezakeen jakiteko. Baina, eta hemen dago ama hori zergatik iritsi zen gure bulegora, mutikoak erroldatuta egon behar du bere titulua baliozkotzeko (beste asko bezala izapide eta baimen anitzetarako).
Ama lau aldiz joan da bizi den Udaleko oinarrizko gizarte-zerbitzuetara, baita Caritasen abalarekin ere, erroldatze soziala eskatzeko aldeko txostena eskatzeko, baina erantzuna ezezkoa izan da beti.
Horregatik guztiagatik, gutun ireki honen bidez, zuzenean zuzentzen gatzaizkio Eudeli (Euskadiko Udalen Elkartea), kontuan hartu beharko litzatekeen erroldatzea ukatzeko kasu ohikoegia delako.
Duela gutxi, Eudelek “Egoera berezietan erroldatzeko irizpide komunak” lantzeko prozesu bat ireki du. Prozesu horretan, oraingoz, hainbat udaletako errolda- eta gizarte-zerbitzuetako arloetako teknikariek parte hartzen dute. Ekimen hori positiboki balioesten dugu, baina zuhurtziaz.
Horren arrazoia da irizpide komun horien lehen zirriborroak, ekarpenak egiteko moduari buruzko oinarri gisa, ez duela jasotzen erroldatu ezin diren etxebizitza batean babestuta bizi diren pertsonen kasua, familia hori bezala.
Errolda sozialaren aldeko kanpainaz geroztik, zirriborro horri ekarpen batzuk egin dizkiogu (https://erroldakanpaina.wordpress.com/materiales /), eta eskatu dugu kontuan har daitezela kasu hori (erroldatu ezin diren bizileku batean bizitzea), besteak beste, Gizarte Zerbitzuek adierazten duten bizileku batean erroldatzeko errolda-araudiak (normalean, udalerriko gizarte-arretako zentro batean) jasotzen dituen kasu berezien artean, eta, horrela, erroldatze-araudia EAEko biztanleria- eta etxebizitza-errealitate berrira eguneratu da.
Erroldatzea funtsezkoa da etorkinen gizarteratzea errazteko. Hala jasotzen du Eudelek berak Harrera ehundu txostenean. Euskadiko atzerritarrei harrera egiteko tokiko politikak diseinatzeko eskuliburua. Bertan, zuzen adierazten da udalerri barruko lehen lotura eta, ziurrenik, garrantzitsuena Errolda-Harreragune (Migratzaileentzako Harrerarako Euskal Zerbitzua) dela, erroldatzea funtsezko izapidea baita. Era berean, indarrean dauden ideiak eta erroldatzeko mekanismoak eta prozesuak birpentsatu behar direla onartuta; izan ere, funtsezkotzat jotzen du harrera-politikak herritar berriek zerbitzu publikoak gainerako herritarren baldintza berdinetan erabil ditzaten bideratzea.
Aurreko akordio horiek oinarri hartuta, Eudelen aldetik harrera sutsua espero dugu “Erroldarik gabe izaterik ez” kanpainatik egindako proposamenei.