Datu zentroak Nafarroan finkatu dira. Eta sektoreko hiru enpresak, gutxienez, milioi askoko inbertsioak aurreikusten dituzte Foru Komunitateko Erriberako hainbat lekutan. Zehazki, hiru konpainiek planteatzen dute datuak prozesatzeko sei zentro (DPZ) eraikitzea, eta horiek elkarrekin 382 megawatteko potentzia beharko lukete. Hala ere, sektoreak benetako boom bat bizi du azken hilabeteetan, eta, beraz, aurkeztutako proiektuen kopuruak gora egin dezake laster, nahiz eta zalantzazkoa den horiek guztiak aurrera ateratzea.
Sei zentro horiek Tuteran, Ribaforadan, Valtierran eta Arguedasen kokatuko lirateke. Enklabe horrek milioi askoko inbertsioak izan ditzake zuzenean, 3.000 milioi euro baino gehiago, bai eta oraindik definitu gabe dagoen enplegu-sorkuntza ere, baina, azken finean, garrantzitsua da nekazaritzako elikagaien industria jarduera ekonomiko nagusia den eta dibertsifikatu eta balio erantsi handiagoko jardueren alde egin behar duen arlo batean. Sektoreak uste du megawatt bakoitzak hamar milioi euro inguruko inbertsioa dakarrela.
Nafarroan begiak jarri dituzten proiektuak lehen urratsak ematen ari dira oraindik. “Baina enpresen interesa benetakoa da”, azaldu dute administrazio-iturriek. Konpainiek, udalekin ez ezik, Nafarroako Gobernuarekin ere jarri dira harremanetan, eta horren aurrean finantza-bermeak aurkeztu dituzte. Halaber, energia-konpainien eta sare-kudeatzaileen aurrean eskatu dute sare elektrikora konektatzeko eskaera. Bere beharrak izugarriak direlako eta, berez, Nafarroan instalatutako potentzia berriztagarriaren ia % 15 suposatzen dutelako, dagoeneko 2.100 megawattetara hurbiltzen dena.
Ura, energia, lurzorua
Energia-kontsumo handi hori oztopo nagusietako bat da instalatzeko. Ez bakarrik energiaren eskuragarritasunagatik — Nafarroa energia hori hornitzeko instalazio berriztagarri nahikoak dituen lurraldeetako bat da —, baita sareek energia horri eusteko duten gaitasunagatik ere. Beraz, gobernu zentralari dagokion jarduera-baimena behar dute. Ur gutxi kontsumitzen du, eta Nafarroan dagoeneko arazoak sortzen ari da Nafarroako Ubidea handitzeagatik. Eta, horrekin batera, lurzoruaren beharra ere handia da.
Aragoiko kasua argigarria da. Ondoko komunitatea datu-zentro berrien xede nagusietako bat bihurtu da, milioi askoko inbertsioak behar baitituzte, baina baita beste baldintza batzuk ere. Espainiak energia berriztagarrietan, eguzki-energian zein energia eolikoan duen potentzialak izugarri handitu du kokapena baloratzen duen sektore baten lurraldearen erakargarritasuna. Eta Aragoiko hiriburua hiru orduko erradioan, herrialde osoko BPGren % 70 inguru.
Enpleguaren ezezaguna
Zentro berri horiek sustatzen dituzten enpresen izenak ez dira zabaldu. Jakina da enpresetako batek, Ribaforadan eta Tuteran bi zentro abian jartzeko aukera aztertzen duenak, Nafarroan duela egoitza. Datu-zentro horiek 50 megawatt eskatu dituzte bakoitzarentzat. Potentzia bera behar zuten Valtierrako eta Arguedasko hiru datu-zentroek, Madrilgo enpresa batek sustatuta. Kontsumo askoz handiagoak seigarren ekimena izango luke (132 megawatteko potentzia), eta, beraz, proiektu berriztagarri paralelo batekin elkartu beharko litzateke.
Hala ere, ez dago argi instalazio horiek enplegua sortzen duten ala ez. Oso garrantzitsua da eraikuntza-fasean, baina hamarnaka pertsonara murrizten da zentro bakoitzerako eragiketa-fasean. “Datu-zentroek irabazi dute, arrazoi osoz, beren instalazioetan metro koadroko lanpostu kopuru txikiena sortzearen ospe tristea”, zioen John Johnson Patmos Hosting datu-zentroetako operadorearen zuzendari exekutiboak The Wall Street Journal egunkariak argitaratutako erreportaje batean.
SpainDCk 2025eko otsailean argitaratutako azterlan batek, Espainiako datu-zentroen eskariaren eta eraginaren azterketa izenekoak, adierazten du DPZetako zuzeneko enpleguak honako jarduera hauek biltzen dituela: hardwarea instalatzea, sistemak monitorizatzea eta azpiegiturak mantentzea. Beraz, langile oso espezializatuak behar dira. Zeharkako enplegua sektore osagarrietan sortzen da. Adibidez, DPZen hedapenak energia berriztagarriaren beharra areagotzen du, energia-industrian enpleguak sortuz, eta zibersegurtasun- eta logistika-zerbitzuen eskaera ere bultzatzen du.
SpainDCren 2025eko txostenak nabarmentzen du DPZek hainbat sektore babesten dituztela, hala nola osasuna (eskariaren % 7), administrazio publikoa (% 18) eta finantza-zerbitzuak (% 17). Horrek zabaldu egiten du arlo horietako lan-inpaktua.