Maizterren eta kontsumitzaileen erakunde nagusiek Alquiler Seguro higiezinen enpresari zehapen-espediente bat ireki izana ospatzen dute, eta alokairu-merkatuan inflexio-puntu bat markatzen duten zehapen eredugarriak eskatzen dituzte. Maizterren Sindikatuak, Facua-Consumidores en Accion erakundeak eta Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) irmotasuna eskatu diote Gobernu Zentralari higiezinen agentziek egindako abusu orokortuak amaitzeko.
Ikerketa urrian hasi zen, salaketa andana baten ondorioz. Elkarteek ohartarazi dute enpresak kudeatutako kontratuetan abusuzko klausulak errepikatzen direla, besteak beste, aseguruak ezartzea, eskatu gabeko zerbitzuak kobratzea eta, bereziki, Etxebizitzaren Lege berriaren arabera jabeek, ez maizterrek, beren gain hartu behar dituzten ordainsariak eskatzea. Eragindako kolektiboentzat, indarrean dagoen legedia saihesteko estrategia sistematikoa da.
“Espedienteak erakusten du legearen aurkako praktikak ez direla unean uneko gertaerak, iruzurraren eta abusuaren egiturazko sistema bat baizik”, salatu du Maizterren Sindikatuak, eta azpimarratu du Alquiler Seguro enpresak “berme gehigarri gisa etxejabea babesten ez duten kopuruak eskatzen dituela, higiezinen agentzia bera baizik”.
“Maizterren kriminalizazioari eta jabearen babesari buruzko erretorika handi baten azpian iruzur iraunkor bat ezkutatzen zen”, adierazi du Maizterren Sindikatuak. Era berean, salatu duenez, “higiezinen agentziak aseguruak eta hornidurak bere enpresa-talde bereko enpresekin kontratatzera behartzen du, eta berme gehigarri gisa kobratutako kopuruekin geratzen da, errentatzailea benetan babestu gabe”. Era berean, abusu-egoera orokortua dagoela adierazi dute, ez enpresa bakar batera mugatuta, baizik eta maizterrak desabantaila nabarmenean uzten dituen negozio-eredu baten adierazgarri.
Bestalde, Facua bezalako kontsumitzaileen erakundeek ohartarazi dute Alquiler Seguro izebergaren punta baino ez dela, eta antzeko ikerketak eskatu dituzte araudia urratzen ari diren beste higiezinen agentzien aurka. “Ikusten ari gara sektoreko enpresek nola kobratzen dizkieten ordainsariak maizterrei, zerbitzu gehigarriz mozorrotuta, nahiz eta legeak debekatu. Kontsumo Ministerioaren ikerketak hala erakusten du”, adierazi du Rubén Sánchez Facuako idazkari nagusiak.
Sanchezen ustez, Alquiler Seguroko espediente bat irekitzeak sektorearen barruan lehenaldia eta geroa ekar ditzake. “Zehapen-espediente honek oso mezu argia bidaltzen dio higiezinen sektoreari: iruzurrak ondorioak ditu eta ez da zigorrik gabe geratuko”, adierazi du.
Facuako idazkari nagusiaren ustez, ordea, funtsezkoa da administrazio guztien inplikazioa horrelako praktikei aurre egiteko. “Ministerioak enpresak hainbat autonomia-erkidegotan jarduten duenean bakarrik jardun dezake, baina agentzia gehienek toki-mailan jarduten dute. Horregatik, funtsezkoa da erkidegoek ere zigortzea”, esan du Sanchezek, eta kezkatuta agertu da autonomia-erkidegoen gelditasunagatik:” Kezkatzen gaitu ez aritzeak. Gure salaketak gorabehera, ia ez da zigorrik ezarri”.
Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Elkarteak (OCU) Pablo Bustinduyren kabineteari eskatu dio ikertutako agentzia “azkar eta modu eredugarrian” zigortzeko, “lortutako legez kanpoko onurekin bat etorriz”.
Alquiler Seguro defendatzen da
Alquiler Seguro enpresak erabat ukatu ditu akusazioak, eta 17 urte baino gehiago araudia “zorrotz” betetzen ari direla adierazi du. Konpainiak defendatzen du bere zerbitzu guztiak “publikoak, gardenak eta borondatezkoak” direla, bai jabeentzat, bai maizterrentzat, eta kudeaketa-gastuak “errentatzailearenak bakarrik” direla, bezero bakoitzarekin sinatutako kontratuetan agertzen den bezala.
David Caraballo enpresako CEOak ziurtatu du Kontsumo Ministerioak irekitako zehapen-espedientea hasierako fasean dagoela oraindik, eta konpainia edukia aztertzen ari dela Ministerioak bere praktikei buruz egiten duen interpretazioa zehazteko. “Kontsumoarekin lankidetzan aritzeko prest gaude. Kontsumo Ministerioaren proposamena zehatz-mehatz aztertuko dugu, aldaketaren bat egin behar dugun erabakitzeko”, dio Caraballok.
Konpainiak azpimarratu du oraingoz ez dela zehapen irmoa, eta alegazio-izapideetan dagoela. “Legea zorrotz betetzen dugu. Kontsumo Ministerioak egiten duen interpretaziora egokitzeko aztertu beharko genukeen protokoloren bat badago, gure prozesuak aztertzeko prest gaude, betiere hobetzeko asmoz”, ondorioztatu du CEOak.
Kontsumo Ministerioa, irmo
Kontsumo Ministerioak gogorarazi du Etxebizitza Eskubidearen aldeko Legeak berariaz debekatzen duela higiezinen kudeaketatik edo kontratua formalizatzetik eratorritako kostuak errentariei helaraztea. Era berean, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Defentsarako Lege Orokorrak arau-haustetzat hartzen ditu maizterraren kaltetan kontratu-oreka aldatzen duten abusuzko klausulak.
Ministerioak berak azpimarratu du alokairuaren merkatuaren gaineko zaintza indartu dutela, batez ere enpresa handien kasuan. Alquiler Seguroz gain, ikerketak ireki zaizkie beste operadore batzuei, hala nola Airbnb-i, plataformak uko egin baitzion turistiko gisa eskaintzen zituen milaka pisu kentzeari, lizentziarik ez izan edo erakutsi ez arren. Aldi berean, Estatuko hainbat hiritako legez kanpoko etxebizitza turistikoen hazkundea ikertzen ari dira.
Espedientea irekitzeak oraindik ez du enpresaren erruduntasuna zehazten, baina zehapenetarako bidea irekitzen du, berresten diren arau-hausteen larritasunaren arabera. 100.000 eta milioi euro artekoak izango lirateke, arau-haustearen larritasunaren arabera.
Erakundeek uste dute Gobernuak erabaki handiagoz jokatu behar duela maizterrak babesteko. Horretarako, ikuskapen, zaintza eta zehapen eraginkor gehiago eskatzen dituzte, higiezinen agentziek legezkotasunetik kanpo jardun dezaten eragozteko. “Ez da nahikoa espedienteak irekitzea. Ereduzko zehapenak ezarri behar dira eta kontrol-mekanismo eraginkorragoak ezarri”, azpimarratu du Facuak. Era berean, administrazio-arintasun handiagoa eskatzen dute, horrelako konpainiek beren praktikei epe luzeetan eustea eragozteko, benetako ondoriorik gabe.