Hirugarren herrialdeetako nekazaritzako elikagaiek merkatuan (eta kontsumitzaileengan) dituzten ondorioak indargabetzea proposatu du Nafarroako Gobernuak, baldin eta Europako kontrol berberak ez badituzte eta elikagaien kalitatea bermatzen ez badute.
Nafarroako Ingurumen eta Landa Garapeneko Departamentua Elikagaien Kalitateari buruzko lege-proiektu batean ari da lanean. Proiektu horrek onura fiskalak eta laguntzak eskaintzen dizkie tokiko ekoizleei eta Nafarroako kontsumitzaileei, bertako kalitate-zigiluak indartzen ditu (jatorri-izendapenekin) eta elikagaien benetakotasuna kontrolatzeko mekanismo gehiago ditu, besteak beste, 300.000 €-rainoko isunak (larrienak) aurreikusten dituen zehapen-kode bat elikagai-iruzurraren kasuan.
Proiektu horretan, sailak denbora luzea darama lanean, Aierdi sailburuak aurreratu zuen, eta orain jendaurrean jarri berri da, nahi duen orok bere ekarpenak egin ditzan.
Kalitatea sustatzea
Legeak 78 orrialde ditu. Kapitulurik garrantzitsuenak Nafarroako Gobernuak “sustapen” gisa izendatzen duenarekin du zerikusia, kalitatezko janariaz haratago baitoa. Bizimodu osasungarriarekin du zerikusia, lurralde-sustraitzearekin eta tokiko ekoizleak zaintzeko kezkarekin.
Nafarroan, nekazaritzako elikagaien sektorea BPGren % 5 inguru da. 27.000 enplegu inguru eta 1.200 enpresa inguru dira kalitate-estandar berberak bete behar ez dituzten beste eragile batzuekin lehiatzen direnak. Eta lehia ez da beti garbia. Sustapenerako, Nafarroako Gobernuak sentsibilizazio-kanpainetan pentsatzen du, kalitatezko zigilu eta produktu “artisauen” pean ahalik eta ekoizle gehien erakartzen saiatzean (legeak berak asko tasatzen du definizio hori, eta ezingo da arinki erabili), eta ekoizleentzako pizgarrietan.
Horien artean, onura fiskalak. Artikulu oso bat dago, 75ekoa, zerga-neurriak eta kontsumoa bi bidetatik sustatzeko neurriak gaitzen dituena. Lehenik eta behin, elikagai horien hobari osoa edo partziala, garatzeko dauden baldintza espezifikoekin. Bigarrenik, kalitate-araubideei atxikitako produktuak dituzten nekazaritzako elikagaien sektoreko operadoreei onura fiskalak ekarriko dizkie, Foru Komunitatearen eskumenekoak diren tributuetan.
Gobernuak, gainera, klausula sentikor bat sartu du: elikagaien hornidurarekin zerikusia duten kontratu publiko guztietan, zenbatekoen % 30 lege honetan ezarritako kalitate-zigilua duten produktuetara bideratu beharko dira.
Sustapeneko azken neurriak elikagaien kalitatearen defentsarako Nafarroako agentzia bat martxan jartzea finkatzen du. Bere eginkizunen artean etiketak zaintzea dago, baita “hirugarren estatuetatik datozen” produktuena ere, “tokiko produktuarekiko errespetua eta diskriminaziorik eza zainduz, Europar Batasuneko lehia eta merkatuaren funtzionamendua arautzen duten printzipio eta xedapenak erabat errespetatuz”.
Hori guztia gauzatzeko, zehapenetarako kapitulu oso bat dago. Elikagaien kalitateko ikuskatzaileak agintaritzaren agentetzat hartuko dira, eta zehapen arinak, larriak eta oso larriak ezartzen dira ez-betetzeetarako. Elikagaiekin iruzur egiteak, lehengaiei edo jatorriei nahita iruzur egiteak, 300.000 €-rainoko isuna ekar dezake.