Ekintzailetzaren Euskal Behatokiaren txostenak arlo horretan hazteko ikuspegi “arinak” aipatzen ditu
Negozio bat abian jartzeko gaitasuna – mota guztietako oztopoak gaindituta – ekonomia baten dinamismoa definitzen duten faktoreetako bat da. Ekintzailetza oinarrizko motorra da gizarte baten garapen ekonomikorako, eta, egia esan, Euskadin, hainbat arrazoirengatik, urteak daramatza geldialdiaren sintomak eskaintzen. Oro har, gizarte mailan ekiteko aukerak hautematen diren arren, eta beste lurralde batzuetan baino beldur gutxiago porrotari buruz, jarduera ekintzailea eta hori egiteko asmoa Estatuko batez bestekoaren azpitik daude.
Egonkortasun egoera bat ikusgai
Nolanahi ere, atzo argitaratutako Global Entrepreneurship Monitor EAE 2024-2025 txostenak “egonkortasun egoera” bat ikusten du, “kalitate eta proiekzio itxaropentsuekin”, bereziki berrikuntzari eta hazkunde aurreikuspen “arinei” dagokienez. Ekintzailetzaren Euskal Behatokiaren arabera, fenomenoa “selektiboa” izaten jarraitzen du EAEn, eta goranzko joera dago proiektuen tamainan eta anbizioan, bizi-iraupen hutsagatik sortutako ekimenen jaitsierarekin batera. Ekintzaileen adin-tarteak dibertsifikatu dira, baina genero-arrakala oraindik badago: emakumeek, hala ere, hazteko asmo handiagoa dute.
Iazko maiatzean eta ekaineko inkestetan oinarritutako datuek erakusten dute ekintzaileek 25.500 euro behar izan zituztela beren ideiak finantzatzeko, Estatuko batez besteko 15.000 euroen aldean. Txostenak medianaren erabilera azpimarratzen du, egoeraren erretratu errealagoa ematen duelako. Zenbateko horrek igoera adierazten du 2023ko 24.000 euroen aldean. Gizonek emakumeek baino bi aldiz gehiago inbertitu zuten (30.000 euro vs. 12.000), eta % 18,7k ez zuen finantzaketarik behar. Finantziazio-iturri nagusiak aurrezki pertsonalak, senideen eta lagunen laguntza, bankuak, laguntza publikoak eta crowdfunding-a dira, azken hauek maximo historikoetan.
2024an, proiektu bakoitzak batez beste 18,4 enplegu sortu zituen, 2023ko 3,1en aldean. Gehienak lanaldi osoko eta kontratu mugagabeko postuak dira. Emakume gehiago daude autonomoen artean, eta Euskadik kooperatiba kopuru handiagoa du Estatuko batez bestekoaren aldean. Txostenaren arabera, garrantzitsuena ez da jarduera ekintzailearen tasa (AEN) handitzea, baizik eta Euskadiko garapen ekonomikoaren mailara egokitzea. Hala ere, EBko batez bestekoa baino AEN txikiagoak “hazteko tarte osasungarria” adierazten du; hori gabe, berrikuntza eta dibertsifikazio aukerak galtzeko arriskua legoke.
Azkenik, lan-merkatu sendoa eta profil teknikoen eskaera gero eta handiagoa “aukera eta erronka” dira: egoera horrek ekiteko erabakia atzeratu dezake, talentua alferrik galtzeko arriskuarekin. Jarduera gazteen artean handitu da, eta migratzaileek gidatutako ekintzailetza gora doa. Horregatik, nazioarteko talentua erakartzea eta aprobetxatzea aukera estrategikotzat jotzen da.