Alemaniako Auzitegi Konstituzionalak Europako 800.000 milioi euroko berreskuratze funtsa berresteko eta ondoren ordaintzeko bidea argitu zuen atzo, Europar Batasunak pandemiaren ostean bere ekonomia bultzatu nahi duelako, Alemaniako herritar talde batek aurkeztutako helegitea atzera bota ostean. Auzitegi Gorenak uste du blokeoaren ondorioak larriagoak izango liratekeela ondoren konstituzionaltzat jotzen bada, aurrera jarraituz gero eta azkenean konstituzioaren aurkakoa dela erabakiz gero baino.

Horrela, Europako funtsak askatzeko oztopo nagusia kendu dute, abuztua baino lehen banatzen has baitaitezke, uztailean ziurrenik, Europako Batzordearen aurreikuspenak betez gero. Eusko Jaurlaritzak 5.702 milioi euro jaso nahi ditu 188 proiektu finantzatzeko, eta euskal enpresak ere buru-belarri ari dira Next Generation programan parte har dezaketen ekimenak aurkezten. Alemaniako Justiziaren erabakiaren ondoren, funtsak gertuago daude.

Alemaniako Konstituzionalak bere azalpenean aitortu duenez, Alemaniako berrespenaren aurka jarritako salaketa “ez da onartezina hasieratik, ezta argi eta garbi funtsik gabekoa ere”; izan ere, salatzaileek erakutsi dute, gutxienez, posible dela konstituzio-araua urratzea, baina “azterketa sumario batean oinarrituta, ez dirudi oso litekeena denik Gorteak prozedura nagusian arau-hausterik aurkitzea”.

Beraz, aurretiazko prozedura judizial honetako erabakiak ondorioen haztapenean oinarritu behar duenez, Konstituzionalak ez die mesederik egiten demandatzaileei. Aldi berean, onartzen du plana indarrean jartzea atzeratzeak eragin negatiboa izango lukeela lortu nahi den politika ekonomikoaren helburuan, eta ondorio kaltegarriak itzulezinak izan litezke; izan ere, berreskuratze-funtsaren helburu espezifikoa pandemiaren ondorioei heltzea da, eta nahiko epe laburrean hartu beharreko neurriak aurreikusten ditu.

“Gobernu Federalaren arabera, kanpo politikako gaien balorazioan estimaziorako eta pronostikorako tarte zabala ematen zaio, eta Auzitegi konstituzional Federalak errespetatu egin behar du, erabakia indarrean sartzea atzeratzea, gainera, tentsio handia izango litzateke kanpo eta Europako harremanetan”, gaineratu du.

Araudia arazorik gabe onartu zuten aurretik Parlamentuan eta Senatuan, baina Konstituzionalaren erabakiak berrespen-prozedura nazionala amaitzea saihestu zuen.

Oraingoz, 17 estatu kidek berretsi dute araudi hori, eta gainerakoek izapide batzuk dituzte egiteke. Falta ziren hamarren artean – Alemania, Austria, Hungaria, Polonia, Herbehereak, Lituania, Estonia, Finlandia, Errumania eta Irlanda – Batez ere Berlingo egoerak kezkatzen zuen, eta gortearen epaiak berrespena atzeratzea.

Estatu kide guztietan berreskuratze-funtsari oniritzia ematea ez da bete beharreko izapide bakarra laguntzak herrialdeetarantz bideratzen has daitezen; izan ere, EBk lehenago eman behar die oniritzia plan nazionalei ere.

Horregatik, Europako Batzordeak lasaitasunez hartu du Alemaniako Auzitegi Gorenaren erabakia. Hala, Bruselak uste du Europako 800.000 milioi euroko berreskuratze funtsaren berrespena “datozen asteetan” osatuko dutela, Alemaniako Konstituzionalaren erabakiaren berri izan ostean, lehen ordainketak egiteko bidea erraztuz. Ursula von der Leyen Batzordeko presidenteak nabarmendu duenez, “Europar Batasunak susperraldi ekonomikoaren bidean jarraitzen du, aurrekaririk gabeko pandemia baten ostean”.

Espainia izango da, 140.000 milioi eurorekin, funtsaren bigarren onuraduna, Italiaren atzetik, eta Espainiako Gobernuak datorren astean aurkeztea espero du.

Egilea Andoni Beitia