Krisitik irteteko, halaber, industria-sarea leheneratu behar da, eta laguntza publikoek zeregin garrantzitsua izango dute bide horretan datozen urteetan. Horren jakitun, euskal administrazioek 389 milioi euroko pizgarri-programa handi bat diseinatu dute, 1.000 enpresa-proiektu eta oinarri teknologikoko 450 ekimen berri babestea helburu duena.
Eusko Jaurlaritzaren Kontseiluak Euskadiko Ekintzailetzaren Erakunde arteko Plana onartu zuen atzo, asteartea, eta lau urteko indarraldia izango du (2021-2024). Programa Jaurlaritzako sail guztiek, hiru foru-aldundiek eta hiru euskal hiriburuetako udalek parte hartu dute. EUDELek eta Garapenek ere ekarpenak egin dituzte – Toki-garapeneko agentzien elkartea – Plana udal-errealitatera hurbiltzeko, bai eta Euskadiko eragile publiko-pribatu nagusiek ere.
Ekimen honetarako ia 400 milioi euro bideratu dira, 259 milioi inbertsio zuzenerako eta 130 laguntza fiskaletarako. Beraz, 1.000 enpresaren kaleratzea babesteko Exekutiboak egindako aurreikuspenak betetzen badira, finantza eta zerga laguntza 3,89 milioi ingurukoa izango da proiektu bakoitzeko.
Arantxa Tapia Ekonomiaren Garapen, Iraunkortasun eta Ingurumen sailburuak atzo, asteartea, azaldu zituen 2024 oinaren gakoak Gobernu Kontseiluaren osteko prentsaurrekoan. Irakurketa positibo batetik abiatuta: Euskal “ekosistema ekintzaileak abiapuntu ona” du, Tapiak onartu zuen hobetzeko tartea dagoela eta Administrazioak dinamizatzaile lana egin behar duela. Azken helburua kultura ekintzailea “herrialdeko pertsona guztiengan errotzea” da. Pandemiak gogor jo ditu enpresa txiki eta ertainak eta autonomoak. Iaz, martxoa eta apirila bitartean, 1.507 negoziok pertsiana jaitsi zuten Euskadin. Enpresa horietatik 600 berreskuratu dira, baina 2020ko otsaileko egoerara iritsi arte oraindik lan egin behar da, eta, batez ere, euskal ekonomia 60.000 konpainien zerrenda gainditzera daraman erritmoa berreskuratzeko.
Gainera, Eusko Jaurlaritzaren helburua da aurrekontuaren inpaktua doitzea eta, hein handi batean, profil teknologikoko ekimenetan zentratzea, horiek ahalbidetzen baitute herrialdean itzulera handiagoa sortzen duten enpresak sortzea.
Sailburuak iragarri zuen, gainera, euskal erakundeak lanean ari direla enpresa bat sortzeko izapideak arintzeko – Ekintzaileen artean maiz egiten den kexa, aitortu duenez –, 48 orduko epean egin ahal izateko.
Ekintzailetzaren aldeko apustua
Profil teknikoagoen aldeko apustuari dagokionez, Tapiak azpimarratu zuen azken urteetan ekintzailetzaren aldeko apustu publikoak oinarri teknologikoko 779 enpresa berritzaile sortzearen alde egin duela, 3.422 enplegurekin, besteak beste, industrian, IKTetan, biozientziak-osasunean eta energian.
Atzo onartutako planak hamaika erronka planteatzen ditu 2030erako. Horrela, Jaurlaritzak erronka hau ezarri du: ekintzailetza “herrialdearen lehentasun” gisa kokatzea, talentu ekintzaileko “harrobi” baten alde egitea eta potentzial handiko proiektuak “eraikitzearen” alde egitea. Horretarako, planak “koinbertsio publiko pribatuko” prozesuetarako oinarriak ezartzen ditu, eta fiskalitatea “ekintzailetzaren zerbitzura” jartzen du.
Hori guztia “Industria adimendunean espezializazioa sustatzeko”, “Misio ekintzaile berriak” bultzatzeko eta “ehun ekonomikoaren eta enpleguaren berrikuntza” sustatzeko beharretik abiatuta. Programaren helburua laburbiltzen duten azken hiru erronkak Euskadi “ekintzailetza teknologiko-industrialeko gune gisa, ekintzailetza-ekosistemaren sofistikazio gisa eta konplexutasunaren eta ziurgabetasunaren aurreko egokitzapen gisa” kokatzea da.
Ekonomiaren Garapeneko sailburuak ekintzaileei proiektuaren fase guztietan laguntzea defendatu zuen, ideia bururatzetik hasi eta haren buru izan arte, besteak beste,