Higiezinen eta eraikuntzaren sektoreak ez daude unerik onenean.
Euskadin 1.657 hipoteka berri sinatu ziren otsailean etxebizitza bat erosteko, eta horrek % 6,5eko beherakada da 2020ko hilabete berarekin alderatuta; izan ere, oraindik ez zen kobiden krisia piztu eta ez zen jarduera ekonomikoa gelditu.
Estatistikako Institutu Nazionalak (INE) asteazken honetan argitaratutako datuen arabera, otsailean sinatutako 1.657 hipoteka horiek 2021eko urtarrilean baino % 16,2 gehiago izan ziren.
Hipoteka horietarako mailegatutako kapitalari dagokionez, % 8 jaitsi da, 245,3 milioi eurora iritsi arte, hau da, aurreko hilabetean baino % 10,3 gehiago. Hipoteka bakoitzeko batez besteko zenbatekoa 148.000 eurotik gorakoa izan zen.
Otsailean, 2.314 hipoteka sinatu ziren Euskadin mota guztietako finkak erosteko, 404,9 milioi euroko kapitalarekin. Horietatik, 2.256 hiri-finkak erosteko izan ziren, eta 58 landa-finkak erosteko. Lehenengoen artean, 1.657 etxebizitzetarako izan ziren, 51 orubeetarako eta 548 bestelako finketarako, hala nola garajeetarako, trastelekuetarako eta bulegoetarako.
Hilabete horretan 1.754 hipoteka bertan behera geratu ziren Euskadin, horietatik 1.068 etxebizitzei zegozkien, 31 landa-finkei, 20 orubeei eta 635 beste hiri-finka batzuei. Gainera, 300 hipoteka berritzeagatik aldatu ziren erregistroan, 39 zordunaren subrogazioagatik eta beste 72 hartzekodunaren subrogazioagatik.
Estatuaren egoera ere ez da ona
Estatuan, etxebizitza bat erosteko hipoteken sinadurak % 13,8ko murrizketa izan zuen otsailean, 31.647 maileguetara iritsi arte, kobidaren pandemia baino lehenagoko kopururik handiena, 2020an bertan, eta interes-tasa finkoko mailegu itxien errekorra ezarri zuten.
Datuak autonomia-erkidegoen arabera banakatuta, otsailean etxebizitzen gaineko hipoteka gehien Andaluzian (6.227), Madrilgo Erkidegoan (5.489) eta Katalunian (5.051) eratu ziren.
Madrilen (1.015,3 milioi euro), Katalunian (796,2 milioi) eta Andaluzian (720,7 milioi) mailegatu zuten diru gehien etxebizitzen gaineko hipotekak eratzeko.
Mailegatutako kapitalari dagokionez, Nafarroan ( % 18,8), Errioxan ( % 16,5) eta Galizian ( % 13,1) izan dira aldaketa handienak, eta Katalunian, Andaluzian eta Aragoin izan dira jaitsierarik handienak ( % 66,4, % 35,6 eta % 27,0, hurrenez hurren).
Sektorean langile kualifikaturik ez izatea
Bizkaiko etxebizitza eraikitzaileen eta sustatzaileen elkarteak (Ascobi) “gaur egungo eta etorkizuneko ekimenak” proposatu ditu gaur goizean, sektoreak pandemiaren ondorioz bizi duen “errealitate” berriaren aurrean. Ibilbide orria Euskadin ere badago, eta Bizkaiko patronalaren batzar orokorraren ostean eman dute ezagutzera.
Egoera horretan, Ascobik Administrazioaren babesa eskatu du, bi norabidetan. Alde batetik, “Lizitazio publikoa handitzea” eskatu du, “Enplegua sortzeko eta ekonomia suspertzeko”. Bestalde, jarduera sustatzeko neurri-sorta bat planteatzen du.
Besteak beste, honako hauek nabarmentzen dira: etxebizitza babestuetarako lurzoru-erreserbaren ehunekoak egokitzea, babes ofizialeko etxebizitzen gehieneko prezioak eguneratzea, proiektuen eraikigarritasunaren kalkulua eta kontsumoa proiektuen aprobetxamendua hobetzera bideratzea eta baimen eta lizentzien izapidetzean administrazioa arintzea.
Topaketan, egungo egoeraren datu garrantzitsuenak errepasatu dituzte enpresaburuek, eta duela hilabete aurkeztu zituzten. Hori dela eta, batzarraren zatirik garrantzitsuena “sektorean ikusten diren etorkizuneko eszenatokiak” bateratzea izan da. Ascobitik gogorarazi dutenez, euskal ekonomiaren ardatz nagusietako bat da, 50.000 lanpostu baino gehiago ditu eta BPGan % 6ko eragina du, bai Bizkaian, bai Euskadin.
Horren harira, sektoreak ohartarazi du profesional kualifikatuen falta nabarmena dagoela, eta datozen urteetan “areagotu” egin daitekeela, eta enpresek “muga larriak” izan ditzaketela planteatzen zaizkien ekoizpen-erronken aurrean.
Egoera horren aurrean, Ascobi, hainbat erakunderekin elkarlanean, langabeak eraikitzeko prestakuntza- eta birlaneratze-plan bat bultzatzen ari da. Bizkaiko Foru Aldundiaren Lanberri eta Laborlan planak eta Eraikuntzaren Lan Fundazioarekin egindako hainbat jarduera dira estrategia horren laguntzetako batzuk.
Halaber, suspertzeko Europako funtsen sektorean etxebizitzaren birgaitze energetikoak izan dezakeen eragina aztertu da, sektorearentzat aukera-leihoa baita, baina horrek ez du konpentsatuko etxebizitzen eraikuntzaren beherakada handia, kobidaren osasun-krisia dela eta.