Estatuko errepide-sarean erabileragatiko ordainketa-sistema inplementatzen hasteko data 2024 dela esan du Gobernuak, une horretatik aurrera errepideen erabilerak izango dituen bi printzipioei erantzuteko: “Kutsatzen duenak ordaindu egiten du” eta “erabiltzen duenak ordaindu egiten du”.
Ordura arte, Gobernuak “kontzientziazio eta sentsibilizazio” kanpaina bat egingo du garraiolarien eta herritarren artean, neurri hori gauzatzeko beharrari dagokionez, Bruselara bidalitako Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilentzia Planean jasotzen denez.
Nazioarteko esperientzian oinarrituta, Gobernuak uste du tresna arauemaileak garatzeko eta estatu mailan erabileragatiko ordainketa-sistema bat ezartzeko behar den gutxieneko denbora bi eta hiru urte artekoa dela.
Hala ere, Gobernuak berretsi du neurri hori ezartzeko akordio sozial eta politikoa bilatuko duela, garraiolari profesionalei, autonomia-erkidegoei eta beste administrazio batzuei kontsulta eginez, guztiek beren titulartasunpeko errepideetan bidesariak sartzeko borondatea duten zehazteko.
Errepide bidezko salgaien garraiorako baimendutako kamioiei eta gainerako ibilgailu astunei dagokienez, testuak argitzen du Administrazioak beharrezko arau-baldintzak bultzatuko dituela bidesariaren kostua zamaketariek bere gain har dezaten, eta, horrela, garraioaren iraunkortasuna eta eraginkortasuna bilatzea sustatuko dela.
Ildo horretan, Gobernuak hainbat elementu ditu neurri hori justifikatzeko; besteak beste, berotegi-efektuko gasen emisioak murriztea, errepideak ingurumenean duen eragina eta garraioaren eraginkortasuna.
Hala ere, arrazoi nagusia errepideen kontserbazioak dakarren defizit handia da. “Estatuko sareak 26.466 kilometro baino gehiago ditu, eta horietatik 12.000 inguru ahalmen handiko errepideenak dira; ondorioz, Europako errepide zabalena dugu, kontserbazio-kostuak gero eta handiagoak dira, eta aurrekontuek ezin dituzte zuzenean bere gain hartu”, dio testuak.
Gobernuak argitu du, halaber, sistema “eskalagarria eta progresiboa” izan daitekeela, hau da, hasieran edukiera handiko sarean (autobietan) bakarrik kobra daitekeela eta pixkanaka beste sare batzuetara zabaldu daitekeela, edozein errepide ordainpekoa izan dadin.
Neurria aplikatzeko progresibotasun horrek biztanlerian espero den arbuioari erantzuten dio. Hori dela eta, “Onartzeko moduko tarifak” ezarriko dituztela esan du.
Azpiegiturak Zaindu eta Ustiatzeko Enpresen Elkarteak (Acex) defendatzen duenez, batez beste 3 eta 5 zentimo arteko bidesaria nahikoa izango litzateke 8.000 milioiko defizitarekin amaitzeko, errepideen kontserbazioa pilatzen ari baita.