Espainiako Gobernuak, Lan eta Gizarte Ekonomiako Ministerioaren bitartez, langabezia-babesaren laguntza-maila sinplifikatu eta hobetu nahi du, eta dauden guztiak integratuko dituen prestazio berri bat sortu, 2022tik aurrera indarrean jarriko dena eta Ipremaren % 80 izango duena (451,90 euro hilean, 2021eko Ipremaren arabera).

Kontuan izan behar da hori ez dela kontribuzio-mailako langabezia-prestazioa, lagunartean langabezia kobratzea bezala ezagutzen dena. Aurten, seme-alabarik ez duen pertsona batek 1.153 euro jasoko ditu gehienez hilean, eta ez da nahastu behar langabeziagatiko sorospenekin, prestazio ez-kontributiboak baitira, hau da, errentarik ez dutenei zuzendutako laguntza-laguntzak dira. Era berean, ez da gauza bera enplegu-erregulazioko espedienteengatiko prestazio bereziekin. Hori bai, Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoak (SEPE, lehen INEM) ordaintzen ditu guztiak.

Asistentzia-prestazio berria Eraldaketa, Errekuperazio eta Eraginkortasun Planaren 23. osagaiaren 10. erreforman jasotzen da, eta bertan adierazten da erreformaren helburua langabeziagatiko babes-maila asistentziala ordeztea dela, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorrean eta Gizarteratzeko Errenta Aktiboko (RAI) eta langabeziagatiko aparteko sorospeneko (egarri) programetan araututakoa, eta prestazio berri batean integratzen direla, kontribuzio-babesaren osagarri den eta enplegua babesten duen prestazio batean.

Testuan azaltzen denez, agortzeagatiko sorospen arruntean une desberdinetan sortu diren ezohiko modalitateak txertatu beharko lirateke.

Era berean, adierazten da integrazio hori modu koordinatuan egingo dela Bizi Gutxieneko Diru-sarreraren (GMI) garapenarekin, onuradunen gehikuntza eta gizarteratzeko ibilbideen garapena barne hartzen dituena.

Subsidio berriaren izaera langabezia-prestazio batena izango da, kontribuzio-mailaren osagarri, aldez aurreko kotizazioei lotua eta langabezia-prestazioen aurrekontuaren kontura finantzatua. Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoari (SEPE) eta Itsasoko Gizarte Institutuari (IGI) dagokie haren kudeaketa.

Laguntza eskatzeko bete beharreko baldintzak

Sorospen hori eskuratu ahal izateko, banakako errentarik ez dagoela egiaztatu beharko da, eta, kasu batzuetan, familia-erantzukizunak eta enplegu-ibilbide pertsonalizatua konprometitu eta bete beharko da enplegu-zerbitzu publiko eskudunaren aurrean.

Hitzarmenaren iraupena adinaren, familia-zirkunstantzien eta agortutako prestazioaren iraupenaren araberakoa izango da, sorospen arruntaren egungo gehieneko aldia luzatzeko helburuarekin, oraindik indarrean dauden aparteko subsidioen luzapenak gehituta.

Planean adierazten denez, neurri horren helburua langabeziagatiko babesa zabaltzea da, estaldura hobetuz, subsidioen iraupena luzatuz eta egungo programetan babesgabetasun-hutsuneak kenduz, baina baita sistemaren funtzionamendua sinplifikatuz ere, figura kopurua murriztuz, argitasun eta segurtasun juridiko handiagoa emateko eta kudeaketa errazteko.

Gainera, babes hori enplegu-ibilbide pertsonalizatuaren jarraipena egiteko eta hura egiteko konpromisoarekin lotu nahi da, eta prestazioa gizarte-babeserako trantsizioa izan dadin ahalbidetu nahi da, onuraduna lan-merkatura itzultzen ez denean eta egoera ahulean dagoenean.

Erreforma honen xedea da kontribuzio-prestazioa agortzen duten eta langabezian jarraitzen duten pertsonak eta sei hilabete baino gehiago eta hamabi hilabete baino gutxiago kotizatuta dituztela egiaztatzen duten pertsonak, beraz, ezin dute kontribuzio-prestazioa jaso.

Hala ere, Lan Ministerioak argi utzi du planaren testuan arau-aldaketen definizioa elkarrizketa sozialeko mahaian jorratuko dela.

Egilea Andoni Beitia