Ministroen Kontseiluak atzo, asteartea, onartu zuen plataforma digitalen etxez etxeko banatzaileen lan-baldintzak arautzen dituen Errege Lege Dekretua (riders legea); horren bidez, langile horiek soldatapeko gisa kontratatzera behartuko da, araua Estatuko Aldizkari Ofizialean (BOE) argitaratzen denetik gehienez ere hiru hilabeteko epean.

Yolanda Diaz Espainiako Gobernuko hirugarren presidenteorde eta Lan eta Gizarte Ekonomiako ministroak Ministroen Kontseiluaren osteko prentsaurrekoan nabarmendu duenez, lege horrek “garaien zeinua aldatuko du”, eta Espainia nazioarteko legediaren abangoardian kokatzen du, “Munduan ez baitago horri buruzko legeak egiten ausartu den herrialderik”.

Atzo, asteartea, onartutako riders dekretua joan den martxoan Lan eta Ekonomia Sozialeko Ministerioak, CCOOk eta UGTk eta CEOE eta Cepyme enpresa-erakundeek lortutako akordioaren emaitza da, eta edozein produkturen banaketan edo banaketan diharduten plataformen eta horien langileen arteko lan-harremanei eragiten die, hau da, ez ditu soilik etxez etxeko janaria banatzen duten enpresak barne hartzen, hala nola Glovo, Uber Eats edo Deliveroo.

Ministroak emandako datuen arabera, Lan Ikuskaritzak 16.000 lan-harreman erregularizatu ditu, eta 29 milioi euroko eragin ekonomikoa izan du.

Zehazki, Langileen Estatutuan jasoko da enpresa guztiek (ez soilik banaketa-plataformek) jakinarazi behar dutela zer parametro, arau eta jarraibidetan oinarritzen diren adimen artifizialeko sistemak edo algoritmoak, lan-baldintzetan, enplegura sartzean eta enpleguari eustean eragina izan dezaketen erabakiak hartzeko, profilak egitea barne.

Ministroaren ustez, neurri hori legearen “handinahiena” da, enpresa guztiek gardenak izan beharko baitute algoritmoen eta formula matematikoen gainean, lan-harremanak “alboratzeko”. “Langileek eskubidea dute erabakitzeko arrazoiak zeintzuk diren jakiteko”, gaineratu du.

Hain zuzen ere, Diazek adituen batzorde baten sorrera iragarri zuen, Gobernuari aholkuak emateko eta Espainiako lan-harremanetan adimen artifizialaren eta algoritmoen erabilera egokia “lasaitasunez” aztertzeko.

“Adituen jakintza behar dugu alderdi horiek nola lantzen ditugun argi eta garbi izateko, formula matematikoek neutroak izan behar baitute (…) Ziur gaude lan-harremanetan alborapenak daudela, eta algoritmoak lan-harreman guztietan daude, enpresa guztietan “, azaldu du.

Banatzaileen elkarteek arauari egindako kritikei eta lanpostuak suntsituko dituela aurreikusteari buruz galdetuta, ministroak azpimarratu zuen langileek aldaketa teknologikoen beldur izan behar ez duten bezala, “Enpresek ere ez dute lan-eskubideen beldur izan behar”.

Sindikatuen ikuspegia

UGTk erregulazio osoagoa eskatu du. Adierazi du lege berria ez dela nahikoa plataforma digitalen sektoreko langileen errealitaterako eta beharrizanetarako. Sektore digitalaren arazo larriak konponduko dituen erregulazio globala eskatzen dute.

Neurri berriak gehiago har dezakeela ziurtatu du CCOOk. Sindikatuaren ustez, legea norabide onean doa, baina plataformen bidez garatzen diren hainbat lanen lan-baldintzak arautu beharko lituzke.

LABek uste du legeak ateak irekitzen dizkiola prekarietateari. Bere ustez, neurriak ez ditu kolektiboaren lan-eskubideak bermatzen eta enpresa digitalei ustiatzen jarraitzeko beste bide batzuk bilatzeko aukera ematen die.

Egilea Andoni Beitia