Arantxa Tapia Ekonomiaren Garapen, Iraunkortasun eta Ingurumen sailburuak ekonomia eta, oro har, gizarte iraunkor batera iristeko euskal estrategia aurkeztu zuen atzo. Bidearen zati handi bat eginda dago, eta industriaren eraldaketa izango da jarduteko ardatz nagusietako bat. Basque Green Deal, Europako Batzordeak ezarritako helburuekin bat datorrena eta Euskadi ibilbide-orri horri atxikitzea teknikoki dakarrena, bere gain hartzen du 2050eko horizontean neutraltasun klimatikoaren helburua lortzeko erronka. Baina lehen helburuak gertuago daude. Izan ere, Tapiak esan zuenez, berehalako zeregina ekonomia suspertzea da, hiru ardatz nagusiren bidez: ekoizpen-sarearen digitalizazioa, trantsizio energetiko-klimatikoa eta sektore soziosanitarioaren aldeko apustua. Eusko Jaurlaritzak, Basque Green Dealekin batera, Klima Aldaketari eta Trantsizio Energetikoari buruzko azterketa soziologikoaren emaitzak argitaratu zituen. Sailburuak nabarmendu du Euskadik badituela norabide horretako ekimenak, eta euskal enpresen eraginkortasuna eta lehiakortasuna hobetzen lagunduko dutela. Estrategiak, gaineratu zuenez, administrazio guztien, eragile ekonomikoen eta gizarte osoaren inplikazioa behar du. Hain zuzen ere, euskal itun berdearen aurkezpen telematikoan arlo horietako guztietako ordezkariak egon dira konektatuta. Clara de la Torre Europako Batzordeko Klima Ekintzako zuzendari nagusiak ere parte hartu du.
Lau ardatz nagusi
Basque Green Dealek lau helburu nagusi ezarri ditu, ingurumenaz harago doazenak. “Ez da bakarrik estrategia klimatiko bat, eredu ekonomiko bat da”, azpimarratu du Tapiak. Hala, berehalako erronketako bat ekonomia berdearekin lotutako enpleguak sortzea da, eta langabezia-tasa % 10etik behera jartzea. Eraldaketa digitala, dagoeneko martxan dagoen 4.0 industria, izango da jarduteko beste palanka bat. Emisioak murrizteko helburua asmo handikoa da, eta 2030ean berotegi-efektuko gasak erdira murrizteko “lurrez, itsasoz eta airez” lan egin beharko dela adierazi du Garapen Ekonomikoko sailburuak. 2050ean neutraltasun klimatikoa lortzea eta ekonomiaren deskarbonizazioa lortzea da aurreikuspena.
Laugarren helburua, aurrekoarekin oso lotuta dagoena, egungo euskal energia-eskemari buelta ematea eta berriztagarriek etorkizunean euskal kontsumoaren % 100 izan dezaten lortzea da. Ekitaldian, Euskadik bat egin zuen Europar Batasunak 2019ko abenduan proposatutako Europako Itun Berdearekin, eta “etorkizun iraunkorragoa lortzeko ibilbide-orri propioa” proposatu zuen, “Krisiari irtenbidea emanez, inor atzean utzi gabe”. Tapiak industria iraunkorraren ekarpena ere aipatu zuen, Ekonomia Zirkularreko Hub, Basque Ecodesign Centre eta karbono-aztarna murrizteko tresnarekin. Mugikortasun iraunkorraren atalean, sailburuak Hidrogenoaren euskal estrategia aipatu zuen, Energy Intelligence Center, Basquevolt Gigafactoria, Mubil, elektromugikortasun zentroa edo Renove Plana bezalako tresnekin.
Biodibertsitatearen babesa eta kutsaduraren murrizketa estrategia honetan jasotzen dira, Natura Ondareari buruzko Legearen, uraren, lurzoruaren eta airearen ingurumen-adierazleak hobetzeko asmoaren edo 2030erako abiarazitako saneamendu-sistemaren % 100eko helburuaren bidez.
Elikaduraren arloan, nekazaritza ekologikoari laguntzeko programak eta Km0 produktua nabarmentzen dira, besteak beste.