Bata karezkoa eta bestea hareazkoa. Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundeak (ELGA) atzo berretsi zuen Espainia hasieran aurreikusitakoa baino gehiago haziko dela aurten, baina herrialde aberatsen klubak egiturazko arriskuak sumatzen ditu, eta horiek zuzendu egin behar dira ekonomia onbideratzeko eta susperraldiaren fakturak etorkizunean garapena geldiaraztea saihesteko. Administrazio zentralak jada ez badu jarduten azken hamabi hilabeteetan hartutako zorra itzultzeko baliabide gehiago izateko, arriskuan egongo da kontu publikoen iraunkortasuna eta, beraz, Estatuak ekonomiari bultzada emateko duen gaitasuna.

ELGAk uste du fiskalitatearen tekla ukitu behar dela eta BEZaren eta PFEZaren salbuespenak eta kenkariak murriztu behar direla. Espainiako zor publikoa 1,4 bilioi euro ingurukoa da, Estatuko BPGren % 125,4. Urtebetean herrialde batean sortzen den aberastasuna baino diru gehiago zor du, negozio txarra da edozein administraziorentzat, eta politika publikoen garapena arriskuan jartzen du.

Hori guztia aurreikuspen ekonomikoak oso aldekoak diren arren. ELGAk Espainiako ekonomiaren hazkunde-aurreikuspena % 5,9ra igo zuen 2021ean, eta % 6,3ra 2022an. Hala ere, enpresei malgutasuna ematen dieten indarreko lan-legeriaren alderdiei eustea eskatu zuen, hala nola enpresa-hitzarmena sektore- edo lurralde-hitzarmenaren gainetik egotea.

Atzo argitaratutako Espainiako 2021eko Azterlan Ekonomikoan adierazten du oraindik ere ziurgabetasun handia dagoela epe motzeko bilakaera ekonomikoari dagokionez, baina txertaketa-prozesuaren bizkortzeak eta berreskuratze-planaren hedapenak hazkunde-aurreikuspenak martxoan iragarritakoaren gainetik hobetzea ahalbidetzen dutela (2021erako % 5,7 eta 2022rako % 4,8).

Erakundearen ustez, errekuperaziorako funtsezkoa da enpresei barne-malgutasuneko mekanismoak bermatzea, pandemiaren ondorioetara egokitzeko eta enpresentzako zuzeneko laguntzen ordainketa arintzeko, eta, behar izanez gero, handitzeko. Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundeko (ELGA) idazkari nagusi Angel Gurriak prentsaurreko batean azpimarratu zuen oso garrantzitsua dela enpresek tresna nahikoak izatea eskarian edo, oro har, ekonomiaren egituran gertatzen diren aldaketetara egokitzeko.

Bestalde, Nadia Calviño Espainiako Gobernuko bigarren presidenteordeak esan du kontuan hartuko dituztela ELGAren iritziak “ahalik eta lan-esparrurik onena” eraikitzeko, susperraldi ekonomikoa enpleguaren sorreran aberatsa izan dadin. Susperraldia babesteko, ELGAk iradokitzen du politika fiskal hedakorra (gastu publiko gehiago) mantentzea susperraldia bideratuta egon arte, laguntza-neurriak luzatuz, baina gero eta gehiago arlo arazotsuetara bideratuta.

Susperraldia finkatzen denerako, zor publikoaren maila handia zuzentzeko epe ertainean zerga-finkapenerako estrategia sinesgarri bat eskatzen du.

Epe luzerako zerga-erronkaren barruan, ELGAk pentsio-sistemaren iraunkortasuna jasotzen du, “Sozialki onargarriak” diren neurriak bilatzera behartzen duela uste baitu, eta erretiratzeko legezko adina (67 urte 2027an) lan-merkatutik irteteko uneko bizi-itxaropenarekin lotzea gomendatzen du. Gainera, erretiro aurreratua bertan behera uztea proposatu du, pentsio osoa kobratzeko behar den kotizazio-aldia handituz. Epe ertainera, fiskalitatea hobetzeko eta erregaiak zergapetzen dituen zerga igotzeko aukera dagoela uste du, karbono dioxidoaren emisioak hobeto islatzeko.

Egilea Andoni Beitia