Europako Batzordeak proposatu du “diru-zorro elektroniko” bat sortzea, herritarrek beren nortasun-datuak eta beste agiri ofizial batzuk (gidabaimena, banku-kontuaren zenbakia edo unibertsitate-diplomak) digitalki gordetzeko aukera izan dezaten, Europar Batasuneko (EB) herrialde guztietan nortasun-froga gisa.

“Europako identitate digitalak aukera emango digu gurean egiten duguna edozein estatu kidetan egiteko, kostu gehigarririk gabe eta oztopo gutxiagorekin, bai pisu bat alokatzeko, bai gure herrialdetik kanpo banku-kontu bat irekitzeko”, esan du Margrethe Vestager Europako presidenteordeak prentsaurreko batean.

Kobid-19 pandemiak digitalizazioa bizkortu du, eta zerbitzuak eskuratzeko urrutitik modu seguruan identifikatu ahal izatearen balioa erakutsi du; aldiz, gero eta erakunde pribatu gehiago ari dira horretarako diru-zorro elektronikoen alde egiten, hala nola Apple edo Google, eta Gobernuak, Batzordeak bere proposamenean adierazi duenez.

Bruselak planteatzen duen identitate digitalaren zorroa Europar Batasuneko herritar, egoiliar eta enpresa guztientzat egongo da eskuragarri, baina bere erabilera borondatezkoa izango da eta ez ditu ordeztuko dagoeneko herrialde komunitario askok, besteak beste Espainiak, jaulkitzen dituzten nortasun txartel elektronikoak.

Erabiltzaileek Batasun osoan erabili ahal izango dute zerbitzu publiko edo pribatu jakin batzuetara fisikoki edo Internet bidez sartzeko identifikatzeko, edo beste ezaugarri batzuk frogatzeko, hala nola adina, informazio gehiago partekatu beharrik izan gabe.

Xehetasun teknikoak oraindik erabaki behar badira ere, identifikazio digital horrek, praktikan, hegazkin-txartelak digitalki gordetzeko “diru-zorroak” eskaintzen dituzten aplikazio mugikorrak bezala funtzionatuko luke, edo mugikorrarekin kreditu-txartela balitz bezala ordaintzeko aukera ematen dutenak bezala.

Zorro fisikoa dokumentazio guztiarekin eramatea bezala izango da, baina mugikorrean.

Identifikazio digital hori estatuek edo gobernuek eta administrazio publikoek baimendutako erakunde pribatuek emango dute, eta plataforma digital pribatu handi batzuek onartu beharko dute.

Zehazki, 45 milioi erabiltzaile baino gehiago dituztenak (EBko biztanleriaren % 10) eta erabiltzaileei autentifikazio-maila handia eskatzen dieten sektoreetan, besteak beste, garraioan, energian, banku- eta finantza-zerbitzuetan, gizarte-segurantzan, osasunean eta telekomunikazioetan.

Hala ere, beste enpresa batzuek erabili nahiko dutela uste du Bruselak, eskainiko duen segurtasunagatik.

Batzordeak nabarmendu du, hain zuzen ere, estatu kideek bermatu beharko duten zibersegurtasun-maila handia, herritarren zorro digitalak garatzeaz arduratuko baitira, eta erabiltzaileek kontrol handiagoa izango dutela hirugarren alderdiekin partekatzen duten informazioari buruz.

“Erabiltzen erraza izateak ez du esan nahi hackeatzen erraza denik”, esan zuen Thierry Breton Merkatu Bakarreko komisarioak, merkatuan dauden “segurtasun sistema altuenak” eta plataforma digitalek proposa ditzaketenak baino seguruagoak erabiliko direla esanez, eta estatuei enkriptatzeko teknologia berrienak kontuan hartzeko eskatu zien.

Batzordeak nabarmendu duenez, herritarrek Google edo Facebook bezalako plataformetan identifikatzeko aukera izango dute, kontu espezifikoak erabili beharrean, eta, horri esker, ezinbesteko datuak bakarrik partekatu ahal izango dituzte.

“Plataformetan identifikatzea ezinbestekoa da zerbitzu jakin batzuk eskuratzeko, eta sarritan datuak biltzeko eta dirua emateko (dirua egiteko) aprobetxatzen dute, askotan gure borondatearen aurka. Honen aurka borrokatu nahi dugu “, esan zuen Bretonek.

Europako Batzordeak 2022ko irailetik aurrera identitate digital horren diseinuan eta estandar teknikoetan lan egiteko eskatu die estatuei, 27en artean arazorik gabe jardun ahal izateko.

Erregulazioa indarrean sartzen denean, urtebete izango dute ziurtagiri horiek ematen hasteko.

EBk 2014tik nortasun-agiri elektronikoak eta webguneetan autentifikazio-zerbitzuak emateko lege-esparrua duen arren, horrek ez ditu estatuak behartzen NAN elektronikoak ematera, eta ez du arautzen aplikazio mugikorretan edo zerbitzu pribatuetan nola erabili. Horrek herrialdeen arteko desadostasun asko eragiten ditu, eta proposamen berri honek erregulazioa zuzenduko du.

Gaur egun, 27 horietatik 14k NAN elektronikoak igortzen dituzte, baina administrazio publikoen % 14k soilik onartzen dituzte Europar Batasuneko beste herrialde batzuek jaulkitakoak, teknikoki oso zaila baita horiek elkarrekin komunikatzea.

Bruselaren asmoa da identitate digitalaren zorro berri hori derrigorrezkoa eta homogeneoa izatea Europar Batasunaren jaiotzatik.

Europako bazkide askok nortasun digital hori garatzeko planak sartu dituzte beren berreskuratze-planetan, eta, beraz, horiek finantzatzeko Europako laguntzak jaso ahal izango dituzte.

Egilea Andoni Beitia