Kaleratzeen eskaerak % 41 hazi ziren Euskadin lehen hiruhilekoan; horrek esan nahi du autonomia erkidegoen artean gorakadarik handiena izan dela eta Estatuko batez bestekoa ia lau aldiz biderkatu dela. Arabako enpresek enplegua erregulatzeko espedienteak (EEE) aurkeztu zituzten, eta lurralde hori izan zen igoeraren buruan, aurreko urteko eskarien bikoitza baino gehiago. Bizkaiak ere hainbat kaleratze kolektibo zenbatu zituen, eta salaketen bolumen handiena izan zuen (guztizkoaren % 65), % 39ko igoerarekin. Gipuzkoak, aldiz, profil baxua izan zuen, % 10eko hazkundearekin, Estatuko batez bestekoaren azpitik.

Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak pandemiak organo judizialetan izan dituen ondorioei buruzko hainbat datu argitaratu zituen atzo, besteak beste, kaleratzeen edo ordaindu gabeko zorren salaketetan, hartzekodunen konkurtsoetan edo etxegabetzeetan lan-karga handitu izana.

Koronabirusaren eraginaren termometro judiziala da, eta, oro har, EAE geldialdi txarrenen artean ez dagoen arren, deigarria da urtarriletik martxora bitartean epaitegietara jo zuten langileen eskarien gorakada, uste baitute enpresak kontratua legez kanpo eten duela. Zehazki, 1.778 euskal herritarrek salatu zuten urteko lehen hiruhilekoan kaleratzea, iazko epe berean baino 519 gehiago dira ( % 41,2 gehiago), eta Nafarroa bakarrik, % 38,2ko gorakadarekin, antzera mugitu zen.

Estatuko batez bestekoa % 12,6koa izan zen, eta bost erkidegotan erregistratu zen salaketa gutxien: Murtzian (-% 17,1), Kanarietan (-% 12,5), Errioxan (-% 4,5), Extremaduran (-% 2) eta Galizian (-% 1). Sei erkidego baino ez ziren batez bestekoaren gainetik egon, eta Madril ( % 29) izan zen buru.

Aurtengo lehen hiruhilekoan, 2020an, martxoaren erdialdera arte komodaren hedapen-uhinetik kanpo egon zen, eta enpresek arazo gutxiago izan zituzten. Beraz, oro har, kaleratzeen kopurua txikiagoa izan zen, eta, beraz, baita eskarien kopurua ere.

Hala ere, Euskadin urtarriletik martxora bitartean izandako gorakada ez dator bat Estatu osoko portaerarekin. Egia esan, Euskadiren bilakaera okerragoa izan da 2020ko bigarren hiruhilekotik, urtearen hasiera positiboago baten ondoren.

Hala ere, urria eta abendua bitartean aldeak handitzen hasi ziren. Eskaerak % 6 jaitsi ziren Estatuan eta % 7 hazi ziren EAEn eta aurtengo hasierak dinamika hori zabaldu du.

Atzealdean ezin da baztertu Euskadiko lan-gatazka handiak kausa orokor gisa duen eragina eta Tubacex, Aernnova edo ITP Aeroko kaleratze kolektiboei aurkeztutako errekurtso judizialak, besteak beste.

Araban aurkeztu dira enplegu-erregulazioko espediente gehien, kontratua deuseztatuta, aurtengo hasieran. Beraz, hazkundearen liderra da ehunekoetan. Bizkaiko ekonomiak, bere tamainagatik eta EREengatik, kaleratutako langileen eskari gehien izan zituen, guztira 1.158, eta Arabako eta Gipuzkoako langileek 300 eskaera baino gehiago egin zituzten.

Lan-arloko epaitegietan erregistratutako kalte-ordainetan, erreklamazioen ondoriozko demanda kopurua 2.649 izan zen, iazko lehen hiru hilabeteetan aurkeztutakoa baino % 40,9 handiagoa.

Bestalde, lehen hiruhilekoan lehen auzialdiko epaitegietan eta lehen auzialdiko eta instrukzioko epaitegietan aurkeztutako prozedura monitorioak 6.257 izan ziren, hau da, urte arteko % 43,1eko igoera. Prozedura horiek diru-zor likidoak, zehaztuak, mugaeguneratuak eta galdagarriak erreklamatzeko balio dute, eta hiri-higiezinen jabeen erkidegoen gastu erkideen kontzeptuan zor diren zenbatekoak barne hartzen dituzte.

Urteko lehen hiru hilabeteetan, abusuzko klausuletan espezializatutako epaitegiek baldintza orokorrei buruzko 2.867 gai jaso zituzten, berme errealak dituzten finantzaketa-kontratuetan sartuta daudenak eta mailegu-hartzailea pertsona fisikoa dutenak. 2.557 auzi ebatzi zituzten, eta 8.803 izapidetze-fasean geratu ziren. 2.308 epai eman ziren, horietatik % 97,1 baiestekoak.

Bestalde, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren estatistikaren arabera, ekitaldi honetako lehen hiru hilabeteetan 149 lehiaketa aurkeztu ziren, urtebete lehenago baino % 40,6 gehiago.

Egilea Andoni Beitia