Osagai politikoekin egindako akordio ekonomiko batek historiako gerra arantzelariorik luzeena desblokeatzea ahalbidetu zuen atzo. Joe Biden Ameriketako Estatu Batuetako (AEB) presidenteak bost urterako akordioa lortu zuen Europar Batasunarekin (EB), Boeing estatubatuarraren eta Airbus europarraren arteko liskarragatik muga-zergak bertan behera uzteko. Keinua su-eten bat da, Donald Trump Etxe Zuriko aurreko maizterrak irekitako frontean, eta gatazkaren konponbide bat aurreikusten du, Euskadirentzat hain estrategikoak diren sektore siderurgikoei eragin diena.

Oraingoz, Europar Batasunaren eta AEBen arteko goi-bileran Bruselan iragarritako akordioak itxi egin du auzia aldi baterako, aeronautikako erraldoiei dagozkien laguntzengatik, eta oliba olioari, ardoari, zitrikoei, olibei eta gaztei eragin dieten muga-zergak ekarri ditu. Kaltetutako sektore horiek atzo txalotu zuten su-etena, Europako gobernu guztiek bezala.

Bidenek Europa aukeratu du Etxe zurira iritsi zenetik egin duen lehen bidaiaren helmuga gisa. Diskurtso ofizialaren arabera, AEBak multilateralismora eta aliatu tradizionaletara itzuli dira, Donald Trumpen agintaldiaren ostean, baina, G7an Erresuma Batuan eta Bruselan NATOko kideekin egon den egunetan, Txina izan da haren finkapena.

AEBko presidenteak lehenbailehen berreskuratu nahi du aliatuen konplizitatea Pekinen aurrean aurre egiteko, eta badaki bide hori errazteko lagapenak egin behar dituela. Eta hala azpimarratu zuen atzoko goi-bileraren hasieran Ursula von der Leyen Europako Batzordeko presidentearekin eta Charles Michel Europako Kontseiluko presidentearekin. “AEBak itzuli dira, eta horregatik gaude hemen”, esan zuen Bidenek, eta europarrek euren herrialdearen aliatu naturalak direla azpimarratu zuen, partekatzen dituzten balioengatik eta “gero eta eraso handiago baten pean” daudelako, Txinaren aurrerabideari erreferentzia eginez; izan ere, Txinak AEBak ordezkatu nahi ditu planetako lehen ekonomia gisa.

Bi sinatzaileek bost urtez etengo dituzte konpentsazio-muga-zergak (11.500 milioi euro arte), hirugarren aldeen merkatukoak ez diren eta sektore aeronautiko zibilei kalte egin diezaieketen praktikak elkarrekin egiten dituzten bitartean.

Aldi baterako eta baldintzekin lagatzeak – Europak Airbusi emandako laguntza “koherentea ez bada” eta Boeingen lehia oztopatzen badu, akordioa bertan behera geratuko da – Alde batera uzten du Donald Trumpek alor horretan duen herentzia handiena, aluminioari eta altzairuari ezarritako muga-zergak, baina fronte hori ere konpontzeko atea irekitzen du.

Itun horretatik haratago, AEBko eta Europar Batasuneko goi-bilera Pekingo aurrerapenari aurre egiteko kontseilu teknologiko komertzial bat sortuta gauzatuko da. Organo hori arduratuko da teknologia berrietarako estandarrak koordinatzeaz, hala nola konputazio kuantikoa, adimen artifiziala eta bioteknologia, hornikuntza-kateen “erresilientzia” eta inportazioen, esportazioen eta inbertsioen kontrola, besteak beste. Azken finean, bi potentziak hurbiletik koordinatzea da helburua, Txinak ordezkatzen duen mehatxuari aurre egiteko.

Espainiako Gobernuak eta nekazaritzako elikagaien sektoreko erakundeek akordioa sinatu zuten. Reyes Maroto Industria ministroak azpimarratu duenez, “Gure enpresentzat eta Espainiako ekonomiaren susperraldirako funtsezkoak diren operazioak berreskuratzeko aukera ematen du”; Luis Planas Nekazaritza ministroak, berriz, adierazi du muga-zergak “bidegabeki” zergapetu direla Espainiako bidalketetan. Arantxa Tapia Garapen Ekonomikorako sailburuak gaur baloratuko du akordioa, BECen Food 4 Future azoka bisitatu aurretik.

Ursula von der Leyen Europako Batzordeko presidentea ere pozik agertu da, akordioak “lankidetza espiritu berri” transatlantikoa islatzen duela azpimarratu baitu. “MMEren historiako merkataritza gatazka luzeena konpontzeko pauso nagusi bat eman dugu”, adierazi du Von der Leyenek ohar batean.

Emanuel Macron Frantziako presidenteak esan du akordioa Europar Batasunaren eta AEBen arteko “lankidetza eraginkorraren” emaitza dela. Macronek bereziki azpimarratu du akordioa “albiste ona” dela “mahastizain frantziarrentzat”, Washingtonek Donald Trump presidentearen administrazioan Frantziako ardoaren inportazioei ezarri zizkien muga-zergen ostean. Errioxa eta Nafarroa izendapenak ere onuragarriak izango dira.

Hala ere, mahai-oliba, oliba-olioa, ardoak, gaztak eta zitrikoak ziren muga-zerga horiek gehien kaltetu zituzten produktuak Estatuan. Duela 3 hilabete bertan behera utzi zutenetik, dagoeneko 100.000 tona olio saldu dituzte Amerikako merkatuan. Bidea Biden Etxe zurira iritsi ondoren argitzen da eta sintonia politikoa ekonomiara aldatzen da.

Egilea Andoni Beitia