Mariano Rajoyren Gobernuak 2011n ezarritako jasangarritasun faktorea, erretiroak bizi-itxaropenera egokitzen zituena, aurten bertan indargabetuko du Gobernuak, sindikatuekin eta patronalarekin negoziatzen ari den pentsioen erreformarako legean. Horrela agertzen da Gizarte Segurantzak gizarte eragileei aste honetan bidali dien pentsioen lege berriaren aurreproiektuaren zirriborroan. Horren ordez, Gobernuak “belaunaldien arteko ekitate-mekanismo bat ezarriko du 12 hilabeteko epean, elkarrizketa sozialaren esparruan negoziatu ondoren, 2027tik aurrera”. “Mekanismo berri horrek definituta egon beharko du lege hau indarrean jartzen den unean”, dio testuak.
Akordioa aste honetan bertan ofizialdu daiteke, sindikatuetako eta Gizarteratze, Gizarte Segurantza eta Migrazio Ministerioko iturriek iragarri dutenez, eta, era berean, neurri sorta bat jasoko du, besteak beste, pentsioak KPIaren arabera igotzea, erretiroa atzeratzen den urte bakoitzeko bi puntuko aparteko hobaria, % 4raino, eta erretiroa aurreratzen den hilabete bakoitzeko zigorra, % 21etik % 1era.
Neurri sorta hori urtarrilaren 1ean sartuko litzateke indarrean, eta Gobernuak pentsioak erreformatzeko erabiliko dituen bi neurrien artean lehena baino ez da. Hala, Exekutiboak datorren urterako gai korapilatsuak atzeratu ditu, hala nola, lan egindako urteen zenbaketa-aldiaren aldaketa, sistema lan-merkatuaren errealitate berrira egokitzeko, eta kotizazio-oinarrien eta gehienezko pentsioen igoera.
Oraingoz, pentsioak urte bakoitzaren hasieran errebalorizatuko dira, aurreko urteko abenduaren aurreko 12 hilabeteetako kontsumoko prezioen indizearekin (KPI). KPIa negatiboa izango balitz, erretiroak ez lirateke murriztuko, berdin mantenduko lirateke.
Bestalde, pentsioa % 4ra igotzea (gaur egun % 2 da) langileak erretiroa atzeratzen duen urte bakoitzeko, horren ordez kobrantza bakarra jaso ahal izango da, pentsio horren zenbatekoak eta kotizatutako denborak zehaztuko dutena. Horrek esan nahi du 9.569 euroko erretiroa duen pertsona batek (683 euro hilean) 4.786,27 euroko prima jaso ahal izango duela. 37.567 euroko pentsioa (gehienekoa) dutenek eta 44 urte eta erdi baino gehiago kotizatu dutenek 12.060,12 euroko ordainketa osoa jasotzeko eskubidea izango dute erretiroa atzeratzea erabakitzen duten urte bakoitzeko.
Erretiratzeko benetako adina benetako adinera hurbiltzeko helburua lortzeko Gobernuak onartuko duen beste neurrietako bat erretiro aurreratuari zigorrak ezartzea izango da. Horrek esan nahi du 38 urte eta sei hilabete baino gutxiago kotizatu dituen eta erretiroa bi urte aurreratzea erabaki duen pertsona batentzat bere pentsioa % 21 murriztuko dela. Zigor hori hilekoa izango da, hau da, erretiroa aurreratzen den hilabete bakoitzeko handituz joango da (hilabete bakar batek % 3,26ko murrizketa dakar). 41 urte eta bost hilabete arte kotizatu dutenen kasuan, murrizketa hori % 19 eta % 3,11 artekoa izango da.
Kaleratze baten ondorioz erretiroa hartzera bultzatzen diren pertsonentzat, erretiratzeko legezko adinean lau urtera arte aurreratzeagatik zigorrak ezartzeko sistema bat ezartzen da, eta pentsioa % 30 eta % 0,5 artean murriztuko da, erretiroa aurreratzen den hilabeteen eta kotizatutako denboraren arabera.
Azkenik, lege berriaren arabera, Estatuak Gizarte Segurantzari urtero transferentzia bat egingo dio pentsio sistema finantzatzen laguntzeko. Legeak jasotzen du, halaber, urtero Estatuko Aurrekontu Orokorretan zehaztuko dela zein prestazio finantzatuko diren Estatuak egiten duen ordainketa horrekin.
Izan ere, Jose Luis Escrivá ministroaren erreformaren oinarrietako bat finantzaketa-iturrien bereizketa burutzea da, “Gastu desegokiak” deitutakoak Ogasunera bideratzeko; horri esker, datozen hiru urteetan Gizarte Segurantzaren defizita amaituko litzateke (zuloa administrazio zentralaren barruan zenbatuko litzateke). Neurri horrekin, baby boom delakoaren belaunaldia erretiratzea ekarriko duen lurrikararako kontuak prestatu nahi dituzte, eta 2022rako aurreikusitako bigarren erreforma sortarekin arintzea lortu nahi dute.