Santiago Niño Becerra (Bartzelona, 1951) ekonomialari katalana da.

Hainbat lanpostu bete ditu siderurgia-sektoreko enpresetan, eta 1994az geroztik Ekonomia Egituran katedraduna da Bartzelonako Ramon Llull Unibertsitateko Sarriáko Kimika Institutuan. Komunikabideetan izan duen ohiko presentziak eta batere ona ez den etorkizunaren iragarpenek oso ezagun egin dute azkenaldian.

Niño Becerraren ustez, nahiz eta herritarren txertaketa masiboa izan, koronabirusak kezka handia sortzen jarraituko du gizartean, eta ekonomia baldintzatuko du. 2007an hasitako krisia oraindik ez dela gainditu uste du, eta eszeptikoa da epe laburrean suspertzeko aukerari buruz

Zein da Europako ekonomiaren egungo egoera?

Apirilaren 6an aurkeztutako Nazioarteko Diru Funtsaren udaberriko txostenean, joera geldialdia da Espainiarentzat.

Zuk esan duzu COVID-19ak ez duela krisi berri bat sortu, baizik eta areagotu egin duela 2007tik daramaguna.

Krisia 2007an hasi zen, eredua agortu zenean, eta azpifaseak sortu ziren. Gauzak ondo zihoazela esaten zen urteetan (2015, 2016 edo 2017), zunda batekin bizi ginen, eta zunda horretan dirua injektatzen ziguten. Ez geunden ondo, banku zentralek sartutako anfetaminen bidez bizi baikinen. 2018a iritsi zen, eta Nazioarteko Diru Funtsaren udazkeneko txosten batek dio anfeten eragina agortzen ari zela, eta aurreikuspenak txarrak zirela, ia geldialdikoak. Eta COVID-19a iritsi zenean, 2019ko itxieran, Espainiako ekonomiaren egoera oso negatiboa zen. Hazkundea % 2koa zen; hazkunde handiagotik zetorren, eta % 2,8ko defizitarekin itxi zuen, Bruselarekin egindako konpromiso guztiak bete gabe. BPGren % 95,5eko zorrarekin eta % 14,1eko langabeziarekin itxi du. Birusa iritsi zenean, Espainia, zehazki, gaizki zegoen. Gero, jakina, 2020ko itxiera hondamendia izan zen: BPGa % 10,8 jaitsi zen, defizita % 10,9koa zen, zorra % 120koa, eta abar. Hemen, uste dut Gobernu zentralak tranpa egiten digula. Iritzi publikoari esan dio birusak Espainiako ekonomia hondatu duela, eta ez da egia. Gaizki zegoen.

Zure azken liburuan, Capitalismo 1679-2065 izenekoan, enpresek langileak kontratatzeko behar txikiagoa dutela azpimarratzen duzu.

Definizioz, mundu mailan, lan-eskariak behera egiten du. Teknologia gero eta merkeagoa, sofistikatuagoa eta erabilerrazagoa da. Batez beste, teknologiak sortzen duen enplegu bakoitzeko, zazpi suntsitzen ditu. Egia da teknologiak sortzen duen enplegu hori balio erantsi handikoa dela. Horri gehitzen badiogu Espainiaren BPG zerbitzuen sektorearen osagai oso indartsua dela, Espainiak BPG sortuko du turismoa datorkigun bitartean. Eta uste dut Espainian turismoak Europan gertatzen den errenta-ezegonkortasuna jasango duela.

Gehien kezkatzen zaituen sektoreetako bat automobilgintza da.

Autoek Espainiako BPGren % 10 sortzen dute. Oztopo oso garrantzitsua izan da hainbat urtetako batez bestekoan: Espainiak egiten dituen 100 automobiletatik, 90 esportatu egiten ditu. Mendekotasun argia dago. Espainian dauden 18 plantetatik bat ere ez da espainiarra. Erabakiak kanpoan hartzen dira. Renaultek dagoeneko esan du sei modelo berriak hurrengo urteetan ez direla Espainian egingo. Denak Eslovakian eta Marokon egingo dira. Bigarrenik, auto elektrikoa oso ondo dago, baina badirudi ahaztu egin dugula errekuntza-motorra duen automobilak baino % 30 osagai gutxiago dituela. Elektrikoa orokortzen bada, Renaultek Sevillan duen martxa-aldaketen fabrikak itxi egingo du, adibidez.

Halaber, gizarte-mugimenduek kapitalarentzat gero eta garrantzi txikiagoa dutela adierazi duzu.

Hartu dezagun fenomeno berri bat: Frantziako txaleko horiak. Bai, xanpain efektua, aparra bezala igo ziren, eta zer gertatu da txaleko horiekin? Lehen, bake soziala erosi behar zen; izan ere, lehenik eta behin, ezkerreko alderdiak oso indartsuak ziren, sindikatuak askoz indartsuagoak, eta lan-eskaria gero eta handiagoa zen. Gaur egun ez dago bake sozial hori erosi beharrik, lan-eskaintza eskaria baino askoz handiagoa baita, eta errepresio pasiboko metodo teknologiko oso indartsuak daude. Hirugarrenik, gutxieneko bat bermatzen bada, adibidez oinarrizko errentaren bidez, eta baldintzatzailea jokabide on batean jartzen bada, matxinaden eta aldarrikapenen gai guztia desmuntatu da. Epe ertainean, ez dut erreibindikazio-mugimendu handirik ikusten.

Gaur egungo gazteak heldutasunera iristen direnean, zure liburuan adierazten duzun bezain manipulagarriak izango al dira?

Pribatutasunaren kontzeptuak gauza bat esan nahi du 50 urteko pertsona batentzat; belaunaldi honentzat, berriz, guztiz bestelako zerbait. Ikusten dut belaunaldi berri horiek oso erraz manipulatuko dituztela, eta horrek erakusten du erantzun soziala gero eta txikiagoa dela eta desagertzen ari dela.

Ezagutzen ditugun lanpostuen zati handi bat jango al du teknologiak?

Duela egun batzuk, sandiaz betetako kamioi autonomo bat probatu dute Ameriketako Estatu Batuetan. Kamioi horretako gidariak zer egingo du? Ez da inor atzean utzi behar. Zer egingo du bizitza osoan gidatzen aritu den gizon batek? Zer egingo da pertsona horrekin? Ez da inor atzean utziko jendeak berriz ere konfiantza izan dezan, eta, batez ere, populistatzat jo diren gauza horiek ez entzuteko, ez kolore batekoak, ez bestekoak. Baina jendea atzean geratzen ari da etengabe. Kontzeptu lerroaren eremuan, gazteen langabezia: % 80. Nola ematen diozu buelta honi?

2065. urtea da kapitalismoa desagertzeko data, dakigunaren arabera. Nola gertatuko da hori?

Kapitalismoa XVIII. mendearen amaieran eta XIX. mendearen hasieran sortu zen. Niretzat ez da beharrezkoa, teknologiak gauzak beste era batera egiteko aukera ematen duelako.

Egilea Admin