63 urterekin kaleratzen diren langileek, erretiroa hartzeko legezko adina baino lau urte lehenago, eta lan berri bat aurkitzen ez badute, aurre-erretiroa hartu ahal izango dute, gutxienez 33 urtez kotizatu badute, baina pentsioen erreforma baten ondoren legokiekeen pentsioaren % 30 galduko dute, eta horrek irabazleak eta galtzaileak utziko ditu, baina, nolanahi ere, zor handiagoa Espainiako estatuarentzat. Alde positiboa da jarduneko pentsiodunek ikusiko dutela nola igoko diren pentsioak ekitaldi bakoitzean aurreko urteko batez besteko KPIarekin, eta horrek, teorian, erosteko ahalmena bermatzen du.

Pentsioen hurrengo erreformarako negoziazioak oso aurreratuta daude, eta adostutako zirriborroak ezkerreko indar politikoen helburuetako bat lortu du: PPren aurreko erreformaren desegitea irudikatzea. Hala, Rajoyren Espainiako Gobernuak 2013an ezarritako jasangarritasun faktorea, erretiroak bizi-itxaropenera egokitzen zituena, aurten bertan indargabetuko du Gobernuak, sindikatuekin eta patronalarekin negoziatzen ari den pentsioen erreformarako legean.

Horrela agertzen da Gizarte Segurantzak aste honetan gizarte eragileei helarazitako pentsioen lege berriaren aurreproiektuaren zirriborroan. Horren truke, Espainiako Gobernuak “belaunaldien arteko ekitate-mekanismo bat ezarriko du, gehienez urtebeteko epean eta elkarrizketa sozialaren esparruan negoziatu ondoren, 2027tik aurrera”.

Jasangarritasun-faktorea ezabatu eta pentsioen erosahalmenari eusteko konpromisoa hartu ondoren, erretiro aurreratuak ekonomikoki zigortzea zen lortu nahi zen beste elementua. Eta modu garrantzitsuan egiten da.

Hori bai, bereizi egin behar dira legezko adina baino lehen beren borondatez erretiroa hartu nahi dutenak eta beren lan-bizitzako azken urteetan kaleratuak izan eta lan berririk aurkitu ez dutelako langabeziaren lerroetatik erretiroa hartzen dutenak.

Lehenengo kasuan, borondatezko aurre-erretiroaren kasuan, erreformak berekin ekarriko du 38 urte eta sei hilabete baino gutxiago kotizatu dituen eta erretiroa bi urte aurreratzea erabakitzen duen pertsona batek, ezarritako aldia izanik, % 21 murriztuko duela pentsioa.

Kaleratze baten ondorioz beren borondatearen aurka erretiroa hartzera behartuta dauden pertsonentzat, legez ezarritako adina baino lau urte lehenago arte hartu ahal izango dute erretiroa, baina erretiroari aurrea hartzeagatik zigorrak ezartzeko sistema bat ezartzen da, pentsioa % 30era arte murriztuko duena, hilabeteen arabera – Hilez hil kalkulatuko da, eta ez hiruhileko bakoitzeko, orain arte bezala – Erretiroa aurreratzen denean eta kotizatutako denboraren arabera.

Aparteko ordainsaria

Erretiro-adina atzeratzeko ahaleginean, Espainiako Gobernuak, zigorren makilakadaren ostean, aparteko ordainsari bat jarri du, orain arte baino handiagoa.

Horrela, pertsona batek 67 urte bete ondoren erretiroa hartzea erabakitzen badu, pentsioa % 4 igoko zaio – Orain % 2 da – Langileak erretiroa atzeratzen duen urte bakoitzeko pentsioa eskuratzen duenean, eta, gainera, kobrantza bakar gisa jaso ahal izango da, pentsio horren zenbatekoak eta kotizatutako denborak zehaztuko dutena. Adibidez, gaur egun 37.567 euro gordineko pentsioa jasotzeko eskubidea duen eta 44 urte eta erdi baino gehiago kotizatu duen langile batek 12.060 euroko aparteko ordainsaria kobratzeko eskubidea izango du erretiroa atzeratzea erabakitzen duen urte bakoitzeko.

Laburbilduz, erreformak neurri sorta bat aurreikusten du, besteak beste, pentsioen errebalorizazioa aurreko urteko batez besteko KPIaren arabera; erretiroa legezko adinarekiko atzeratzen den urte bakoitzeko pentsioaren ordainketan bi puntuko aparteko hobaria, % 4raino, eta borondatezko erretiroa aurreratzen den hilabete bakoitzeko zigorra, % 2,81etik % 21era eta % 30era arte behartuan.

Espainiako Gobernua, patronala eta sindikatuak pentsioen erreformarako akordioaren azken xehetasunak zehazten ari dira.

Argitu beharreko alderdi bat da aldi iragankorra, ohikoa, indarrean sartu arte. Bereziki, kaleratzeen ondoren nahitaezko aurre-erretiroengatik ezarritako zigorrei dagokienez. BBVAren eta Caixabanken bankuetako lan-doikuntzarekin, besteak beste, eta kobidearen krisiak, ostalaritzak, merkataritzak, aeronautikak eta abarrek eragindako kaleratzeekin, aurre-erretiroak areagotu egin daitezke hemendik urte amaierara arte, araudi berria gaur egungoa baino kaltegarriagoa izango den beldur baitira beren pentsioetarako, luzapen-aldi bat hitzartu ezean.

Datorren asteko astelehenerako aurreikusita dagoen bilera giltzarria izango da Exekutiboak eta langileen ordezkari sindikalek aspalditik hurrekotzat jotzen duten ituna ixteko, baina, errealitatean, oraindik zenbait kontu daude ixteko.

Egilea Andoni Beitia