Espainiako Gobernuak aurre-akordio bat itxi zuen atzo sindikatuekin eta patronalarekin pentsioen sistemaren erreformarako lehen paketerako, besteak beste, KPIren araberako errebalorizazio mekanismo berria, erretiro aurreratuaren zigorraren igoera eta ekitate faktore berria. Ituna hilabeteetako negoziazioen ostean heldu da, eta 2022an indarrean sartzea aurreikusi dute, lege-aurreproiektuak dagozkion izapide guztiak igaro ondoren.

Akordioak kotizaziopeko pentsioen erosteko ahalmenari eustea bermatzen du, gutxienekoak barne, urteko errebalorizazioa aurreko urteko abenduaren aurreko 12 hilabeteetako KPIaren urte arteko batez besteko aldaketarekin lotzen baitu. Aldaketa hori negatiboa bada, pentsioen zenbatekoa ez da aldatuko urtearen hasieran. Gainera, erreformak 2013ko pentsioen erreformaren alderdi polemikoenetako bi ezabatuko ditu: pentsioen errebalorizazio-indizea, defizit-egoeretan urteko igoera % 0,25era mugatzen zuena, eta jasangarritasun-faktorea, “Belaunaldi arteko ekitate-mekanismo” batekin ordezten dena, oraindik zehazteke dagoena, 2027an indarrean jarriko zena. Mekanismo hori kentzea, Mariano Rajoyren 2013ko erreformaren barruan zegoena eta pentsioaren zenbatekoa bizi-itxaropenarekin lotzen zuena, sindikatuen eskaera nagusietako bat zen.

Akordioaren berri izan eta gero, CCOOk eta UGTk atzo ohar bateratu batean azaldu zutenez, 2013ko erreforma bertan behera utzi zutenean, “Pentsioen sistema egungo pentsiodunen eta etorkizuneko erretiratuen prestazioen nahikotasunaren bermera itzuli zen”.

Era berean, zoriondu egin ziren erreformak berekin dakarrelako Estatuak pentsio-sistemaren “bermatzaile” publiko gisa duen konpromisoa. Izan ere, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorrean klausula bat sartu zen, zeinaren bidez urtero transferentzia bat egingo baita Estatuko Aurrekontu Orokorren bidez, BPGren % 2koa, 21.000 milioi euro ingurukoa. Akordioa CEOEko zuzendaritza organoek berretsi behar dute orain, eta hori gaur, asteartea, gertatuko da, negoziatzaile sindikalek mahaian onartu ahal izateko agindua baitzuten.

Erretiro aurreratuaren eredua berrikustera bideratutako neurriak ere jasotzen ditu akordioak. Ildo horretan, borondatezko erretiro aurreratuaren murrizketetan aldaketak aurreikusten ditu, eta pixkanaka aplikatuko dira hamar urteko epean, 2024ko urtarrilaren 1etik aurrera. Horrela, 38 urte eta 6 hilabete baino gutxiago kotizatuta dituztenen kasuan, erretiroa bi urte aurreratzeak pentsioa % 21 murriztea ekarriko du, eta gaur egun, berriz, % 16. Kasu horretan, erretiroa aurreratzen den hilabete bakoitzeko penalizazio bat egongo da – Gutxienez hilabete bat, % 2,81ekoa izango da –.

Atzo onartutako testuak borondatezko erretiro aurreratuaren araudia ere aldatu zuen. Hala, lantokiak mugikortzat edo ibiltaritzat jotzen ez diren enpresetan lan egiten duten eta egoitza-aldaketa dakarren lekualdatzeari uko egiteagatik kaleratuak diren pertsonek erretiro aurreratua hartu ahal izango dute, baldin eta erretiro-modalitate horri heltzeko ezarritako baldintzak betetzen badituzte. Era berean, beren enpresak lan-baldintzen funtsezko aldaketa ezarri ondoren kaleratuak izan diren langileek ere parte hartu ahal izango dute.

Kasu horietan, koefiziente murriztaile batzuk aplikatuko dira legezko adina aurreratzen den hilabete edo hilabete-zati bakoitzeko. Koefiziente horiek honako hauek izango dira: 44 urte eta sei hilabete edo gehiago kotizatuta edukiz gero, % 0,50eko murrizketa, eta erretiroa lau urte (48 hilabete) aurreratzeagatik aplikatuko den % 30eko murrizketa, kotizazio-aldia 38 urte eta sei hilabete baino txikiagoa bada.

Egilea Andoni Beitia