Arazoaren burua Mercedes da Gasteizen eta Volkswagen Iruñean. Arazoak garrantzia hartzen du, bi trakzio-enpresa baitira, eta, berez, Arabako eta Nafarroako ekonomien zati handi bat bultzatzen dute. Aeronautika sektorea ere kolapsoa jasaten ari da.

Hala ere, arazoa icebergaren ageriko zatiak begiesten duena baino handiagoa da. Arabako patronalaren arabera, gutxienez beste hiru industria kaltetuta daude. Plastiko, egur eta kartoizko transformadoreak ere erronka bikoitza jasaten ari dira: hornidurak ez dira garaiz iristen – Edo ez behintzat pandemiaren aurreko erritmoarekin – Eta prezioak ohiko estandarretatik kanpo daude. Horri azken hilabeteetako energiaren prezioaren igoera gehitu behar zaio. Ekaitz perfektua, euskal enpresen jardueraren susperraldia arriskuan jartzen duena.

“Koronabirusak suposatu zuen bonbaren ondoren eta altxatzen hasi ginenean, etsaiak utzitako minak orain lehertuko balira bezala da”, dio egunkari honek kontsultatutako eraikuntzako enpresari batek, oxigeno falta nabaritzen duen beste sektore batek.

Confebaskek ere egoera hori egiaztatu du. Euskal enpresariek uste dute eskasia hori merkatuaren legeen bidez konponduko den egoera puntuala izango dela, baina ohartarazi dute “krisitik ateratzeko krisi” hori arriskutsua dela konpainia askoren bideragarritasunerako.

Mugimendu tektonikoaren epizentroa Gasteizen dago. Mercedes Benzek astebetez jaitsi du pertsiana osagai elektronikoen faltagatik, beste ERTE bat aurkeztea aztertzen ari da eta, enpresa-batzordearekin negoziatzen ari den bitartean, aldi baterako enpleguaren esparruan fitxa-mugimenduren bat egongo dela susmatzen da. Alemaniako multinazionalaren proiektuaren sendotasunak konpainiaren etorkizunari buruzko zalantzak argitzen ditu. Hala ere, ez dago hain argi sateliteengan, tokiko hornitzaileengan, duten eragina, automobilgintzaren erraldoiaren inguruan orbitatzen baitute.

Pertzepzio hori euskal ekonomia osora eta ekoizpen-jardueretara eraman daiteke. Sea Arabako patronalak, lurraldearen egitura ekonomikoa dela eta, presentzia industrial handia du bere bazkideen artean, eta material-hornikuntzaren gabeziaren ondorioez ohartzeko orduan aktibo agertu den enpresa-elkartea da. Duela bi hilabete ohartarazi zuen “txertaketa-kanpainako gorabeherek ekonomiaren susperraldirako arriskua” zutela, baina fronte hori gainditu egin da, eta txertatutako herritarren kopuruak gora egin du, “Enpresen jarduera oro har hobetu delako”.

Hala ere, “Agerraldi berdeen fase honetan aurpegi mingotsa” lehengaien eskasia eta “horien prezioak izan duen gorakada nabarmena” dira.

Hala eta guztiz ere, susperraldiaren erritmoa moteldu den arren, euskal enpresek uste dute kobidak sortutako ekoizpen-beherakada urtebete barru suspertuko dela. Hornitzaileen burbuila, oraingoz, ezustekoa da bidaian, baina euskal konpainien ustez, funtsezkoa da lehengaien prezioa kontrolatzea, dinamika handiagoa izan ez dadin.

Egilea Andoni Beitia