Illinoisko Unibertsitatetik idatzi nuen, Urbana-Champaignen, Chicagotik gertu, non Euro-Asiatikoen ikastegiko Summer Research Lab ospatzen den, non visiting scholar bezala parte hartzen dudan.

Eta testuinguru horretan, garrantzitsua da aipatzea Estatu Batuetako Gobernu Federalak munduko geopolitikan eragin handiena izan dezakeen eta herrialde honetako bi alderdi nagusien artean desadostasun gutxien sortu duen politika berrietako bat. U.S. Innovation and Competition Act (Estatu Batuetako Berrikuntza eta Lehiakortasun Legea) izenaz ari naiz. Washingtonen “Txinaren aurkako lege proiektua” bezala ezagutzen da.

Joe Biden Etxe zurira iritsi zen arren, bere aurkari politikoekin lan egingo zuela agindu zuen, baina Ameriketako Estatu Batuetako Kongresua beti bezain zatituta egon da inbestiduratik. Demokratak eta errepublikanoak ezin izan ziren ados jarri koronabirusaren lasaitasunean bilioika dolar gastatu beharraz. Halaber, ezin izan dute urtarrilaren 6an Kapitolioan izandako matxinadaren inguruko batzorde independente bat edo poliziaren erreforma bat adostu.

Baina duela aste gutxi batzuk, senatari kontserbadore eta aurrerakoiek bat egin zuten 250.000 milioi dolarreko lege-proiektu bat onartzeko, Estatu Batuek Txinarekin modu eraginkorrean lehiatzea ahalbidetzeko eta, agian, botere ekonomiko eta teknologikoagatik superpotentzia arerioen guduan garaitzea (edo edukitzea) ahalbidetzeko.

Chuck Schumer Senatuko buruzagi demokratak, aspalditik Txinara doan belatz batek, Estatu Batuetako Senatuak urteetan izan duen alderdi biko lorpen garrantzitsuenetariko bat bezala goraipatu zuen lege proiektua, eta etorkizuneko belaunaldiek “estatubatuarren buruzagitzarako inflexio puntu gisa” ikusiko dutela iragarri zuen.

“Lege proiektua ganbera honek luzaroan egin duen gauzarik garrantzitsuenetako bat izango da, XXI. mendeko aukerak aprobetxatzeko Estatu Batuek duten gaitasunaren fede adierazpen bat”, esan du Schumerrek Senatuan. “Etorkizuneko teknologien lasterketa irabazten duena munduko lider ekonomikoa izango da, atzerri politikan eta segurtasun nazionalean ondorio sakonak izango dituena”.

Todd Young senatari errepublikanoak zera esan zuen: “Une honetan, batuta mantendu ginen Txinako Alderdi Komunistaren aurkako borrokan”. Lege proiektua 68 botorekin eta 32 botorekin onartu zuten Senatuan.

Lege-proiektuaren testuak dioenez, Estatu Batuen domeinu globala “atzerriko lehiakideek higatzen eta desafiatzen dute; horietako batzuk Estatu Batuetako jabetza intelektuala eta sekretu komertzialak lapurtzen ari dira, eta ikerketan eta merkaturatzean modu oldarkorrean inbertitzen ari dira, existitzen diren eta etorkizunean izango diren teknologia-eremu giltzarriak menderatzeko”.

Legeriak teknologia eta berrikuntza zuzendaritza berri bat sortuko luke National Science Foundationen barruan, ikerketa eta hezkuntza babestu eta finantzatzen dituen agentzia federaletako bat. 81.000 milioi dolar inguru esleitu zitzaizkion National Science Foundationi, 29.000 milioi bost urtez zuzendaritza berrirako, adimen artifizialaren, robotikaren eta bioteknologiaren abangoardia barne hartzen duten hamar fokuratze-eremu ezarriko zituena.

Beste 10.000 milioi dolar teknologiako unibertsitate-zentroetara eta berrikuntza-institutuetara bideratuko lirateke, funtsezko arloetan ikerketak egiteko. Energia Sailak ia 17.000 milioi euro lortuko lituzke energiarekin zerikusia duten hornikuntza-katearen jardueretarako.

Ehunka mila milioi inbertituko dira AEBetako ikerketa eta garapen zientifiko abangoardistan (batzuk sekretuak, teknologia militarrarekin zerikusia dutelako). Horrek diru-laguntzak sortuko ditu, sektore pribatuaren eta ikerketa-unibertsitateen arteko akordioak erraztuko ditu eta teknologia berrietan aurrerapenak erraztuko ditu.

Lege proiektuak 50.000 milioi dolar esleitzen ditu bost urtez AEBetan erdieroaleen fabrikazio nazionala sustatzeko. Neurri horren helburua Estatu Batuek Txinako fabrikazioarekiko duten mendekotasuna murriztea da, eta automobilen, telefono adimendunen eta beste gailu elektroniko batzuen hornikuntza-kateak eten dituen txipen eskasia globalari aurre egitea.

Halaber, Estatu Batuetako Estatu idazkariari agindu dio argitara dezala Txinan teknologia transferentzietan edo jabetza intelektualaren lapurretan parte hartu duten enpresa guztien zerrenda.

Beste 1.500 milioi dolar gastatuko dira 5G eta 6G teknologia aurreratuetan berrikuntza bultzatzeko. Legeriaren arabera, funts federalekin finantzatutako azpiegitura-proiektuetan erabiltzen diren burdina, altzairua eta bestelako eraikuntza-materialak Estatu Batuetan ekoitzi behar dira.

Lege proiektuak 10.000 milioi dolar emango lizkioke bost urtez Merkataritza Sailari zentro teknologikoen eskualde programak sortzeko. Ardatzen herenak landa-eremuetan egon beharko lukete.

Estatu Batuek eskualdean aliatuekin duten lotura indartzeko neurriak ere hartzen ditu, Japonia eta Australia kasu, lapurtutako jabetza intelektualarekin fabrikatutako ondasunen inportazioa gelditzeko.

Legeak agintzen dio presidenteari bere aginte-maila osoa erabil dezala zigorrak ezartzeko AEBko merkataritza-sekretuak lapurtu dituzten edo lapurreta horren onura jaso duten pertsona edo entitateen aurka, bai eta atzerriko entitateen edo Txinaren izenean eraso zibernetikoetan lagundu edo parte hartu duten edo zibersegurtasun estatubatuarra ahuldu duten pertsonen aurka ere.

Erakundearteko lantalde bat ere sortuko litzateke, Estatu Batuetan Txinako merkatua manipulatzeko eta Txinako hedabide independenteei laguntzeko beharrezko gastua baimentzeko.

“Egin dezagun. Estatubatuarren etorkizuneko belaunaldiek muga berrira begiratzen dutenean, gurea ez den bandera gorri bat ikusiko dute muga berrian? “, esan du Young errepublikanoak Senatuan:” Gaur argi eta garbi ezetz erantzuten dugu “. Gaur, mende hau totalitarismoen eta demokrazien aurka irabazteko asmoa adierazten dugu “.

Horrela, bada, legearen ikuspegia sortzen ari diren teknologien ikerketa eta garapena indartzea da, baina merkataritza- eta kanpo-politikako neurri garrantzitsuak ere biltzen ditu. Adibidez, inportazio jakin batzuen gaineko muga-zergak aldi baterako etetea ahalbidetzen du, eta zigorrak eskatzen dizkie Txinako Xinjiang eskualdeko Uygur Eskualde Autonomoko nahitaezko lanaren eta giza eskubideen urraketen arduradunei.

Beijingekiko lehia komertzial eta militarra bi alderdi estatubatuarrak batu ditzakeen gai bakanetako bat bihurtu da. Adostasun horrek ez du esan nahi errepublikanoek alde batera utzi dutenik gobernuak merkatuan duen esku-hartzeari buruzko ohiko eszeptizismoa, baina badago kontzientzia AEBetako enpresei beren aurkari nagusiekin lehiatzen laguntzea beharrezkoa dela egungo testuinguruan.

Biden presidenteak onespenez hartu zuen Senatuan lege proiektua onartu izana, eta honakoa esan zuen: “XXI. mendea irabazteko lehiaketa batean gaude, eta irteerako tiroa jada gertatu da”.

Legedi pieza bat baino askoz gehiago beharko da Estatu Batuek Txinaren hazkunde ekonomikoaren alde egin dezaten. Baina Estatu Batuetako Senatuko kideek argi utzi dute badakitela zein den euren lana eta alderdi bitasuna ez dagoela erabat hilda Estatu Batuetako politikan.

Txinako Herri Kongresu Nazionalak “haserre bizia eta oposizio konpondua” adierazi zuen lege proiektuaren aurrean, “Txinaren garapena geldiarazteko” saiakera bat zela esanez.

Txinarekin lehiatzeko beharra ez da arrazoi bakarra, baina aparteko akuilua da inbertsio publiko masiboarekin finantzatutako hainbat politikarentzat (berrikuntza, lehiakortasuna eta azpiegiturak, batez ere). Politika horiek, oro har, AEBko “berrasmatze” baten forma hartzen dute hastear den hamarkadan, eta ondorio nabarmenak izango dituzte epe ertain eta luzean Estatu Batuentzat eta geo-ekonomia globalarentzat. United States Fulbright Professional Ambassador, Massachusetts Institute of Technology, London School of Economics

Egilea Andoni Beitia