COVID-19ak langabezian izan duen inpaktuak gora egin duen ekoizpen-jarduera bakarra da, eta, une honetan, Euskadin enplegua sortzeko eragile nagusia da. Hain zuzen ere, Lanbidek joan den ostiralean argitaratutako ekaineko datuen arabera, industriak 13.780 langabe ditu une honetan (2020ko otsailean baino 183 gutxiago), hau da, lanik gabeko euskal herritar guztien % 11,3. Ehuneko hori ohi baino pixka bat beherago dago (puntu bat baino gutxiago), hain zuzen ere, fabrikak indar handiagoz esnatu direlako eta konfinamenduan sortutako geldialdia baino lehen.
Zerbitzuen sektorearen guztiz kontrakoa; izan ere, jarduera batzuek motelaldiaren atzetik jarraitzen dute, COVID-19aren aldaera berrien mehatxuagatik eta murrizketengatik. Ostalaritza edo ostatua dira segmentu agerikoenak, baina bidaia-agentziek, etxetresna elektriko handien saltokiak edo autoen salmentak profil baxua dute, mugikortasunaren mugek, gastu handiei aurre egiteko errezeloak eta lanik gabe geratu diren edo oraindik enplegu-erregulazioaren linboan dauden herritarren baliabide faltak sortzen duten espiral kaltegarriagatik.
FUNTSEZKO JARDUERA
Industriaren egoera oso bestelakoa da. Pandemiaren lehen eraginak manufaktura-sektoreko aldi baterako kontratua zuten langile asko aurretik eraman zituen. Lantegiek ere ABEEEetara jo behar izan zuten langile mugagabeei eusteko. Baina zerbitzuak ez bezala, industria-segmentu asko funtsezko jardueratzat hartu ziren eta, kasu askotan, langile gutxiagorekin, irekita jarraitu zuten.
Galdara piztuta mantentzeak industriaren erreakzio azkarragoa ahalbidetu du, eta, gainera, ez du murrizketen zama kobidetik arrastaka eraman behar.
Beraz, nahiz eta enpresa handi askok enplegua aldi baterako erregulatzeko espedienteak aurkezten jarraitzen duten – Petronorrek eta Mercedesek, besteak beste, hornidura- eta jarduera-arazoak direla-eta –, industria da une honetan EAEko lan-merkatuaren buru.
Hori guztia iazko balantzerik txarrena izan arren, abenduan % 13 hazi zen langabezia urtarrilarekin alderatuta, zerbitzuen sektorearen % 9tik oso urrun, eskolara itzultzean eta Gabonetako kontsumoan uzkurtzeko pizgarri handia aurkitu baitzuen. Iazko abuztuko langabeziari buruzko datuak alderatuz gero, hau da, bi jardueretan langabeziarik handiena gertatu zen unea, langabeziak % 14,7ko gorakada izan zuen zerbitzuetan eta % 13,7koa industrian, eta urte amaierara arte antzeko mailan mantendu zen.
Hala ere, manufakturen sektorea bizkortu egin da eta urtarrilean enpleguaren sorreraren buruan kokatu zen. Ekainean, gainera, hirugarren sektoreko jarduerek susperraldia geldiarazi dute. Ikastaroaren amaierak eta turismoari lotutako konpainien dinamismo faltak ibilbidea eten dute.
Une honetan 122.359 langabe daude LANBIDEn, 2020ko otsailean baino 5.120 gehiago, pandemia deklaratu baino lehen. Kobid aurreko aldian oraindik errekuperatu ez diren 5.000 langabetu luze horietatik, % 64,4, ia 3.300, zerbitzuetako langileak dira.
Beste talde handi bat ( % 36,8) LANBIDEn lan bila izena ematen duten aurreko lanik gabeko pertsonena da. Industriak gora egin du, nekazaritza eta eraikuntza oso gertu daude lortzeko.