Gobernuak, Nafarroako Enpresarien Konfederazioak eta CCOO eta UGT sindikatuek bosgarren Enplegu Plana sinatu dute, 701,7 milioi euroko aurrekontuarekin 2024ra arte.

Asteazken goizean, Maria Chivite Gobernuko presidentea, Juan Miguel Sucunza CENeko presidentea eta Chechu Rodriguez eta Jesus Santos CCOO eta UGTko idazkari nagusiak izan dira Nafarroako Jauregian.

Horiek guztiak poztu egin dira Enplegu Plan honekin, aurreko legegintzaldian enplegu-politika aktiboei buruzko akordio batera mugatu baitzen. Zortzi hilabetez Jaurlaritzak eta gizarte-eragileek plan horretan lan egin dute. Plan horrek Europako funtsak izango ditu, batez ere enplegu-politika aktiboetara joango direnak.

ELAk eta LABek kritikatu dute plana, eta enpleguaren kalitatea hobetzeko neurriak jasotzen ditu, emakumeak, gazteak eta luzaroko langabeak lan-merkatuan sartzen saiatzeko, kontrataziorako laguntzen bidez; era berean, lehiakortasuna, prestakuntza, berdintasuna, talentua eta lan-arriskuen prebentzioa bultzatzeko ekimenak jasotzen ditu.

Azken bi helburu horietarako, berdintasunerako ordezkariaren figura sortu da, eta prebentzio-ordezkaria berreskuratu da berriro (legegintzaldiaren hasieran ezabatu zen). Prebentzioko eta berdintasuneko ordezkariak izan nahi dituzten sindikatu guztiek parte hartu ahal izango dute deialdi publikoan.

Akordio hori koronabirusaren pandemiak sortutako krisiaren ondoren iritsi da, eta Nafarroako ekonomiak erronka handiak ditu une honetan, eraldaketa digitalean murgilduta, eta S3k eta EBk markatutako eredu berde baterantz bideratuta.

Planaren sinatzaileek osatutako Elkarrizketa Sozialerako Kontseiluak aurrekontuaren gauzatzearen jarraipena egingo du.

Zerbitzu publikoak eta gizarte zerbitzuak sustatuz

Chivite presidenteak adierazi duenez, “Plana Nafarroa suspertuz eta Europako funtsekin sustatuko da”. Azken plana 2009ko otsailean sinatu zela gogorarazi du. “Elkarrizketak eta akordioak garrantzi handia dute eredu ekonomikoaren aldaketan”, esan du. Elkarrizketa soziala defendatu du, EBk gizartearen bizi-kalitatea hobetzeko onartutako esparru gisa. Akordioak “zerbitzu publikoak eta gizarte zerbitzuak” sustatzen ditu, besteak beste. “Beharrezkoa” da akordioa, esan du Chivitek.

Juan Miguel Sucunza CENeko presidenteak adierazi duenez, plan hau “krisi honen ondorioz sufritzen ari diren pertsonentzat bigarren aukera bat” izatea espero du. “Hitzarmen sozialaren” garrantzia azpimarratu du eta “elkarrizketa Sozialerako Kontseilua” nabarmendu du. “Une egokia da plana sinatzeko, Europako funtsak iristen ari direlako, eta Nafarroako eta Espainiako egoera ekonomikoa hobetzen ari delako”, gaineratu du.

Sucunzaren hitzetan, planaren helburu nagusietako bat “enplegua sortzea eta sektore eta lan-maila guztietan ezagutzak gizarte ekonomiko berri batera egokitzeko aukera izatea da”.

Nabarmendu duenez, krisiak gehien kaltetutako sektoreak bultzatuko ditu planak, tokiko ingurunean errotuta dauden ETEak bultzatuko ditu, eraldaketa digitalerako eta teknologikorako laguntzak emango ditu, lehiakortasunerako eta berrikuntzarako diru-laguntzak jasotzeko baldintzak hobetuko ditu, eta hezkuntzan fiskalitateari eta enpresaburuari buruzko ezagutzak nahitaez sartuko ditu.

Chechu Rodriguez CCOOko idazkari nagusiak adierazi duenez, “Plana zeharkakotasuna ematen dien ibilbide-orria da, enplegua bultzatzeko politika publikoei”.

Chechu Rodriguezek prebentzioaren kultura sustatzearen garrantzia defendatu du, baita Foru Erkidegoko dozenaka enpresatan berdintasun planak ezartzeko beharra ere. CCOOko idazkari nagusiak adierazi duenez, bere sindikatua zorrotza izango da “neurri sozialak azkar bete daitezen, premiazkoa delako.

Gobernuaren ausardia

Jesus Santos UGTko idazkari nagusiak azpimarratu duenez, “Nafarroarentzat funtsezkoa den erronka bat amaitu da”. “Elkarrizketa Sozialerako Kontseilua aktibatuz plan honi aurre egiteko Gobernuaren ausardia” aitortu du.

Plana “Osasun krisiaren testuinguruan” egin dutela gogorarazi du. Sindikatuaren esanetan, “Eraldaketa digitala eta ekonomia berdea ekarriko dituen ekoizpen-eredu batera bideratuta dago” plana.

Besteak beste, honako helburu eta eremu estrategiko hauek adostu dira: “Lehiakortasuna, lan-harremanak eta enpleguaren kalitatea, enplegu-politika aktiboak, berdintasuna, edo ekintzailetzarako hezkuntza eta derrigorrezko fiskalitatea, zeina Lehen Hezkuntzan eta Bigarren Hezkuntzan sartuko baita 2022an eta 2023an”.

Nafarroak 701,7 milioi euro inbertituko ditu 2021-24 Enplegu Plan berrian 2024ra arte. Hala, aurten 172,77 milioiko inbertsioa aurreikusi da, hau da, inbertsio osoaren % 24,6; gainerakoa, berriz, 186,51 milioikoa izango da 2022an, 183koa 2023an eta 159,43koa 2024an, azken ekitaldi horretan.

Atalka, 2021-24 Enplegu Planaren aurrekontu gehiena Foru Komunitatearen lehiakortasuna hobetzera bideratuko da. Zehazki, 299,9 milioi euro erabiliko dira horretarako (aurrekontuaren % 42,74).

Bestalde, enplegu politika aktiboek 277 milioi euro hartuko dituzte ( % 39,48). Horri guztiari beste 118 milioi euro gehituko zaizkio, lan-harremanak bultzatzeko eta enpleguaren kalitatea hobetzeko; 4,11 milioi, lan-arriskuen prebentziorako; eta 2 milioi inguru, gizonen eta emakumeen arteko aukera-berdintasunaren arloko ekintzetarako.

Egilea Andoni Beitia