Osasun-egoera hobetzearekin batera, etorkizun ekonomikoari buruzko itxaropenak nabarmen aldatzen ari dira EAEko etxeetan. Izan ere, urteko bigarren hiruhileko honetako datuek adierazten dutenez, Laboral Kutxak, Eustatek, Nafarroako Estatistika Institutuak, Eurostatek eta INEk egindako estatistika-azterketetatik aterata, Kontsumitzailearen Konfiantza Indizea (KSI), lehen aldiz, 0 ingurukoa edo hortik gorakoa den balioetan kokatzen da, hau da, herritarren iritzia baikorra da berriz ere.

Egoera hori ez dator bat, neurri handi batean, duela urtebete EAEko, Nafarroako eta Europako kontsumitzaileek zuten irudipenarekin, koronabirusaren krisiaren ondorioz haien egoera ekonomikoak okerrera egingo zuela sumatzen baitzuten. Izan ere, 2020an, pandemiaren eztandarekin, ziurgabetasun-egoera bat eta mugikortasunaren murrizketa ekarri zituen, eta horrek adierazle batzuk nabarmen uzkurtu zituen.

Iaz, esaterako, familien kontsumoak % 10,7 egin zuen behera Euskadin 2019ko datuekin alderatuta, eta Nafarroan, berriz, % 8,9. Hala ere, 2021. urtearen hasieratik ikusten da suspertzeko joera. Eustaten arabera, 2021eko lehen hiruhilekoan familien kontsumoa % 0,9 igo zen EAEn, 2020ko IV. hiruhilekoarekin alderatuta, baina pandemia aurreko maila (2019) baino % 8,9 txikiagoa izaten jarraitzen du.

Egoera horretan, etxebizitzen salerosketak ere eragin handia izan zuen pandemiaren ondorioz, eta Euskadin % 15,0 eta Nafarroan % 17,5 jaitsi zen. Hala ere, datuek erakusten dute orain adierazle hori ere berreskuratu egiten dela. Hala, 2021eko lehen hiruhilekoan % 24,2 hazi zen Euskadin aurreko hiruhilekoarekin alderatuta, pandemiaren aurreko maila baino % 1,8 gehiago. Nafarroan, igoera hori are nabarmenagoa da, % 40,6ra iritsiz, pandemia aurreko maila % 22,6an gaindituz.

Nolanahi ere, ez da ahaztu behar igoera hori bat etor daitekeela ‘kovid urtean’ atzeratutako eragiketak egitearekin. Hori dela eta, adituek datozen hilabeteetako bilakaera behatzeko eskatu dute, sektorearen benetako argazkia lortzeko.

Aurrezte-tasa historikoa izurriteari esker

Pandemiak etxeko ekonomiari utzi dion ondorioetako bat aurrezte-tasa historikoa da. Zehazki, Estatu osoko datuaren arabera, familien errentaren % 12,3 aurrezten da, aurreko krisietan erregistratutako balioak baino askoz ere gehiago ( % 8,7, batez beste, 2009 eta 2013 artean), eta pandemiaren aurreko urteetan baino gehiago, urte horietan % 5 aurrezten baitzen.

Horren harira, adituek iragarri dute baldintza ekonomikoak eta enplegua hobetzeak aurrezpen horren zati bat (batez ere, behartutakoa eta kautelazkoa) kontsumora bideratuko duela. Eta familien gastu-asmoen artean jasotako helburuetako bat etxebizitza berria edo erabilia erostea da, ohiko bizilekua edo kokapen hobea baino handiagoa.

Etxebizitza erostea eskatzen duen kalibreko ordainketan, nabarmen eragiten du etxebizitzaren prezioak. Euskal Autonomia Erkidegoan, urteko lehen hiruhilekoan izan da hazkunderik txikiena. Igoera % 0,2koa izan zen EAEn 2021eko lehen hiruhilekoan, aurreko urteko aldi berarekin alderatuta, Nafarroakoaren berdina ( % 0,2), eta Estatuko batez bestekoa ( % 0,9) baino zazpi hamarren txikiagoa, Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) Etxebizitza Prezioen Indizearen arabera.

Zehazki, Euskadin, etxebizitza berrien prezioak % 1,8 egin zuen gora urtarriletik martxora bitartean, batez bestekoa % 2,3 izan zen bitartean; erabilitako etxebizitzena, berriz, % 0,1 jaitsi zen, eta Estatuan % 0,7 igo zen. Horrek lagundu egiten du etxea erosi nahi dutenentzat agertoki egokia zehazten.
2021eko bigarren hiruhilekoari dagokionez, Euskadiko etxebizitzen prezioak % 7,4ko urte arteko hazkundea izan zuen.

Egilea Andoni Beitia