Pedro Azpiazu Ekonomia eta Ogasun sailburuak krisi hau “aukera” bihurtzeko aukera azpimarratu du, inbertsio publiko zein pribatuari bultzada emanez, biak “elkarren mendekoak direlako eta modu positiboan elikatzen direlako”.
Zentzu horretan, “Justizia sozialaren eta ingurumenaren irizpideen arabera” egiteko deia egin du, eta, beraz, “Hazkunde inklusiboaren aldeko apustua areagotzea” beharrezkoa dela uste du, “BPGa baino haratago joango dena eta hazkundeak berez ongizaterik edo aurrerabiderik ez dakarrela kontuan hartuko duena”.
Azpiazuk ELKARGIren XXXI. Enpresa Topaketa itxi du ostegun honetan Donostiako Kursaalean: ‘Finantzaketa, Digitalizazioa, Iraunkortasuna, Mundu berrirako giltzak’, eta pandemiak “gure zaurgarritasunaz jabetzea” ekarri duela azpimarratu du.
Haren ustez, horrek guztiak “etorkizunean umiltasun eta erantzukizun handiagoz jokatzea eragin beharko liguke, ikuspegi laburren ordez, aurre egin behar diegun erronkei beharrezko zorroztasunez eta sakontasunez heltzeko aukera ematen diguten beste batzuk jarrita”, eta horrek, aldi berean, “Apustu iraunkorrak eta jasangarriak” eskatzen ditu, “Susperraldi ekonomikora bideratutako erantzun azkarrak eta eraldaketa sozioekonomikora eta haren erresilentziara bideratutako erantzun sakonagoak konbinatuz”.
Sailburuak gogorarazi duenez, Eusko Jaurlaritzak 2021erako % 6,7ko hazkundea aurreikusi du eta 2022rako % 5,7koa, baina euskal ekonomia ez da pandemiaren aurreko BPG mailara itzuliko “2022ra arte”.
Ildo horretan, “Egoeraren araberako datuek susperraldiaren baikortasun horretara gonbidatzen dute”, ekonomia osoarentzat, eta horrek “enpleguari dagokionez hobekuntza argia” dakarrela esan du, eta, urtetik urterako alderaketen ondorioz, “2020ko errekorreko datu negatiboek urte erdi honetako datu positiboei bide ematen diete”, gaineratu du.
Azpiazuren esanetan, oraingoan, aurreko krisialdian ez bezala, Europako erakundeek “azkar eta ezohiko sendotasunez erantzun dute”. “Estatu kideek ‘bazoka’ moduko politika fiskal kontraziklikoak zabaldu ahal izan dituzte, enpresei eta familiei zuzendutako laguntza zuzenak uztartuz”, adierazi du.
Hala, adierazi du testuinguru horretan kokatzen dela Euskadik eta Estatuak lortutako akordioa, Itunaren Batzorde Mistoak 2020ko irailean sinatutakoa, non defizit-muga berria ezarri baitzen: 2020rako BPGren % 2,6 eta 2021ean % 2,2. Eusko Jaurlaritzaren zorpetze-ahalmena, berriz, BPGren % 16,3 izango litzateke 2020an, eta % 16,9 2021ean.
Akordio horren ondorioz, Eusko Jaurlaritzak neurri sorta bat zabaldu du orain arte, “1.560 milioi euro baino gehiago, besteak beste, 37 milioi Elkargiren hornidura teknikoen funtsa indartzeko”.
Ekonomia sailburuak berretsi duenez, “Pandemiaren ondorio ekonomikoak arintzeko neurri azkarrak artikulatzeko beharrarekin batera, planteamendu eraldatzaileagoak egin behar ziren, pandemiaren aurretik BPGa berreskuratze hutsaren oinarriak ezartzeaz gain, BPG potentziala handitzearen oinarriak ezartzeko, apustu inbertitzaile baten bidez, klima-aldaketa bezalako planeta-erronka handiei aurre egiteko ikuspegiarekin eta misioarekin”.
“Anbizio” horrek “ezohiko eta salbuespenezko gertaera” bat ahalbidetu du EBren barruan, hala nola “zorra mutualizatzea, Europar Batasuneko aurrekontuez gain, Next Generation EU bezalako ekimen bat, 750.000 milioi eurokoa, aurrera ateratzeko, susperraldi ekonomikoa eraldaketa bikoitz baterantz bideratzeko asmoz, energetiko-ekologikoa alde batetik eta digitala bestetik”, adierazi du. 2021-2026 aldian oinarritutako ekimena da.
Bere ustez, beharrezkoa da “estrategia eraldatzaile honek epealdi horretatik harago irautea”. Gainera, inbertsio publikoak “susperraldiaren eta eraldaketaren eragile” izan behar duela defendatu du.
“Orduan kontsolidazio fiskala batez ere inbertsio publikoei eutsiz egin bazen, doikuntza nabarmena izan baitzuten, erdira murriztuz eta Euskadiren kasuan BPGren % 1,1ean egonkortuz, oraingo honetan hazkuntza eta eraldaketa palanka gisa jardun behar du”, azpimarratu du.
Azpiazuk, gainera, “Inbertsioaren eredua aktibo produktiboagoetara aldatzeko” apustua egin du, hau da, “Informazioaren eta komunikazioen teknologiak, immaterialak, I+G+B, eta abar”.
Eusko Jaurlaritzaren inbertsio publikoa – Euskal Y-a eta Hegoaldeko Saihesbidea kontuan hartu gabe – 955 milioi eurotik gorakoa dela gogorarazi ondoren, hau da, % 6,4ko igoera, eta I+Gko inbertsioa, berriz, 536 milioi euro ingurukoa, hau da, % 9,7ko igoera (2020arekin alderatuta, 47,2 milioi euro gehiago), “Inbertsio endogenoaren ahalegin hori 2022ko aurrekontuan indartu nahi da”.
“Dagoen aukera-leihoa aprobetxatzea da kontua, pandemia iritsi zen unean oraindik murgilduta geunden inbertsio-austeritatea lehengoratzeko. Horretarako, eskuragarri dagoen munizio guztia erabiliko da euskal ekonomiaren BPG potentziala handitzeko palanka gisa jardungo duen inbertsio-plan bat egiteko, adierazitako eraldaketa-helburuetara eta garapen jasangarriaren helburuekin (GIH) lotutako erronketara bideratuz”, adierazi du.
Azpiazuk azaldu duenez, azken finean, inbertsio-planak “balio-kate nagusietan produktibitatea bultzatzen duten eta enplegu jasangarriak eta kalitatezkoak sortzen dituzten enpresa-proiektu traktore berriak martxan jartzea sustatzen du”, bai eta “gure ongizate-sistema definitzen duten zerbitzu publikoen eraldaketa ere, erresilienteagoa izan dadin edo gure eremu ahulenak garatzea ahalbidetuko duen eskualde-politika propioa gara dadin”.
Hori horrela, gogorarazi du joan den astean Eusko Legebiltzarreko talde guztiei gonbidapena helarazi ziela egoki iritzitako iritziak eman zitzaten, irailean elkarrekin baloratu ahal izateko.
Gainera, “Inbertitzeko ahalegin endogeno horrekin batera, susperraldirako eta erresilientziarako Europako funtsen bidez ahalegin exogenoa egin daiteke eta egin behar da, aurrekaririk gabeko krisia eraldaketa sakona bultzatzeko eta aurrerapenaren bideari berriro ekiteko aukera historikoa bihurtuz”.
Bestalde, Next Generation funtsen “xurgapen ahalmena maximizatzeko”, “Zenbat eta enpresa txiki eta ertain gehiagorengana” iristea beharrezkoa dela esan du, eta “sarbidea errazteko” deia egin du.
“Ekonomiaren lehiakortasuna eta produktibitatea hobetu egingo dira jarduerari eta enpleguari eusten dioten enpresek egiten badute, eta, ildo horretan, enpresa txiki eta ertainak funtsezko eragileak dira Next Generation EU Ekimenak mundu hobea uzteko ardura dugun hurrengo belaunaldien oparotasunerako eta aurrerabiderako oinarriak senti ditzan”, gaineratu du.