Euskal langileek 190 lan-greba egin zituzten iaz, eta 25.642 pertsonak parte hartu zuten, 59.741 lanegun egin gabe. Horrek esan nahi du gatazkak asko jaitsi direla, iaz lan egin gabeko lanaldien kopurua 2019an (391.830 lanaldi galdu ziren), 2018an (110.838 lanaldi) eta 2017an (96.423 lanaldi) erregistratutakoen azpitik baitago.

Lan Harremanen Euskal Kontseiluaren datuen arabera, 2019ko datuekin alderatuta, gatazka-kopuru horiek nabarmen murriztu dira greben kopuruan (-% 38,3), partaideen kopuruan (-% 67,9) eta lanik egin gabeko lanaldien kopuruan (-% 84,8).

2020an pandemiak eragindako egoerak murrizketa hori eragin badu ere, LHK-k nabarmendu du 2019ko greben ondoriozko gatazkei buruzko datuak azken 12 urteetako handienak izan zirela.

2019an gatazketan izandako gorakada nabarmena bi gatazka sektorialen ondorio izan zen batez ere: Bizkaiko industria siderometalurgikoarena eta, neurri txikiagoan, itunpeko irakaskuntzarena.

Sektore horietako langileek egindako lanuzteak, guztira, urte hartako greben ondorioz lan egin gabeko lanaldi guztien % 80 baino gehiago izan ziren.

Esparru instituzionalari (pribatua/publikoa) erreparatuta, 2020an lan egin gabeko greba, parte-hartzaile eta lanaldi gehienak, aurreko urteetan bezala, eremu pribatukoak dira. Hala ere, aurreko ekitaldietan bezala, greba horietako batzuk sektore publikokoak ez izan arren, Administrazioaren finantzaketaren mende dauden sektoreetan egin dira, hala nola irakaskuntzan, eskola-jantokietan edo etxez etxeko laguntzan.

Aurreko urtean ez bezala, 2020an, enpresa-grebak lan egin gabeko lanaldien % 70,5 izan ziren; 2019an, berriz, batez ere Bizkaiko industria siderometalurgikoaren eta itunpeko irakaskuntzaren greben ondorioz, sektore-gatazkak izan ziren lan egin gabeko lanaldi guztien % 84,7ren erantzule.

Negoziazio kolektikoa, gatazken kausa nagusia

Aurreko urteetan bezala, 2020an negoziazio kolektiboa izan zen gatazken kausa nagusia, nahiz eta horren garrantzia 2019arekin alderatuta murriztu egin zen. Hala, greben % 67,9ren eragile izan zen (langileen % 76,7k parte hartu zuen grebetan), eta galdutako lanaldi guztien % 70,2 eragin zuen; 2019an, berriz, ehuneko horiek % 74,1, % 95,9 eta % 97,2 izan ziren, hurrenez hurren.

Sektore ekonomikoen araberako azterketak erakusten du 2020an gatazkak zerbitzuen sektorean kontzentratu zirela: greba guztien % 61,1, gatazka mota horiek eragindako langileen % 71,9 eta galdutako lanaldien % 61,9.

Industriaren ardura izan zen greba guztien % 36,8, parte-hartzaileen % 28 eta lan egin gabeko lanaldi guztien % 37,1.

2019ko etenaldiaren ondoren, non, batez ere Bizkaiko industria siderometalurgikoaren gatazkaren ondorioz, industriak langile gehien eta lanaldi galduak bildu zituen, 2020an 2017. eta 2018. urteetako joera berreskuratu zen, argi eta garbi greba gehienak zerbitzuen sektorean egin baitziren.

Eraikuntza izan zen 2019an lan egin gabeko lanaldien % 1aren erantzule, eta lehen sektorea % 0,04rena. Bi sektore horiek oso urrun daude industriaren eta zerbitzuen gatazkei dagokienez, eta, gainera, langile gutxiago dituzte.

Estatu osoari dagokionez, 2020an lan-gatazkak nabarmen murriztu ziren. Greben kopurua % 45,8 jaitsi zen, parte-hartzaileen kopurua % 42,7 eta lanik egin gabeko lanaldiak % 37.

La participación media por huelga en la Comunidad Autónoma vas

Egilea Andoni Beitia