Nafarroako Gobernuak, Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuaren bitartez, 2021ean kontrako txostena egin du lur ureztatuetan jarri nahi dituzten 15 parke fotovoltaiko eta eolikoren proiektuei buruz. Eh Bilduren galdera baten ostean Nafarroako Parlamentura bidalitako informazioaren arabera, “Bateraezinak” dira lurzoru horretarako aurreikusitako erabilerarekin.

Kalifikazio negatibo horrek aztertutako 39 proiektuetatik 15i eragiten die, eta Nafarroako enpresek zein kapital nazionaleko eta atzerriko enpresek aurkeztu dituzte. Eta batez ere Foru Komunitatearen hegoaldeko herrietan kokatzen dira, Foru Gobernuak egindako dokumentuaren arabera. Bertan gogorarazten da txosten horiek “sektore-izaera ez loteslea” dutela eta departamentu eskudunek eskatuta egiten direla, hau da, Ekonomiaren Garapeneko Departamentuak eta Etxebizitzaren eta Paisaiaren Lurralde Antolamenduko Departamentuak.

Kontrako txosten horrek, beraz, ez du esan nahi proiektu horiek nahitaez amaitu behar direnik, beste sail batzuen baimena jaso baitezakete oraindik, eta, nolanahi ere, kontuan hartuko dute haietako bakoitzari buruz emandako iritzi arrazoitua.

Landa Garapenak aurkako txostena egin duen parkeak Garinoain, Mendigorria, Fontellas, Murchante, Tutera, Ablitas, Cortes, Corella, Fitero, Cintruénigo, Obanos, Eneriz, Adios, Ucar, Biurrun, Tiebas, Ribaforada eta Lodosan daude. Kontrako txostena duten 15 proiektuez gain, beste zazpi proiektu izapidetzen ari dira une honetan, eta gainerakoek aldeko txostena jaso dute.

Txosten horiek Nafarroako Gobernuak azken bi urteetan jaso duen proiektu berriztagarrien benetako harrabotsaren barruan kokatzen dira, energia berriztagarrietan inbertitzeko boom bat aurreratzen baitu, jatorri fosileko energia ordezkatuko duen elektrizitatea bermatzeko.

Proiektuen aurkezpen masibo horrek, batzuk nekazaritza-errendimendu handiko lurretan, kezka sortu zuen, bai hainbat herritako bizilagunen artean, bai nekazaritza-erakundeen artean ere, zenbait nekazarik ordaintzen duten errenta handitzearen beldur baitziren. Era berean, zenbait eremutan nekazaritza-jardueraren jarraitutasuna bera mehatxatzen zuen.

Nekazaritza zaindu behar da

50 proiektu inguru aurkeztu dituzte, eta 2.000 megawatt baino gehiagoko potentzia dute, gaur egun Nafarroan dagoenaren bikoitza.

Hori dela eta, Landa Garapeneko Departamentua protokolo bat prestatzen ari da zehazteko zein nekazaritza-azaleratan har daitezkeen parke eoliko eta fotovoltaiko berriak.

Dokumentuak lehorreko lurrak eta lur ureztatuak bereizten ditu. Lehorreko lurzoruaren kasuan, lehenengo urratsa lurzoruaren karakterizazio agrologikoa da, bai eta eragindako azaleraren ekoizpen-ahalmena ere.

Ildo horretan, I., II. eta III. motetan, errendimendu-hektareako 2,2 tonatik gorako ekoizpen-ahalmena badute, ekoizpen-balio handiko lurzoruak izango dira automatikoki. Hau da, ekoizpen gutxiko lehorrak edo errendimendu horretatik beherako indizeak dituztenak bakarrik hartuko lirateke energia berriztagarriak ezartzeko egokitzat.

Ureztatze-lanetan, babes-tresna nagusia Ureztatzeen Foru Plana da, eta, beraz, plan horretan jasotako edozein azalera izango da lurzoru babestua, IV. mota agrologikoko lurzoruak izan ezik (laborantzarako muga handiak dituzten lurzoruak), horiek horrelako instalazioak izan baititzakete.

Gainera, beste bi legek mota horretako lurzoruak babesten dituzte. Alde batetik, Nekazaritza Azpiegiturei buruzko martxoaren 7ko 1/2002 Foru Legeak 15 urtez babesten ditu kontzentrazio edo ureztatze arloan jarduketaren bat egin den azalerak, ureztatzen direnetik hasita.

Egilea Andoni Beitia