Argindarraren prezioak bere gorakadan jarraitzen du eta gaur beste marka bat ezarriko du: 141,71 euro orduko megawatt bakoitzeko. Testuinguru horretan, Endesak eta Iberdrolak tarifa arautua aldatzeko eskatu zioten Estatuko Gobernuari (prezioen aldakortasunari lotuta dagoena), handizkako merkatu elektrikoaren bilakaeraren (pool) mende ez egoteko. Gainera, hidraulikaren eta nuklearraren irtenbide negoziatua eskatu zioten Sanchezen Gobernuari.
El Economistak antolatutako energia-foro batean egindako hitzaldian, Angeles Santamaria Iberdrola Estatuko kontseilari delegatuak azpimarratu zuen tarifa arautuaren edo PVPCaren diseinua berrikustearen beharraz ohartarazi dutela sortu zenetik, eta orain “premiazkoa” dela hori egitea, poolak ekainetik inoizko maximo historikoak ezarri baititu. Zentzu horretan, Portugalen, Espainiako Estatuarekin batera, kontsumitzaileek ez dute maximo horien berri izan, tarifa arautua etorkizuneko merkatuen eta arautzailearen zenbatespenen arabera ezartzen delako urtero.
Estatuan, berriz, handizkako merkatuko prezioak enkante baten bidez ezartzen dira. Enkante horretan, elektrizitatea merkaturatzen eta sortzen duten enpresek hurrengo eguneko ordu bakoitzerako eskaintzak egiten dituzte. Sistema horrek 11 milioi kontsumitzaileri eragiten die, eta araututako tarifari lotuta daude. Santamariaren iritziz, irtenbidea argindarraren ordainagiria zergapetzen duen fiskalitatea murriztea da, eta Estatuan Europako altuenetako bat da.
Eta hori da, hain zuzen ere, Sanchezen Gobernuan zentratzen den puntuetako bat. Teresa Ribera Trantsizio Ekologikorako ministroak atzo baieztatu zuenez, fiskalitatea lantzen ari diren elementuetako bat da, datozen asteetan argiaren igoera eteteko eta handizkako merkatuen eragina arintzeko onartu nahi duen talka-planaren barruan.
“Hipotesi honen inguruan lan egitea da dagoen aukeretako bat, eta behin behinean bada ere, ukitu beharreko elementu fiskalak egotea”, gaineratu du. Riberak, halaber, iragarri zuen “laster” jakingo dela argindarraren igoerari aurre egiteko Gobernuaren proposamen bateratua, baina nahiago izan zuen neurri zehatzik ez aurreratzea, erabat izan arte.
Ildo horretan, Pedro Sanchez Gobernuko presidenteak berak atzo, asteazkena, berretsi zuen Gobernuak neurri berriak hedatuko dituela, eta dagoeneko hartutakoekin bat egingo dutela, 2021aren amaieran kontsumitzaileek 2018ko amaieran bezala (KPIa kenduta) argindarra ordain dezaten. Horien artean daude energia berriztagarriak sustatzeko egiturazko erreformak eta kontsumitzaile ahulenak babesteko neurriak, hala nola “bizitzako gutxieneko kontsumoa”, bizitzako gutxieneko diru-sarreraren osagarri. Era berean, handizkako prezioaren igoerak argindarraren ordainagirian izan duen eragina arintzeko neurri fiskalak martxan jarri izana gogorarazi zuen, eta “enpresa elektrikoak izaten ari diren gehiegizko etekinaren zati bat emaitzen kontuetara joan beharrean, azken kontsumitzaileen argiaren preziora, gutxitze moduan, joateko beharra” azpimarratu zuen.
HIDRAULIKOAK ETA NUKLEARRAK
Bestalde, Jose Bogas Endesako kontseilari delegatuak azpimarratu duenez, poolaren prezio altuak gasak eragin ditu, eta arazoak bere kostua argindarraren fakturara eramateko moduari buruzko irtenbidea bilatu arte jarraituko du. Europa osoan prezioak marjinalismoz finkatzeko dagoen sistemaren eraginkortasuna defendatu ostean, abuztura arte bezero “tipiko” batek argindarragatik hilean 56 euro ordaindu dituela adierazi zuen, iaz baino 10 euro gehiago. Ildo horretan, Bargasek pooleko tarifa arautua kentzeko eskatu zuen, Europako gainerako herrialdeetan gertatzen den bezala.
“Guk PVPCa baino ez dugu, eta, gainera, zergak jaitsi behar dira, asko ditugulako”, adierazi du Exekutiboak. Endesako kontseilari delegatua zentral hidroelektrikoak eta nuklearrak merkatutik ateratzeko aukeraren alde agertu da, horrek ordaindu beharreko prezioa “argi eta garbi” ikustea eta “zerutik eroritako onurez” hitz egiteari uztea ahalbidetuko lukeelako.
“Eztabaida hauek aspertu egiten naute, badirudi errudunak bilatzen ari garela, baina konponbideak bilatu behar ditugu”, gaineratu du Endesako exekutibo nagusiak, lehen berriztagarriei eman zizkieten primen aurka egin ostean (250.000 milioi euro ordainduko dituzte 25 urtean, kalkuluen arabera). Zentral nuklearrei dagokienez, 2035 baino lehen itzaltzea ez duela zentzurik esan zuen, trantsizioan oso paper garrantzitsua betetzen dutelako, eta gaineratu zuen ez duela uste enpresa publiko batek pribatu batek baino hobeto kudeatuko zuenik.