Kobidaren arrastoa oraindik ere nabari da estatistika batzuetan, nahiz eta euskal ekonomiaren susperraldia sendotu egin den eta ziklo-aldaketa errealitatea den. Hori da Euskadik dituen enpresen kopurua, gaur egun pandemiaren aurretik zegoena baino txikiagoa baita. Zehazki, 56.444 konpainia zeuden Gizarte Segurantzaren erregistroetan joan den hilaren amaieran. 2020ko otsailean baino 1.959 gutxiago dira, konfinamenduaren aurretik, hau da, azken urte eta erdian galdu diren enpresen % 3,3 berreskuratzeko daude oraindik. Hala nabarmendu zuen Confebaskek atzo, astelehena, enpresen sorrerari buruzko hileroko txostenean.
Abuztua aldi negatiboa izan ohi da enpresa-sarearentzat, batez ere oporretan jarduera uzten dutenentzat. Kasu honetan, EAEko ekonomiak 758 sozietate galdu zituen, 2020an baino bi aldiz gehiago, orduan 358 negozio itxi baitziren. Erreferentzia bat bilatzen bada kobidaren distortsiorik gabe, 2019an 370 enpresa galdu ziren. Joera ohikoa baino nabarmenagoa izan da, eta joan den hilean, aurreko finantza-krisiaz geroztik izan den okerrena, atzerapauso handia eman zen ekoizpen-ehunaren susperraldian. Hala ere, iazko apirileko gutxienekotik, euskal ekonomiak galdu zituen konpainien % 7 irabazi ditu.
Abuztuko datura itzulita, sektore guztietan murriztu zen enpresa-kopurua Euskadin. 2020ko aldi berarekin alderatuta, zerbitzuen sektoreko beherakada nabarmentzen da (-% 3,4 eta 1.592 enpresa gutxiago). Eraikuntzak (-% 2,9 eta 149 enpresa gutxiago) eta industriak (-% 2,8 eta 185 enpresa gutxiago) ere behera egin dute, baina modu apalagoan. Jaitsieraren erritmoari dagokionez, zifra orokorra Euskadin eta Estatuan murriztu bada ere, abuztuko datuak pandemia aurreko mailarekin alderatuta, enpresa-kopuruaren murrizketa zertxobait handiagoa da Euskadin (-% 3,3) Estatuan baino (-% 2,1), Confebaskek azaldu zuenez.
EAEko autonomoen kopuruari dagokionez, abuztuak minimo berri bat ezarri du; izan ere, 168.518 autonomo daude guztira, uztailean baino 692 gutxiago. 2020ko otsailarekin alderatuta, 1.726 autonomo gutxiago daude, hau da, -% 1,0 gutxiago. Azkenik, konkurtsoan (hartzekodunen konkurtsoan) zeuden euskal enpresen kopurua 63koa izan zen aurtengo bigarren hiruhilekoan, 2020ko aldi berean baino % 8,6 gehiago, eta konkurtsoan zeuden 107 zerbitzu-enpresak nabarmendu ziren, 2020ko lehen sei hilabeteetan baino % 43 gehiago.
BERRESKURATZEA
Kobidaren inpaktuaren ondoren irauten duten itzalak dira. Hala ere, oro har, egoera nabarmen hobetu da. Euskadik 2020ko irailean ekin zion pandemiaren susperraldiari, hilabeterik txarrenen ostean, eta susperraldi horrek “argi eta garbi” jarraitzen du 2021eko maiatzetik.
Era berean, Euskadi 2020ko otsaileko ekonomiaren eta enpleguaren antzeko mailan dago, nahiz eta, urte eta erdiko pandemiaren ondoren, kalteberatasun-faktoreak mantentzen diren, hala nola emakumeen langabezia handiagoa, gazteen enpleguaren ahultasun handiagoa edo behin-behinekotasuna.
Horrela, oro har, SARS-CoV-aren krisia, aurreko atzeraldietan ez bezala, enpleguaren suntsipen handiak eta langabeziaren igoerak markatu dute, eta, ondoren, hobekuntza azkar batek. Enplegu-galera hori pandemiaren lehen bost hilabeteetan kontzentratu zen (2020ko apiriletik abuztura). Txostenaren arabera, 2020ko irailean susperraldia hasi zen, 2021eko maiatzetik argi eta garbi mantentzen dena, eta 2020ko apiriletik abuztura bitartean hazi zen langabezia Euskadin.
Koronabirusaren krisiak eragin oso negatiboa izan du euskal lan-merkatuan, baina ondorioak handiagoak izango ziren ABEEEen “koltxoirik” gabe. 2020ko martxoa eta apirila bitartean, Gizarte Segurantzan afiliatutako bost pertsonatik bat ( % 20) enplegu-erregulazioan egon zen, eta Estatuan, berriz, eragina zertxobait handiagoa izan zen ( % 23,4).
Enpleguaren portaera desberdina izan da jarduera ekonomikoen arabera. Batzuek maila goiztiarra berreskuratu eta gainditu dute, hala nola Osasun eta Gizarte Zerbitzuek, Hezkuntza, Informazio eta Komunikazioak, Administrazio Publikoak, Energia eta Urak eta Eraikuntzak. Bitartean, lehen sektorea; merkataritza (handizkaria, txikizkakoa eta ibilgailuen salmenta eta konponketa); kirol-, arte- eta kultura-jarduerak; finantza-jarduerak/asegurua edo ostalaritza langile gutxiagorekin jarraitzen dute.