EAEko administrazioaren mahaian 270 milioi euro daude enpresen eta autonomoen kobid galerak estaltzeko, baina diru gehiena esleitu gabe geratuko da. Pandemia gainditzeko bankuekin edo hornitzaileekin zor formala izan izana barne hartzen duten laguntza horiek eskuratzeko baldintzek kanpoan uzten dituzte, adibidez, negozioa norberaren edo senideen aurrezkien bidez aurrera atera zuten jabe txikiak. Epea amaitzeko bi aste falta direnean, martxan dauden eskaerak ez dira 5.000 baino gehiago izango 35.000 baino gehiago espero zirenean, eta Estatuko araudian egindako azken aldaketek ez dute pizgarririk ekarriko.

Pedro Azpiazu Eusko Jaurlaritzako Ogasun eta Ekonomia sailburuak berak ohartarazi du enpresa txiki eta ertain askok zailtasunak dituztela laguntzak jasotzeko baldintzak betetzeko, eta Espainiako Gobernuari horiek berrikusteko eskatu dio. Madrilgo Exekutiboak abiarazitako pizgarri lerro bat da, nahiz eta EAEn kudeatu, eta, horregatik, estatu mailan egin behar da baldintzen aldaketa. Eusko Jaurlaritzak Madrilen hasierako partida indartu zuen, 217 milioikoa, gaur egun ukitu gabe dauden 50 milioi eurorekin (epea uztailaren 30etik irailaren 30era luzatu zen).

“Autonomoen egunerokoa zein den kontuan hartu gabe diseinatzen da laguntza”, deitoratu du UPTA-Euskadi elkarteko Silvia Martinezek. Arazo nagusia zera da, sektorearen zati oso mugatu batek banku-maileguak zigilatu dituela edo hornitzaileekin zorrak dituela kobidaren krisian. Lehen kasuan, finantza babesa “kaudimenik handieneko negozioentzat” dagoelako, pandemia garaian frogatzea zaila dela adierazi du. Bestalde, hilabeteetan zehar hornitzaileekiko zorrak arrastatzeak “itxierara eramango zaitu”. “Ezinezkoa da jarduerari eustea hornitzaileei ordaintzen ez badiegu”, esan du Martinezek.

FAMILIEN AURREZKIAK

Zorpetu egin dela frogatu ahal izateko formula alternatiboak daude, hala nola irabazien bidez kontabilitatean isla bat uztea edo senideen edo lagunen maileguei formaltasuna eman izana, baina askorentzat balio gabe jarraitzen dute. “Autonomo gehienek aurrezkiak bota behar izan dituzte jarduerari eutsi ahal izateko”, azpimarratu du Martinezek, eta kobratu ahal izateko fakturazioa nabarmen galdu dela frogatzea nahikoa izan beharko litzatekeela gaineratu du. Ildo horretan, BEZ erregimen sinplifikatua duten autonomoek izan ezik (kasu horietan zenbatekoa ez da 3.000 eurotik gorakoa), gainerako enpresa txiki eta ertainek egiaztatu behar dute 2020an salmentek gutxienez % 30eko beherakada izan dutela laguntza eskatzeko (hemen, injekzioa 4.000 eurotik 200.000 eurora bitartekoa da, tamainaren eta galeren arabera).

Puntu horretan jartzen dute arreta, hain zuzen ere, Euskaldendak elkarteak, 7.000 saltoki inguru baititu elkartuta. Elkarteko iturriek azaldu dutenez, negozio asko laguntzatik kanpo geratu dira, baina ez hainbeste zorraren justifikazioaren arazoagatik, baizik eta salmentetan % 30 bezainbeste ez erortzeagatik. Sektoreak pandemian bizi izan duen egoera, ideala izan gabe, ez da ostalaritza bezalako beste adar batzuetakoa bezain dramatikoa izan. Horregatik, saltoki txikiek jaitsiera leunagoak izan dituzte fakturazioan, ” % 15 inguruan”, eta, beraz, pizgarritik kanpo geratu dira. “Laguntza behar duenarentzat dela ulertzen dugu, baina % 30eko listoia gehiegizkoa iruditzen zaigu”, adierazi dute Euskaldendak.

Bestalde, elkarteak bat datoz autonomo klasikoaren zenbatekoa, 3.000 eurokoa, eskasa dela esatean. Funts horien xedeari dagokionez, enpresa onuradunek, lehenik eta behin, hornitzaileekiko eta bankuekiko zuloa estali behar dute, azkenik kostu finkoei aurre egin ahal izateko.

Boni Garcia Bizkaiko Ostalaritza Elkarteko presidenteak adierazi duenez, “Laguntzak ez dira lan egiteko izan ditugun arazoen neurrikoak”. Logikoa denez, ostalaritza-negozioen kasuan, ez dago zailtasunik % 30eko diru-sarreren galerak frogatzeko, sektore horretan ezarri diren muga handiak direla eta, baina berriro ere errealitate partikularrek talka egiten dute laguntzaren konfigurazioarekin, ez baitago zor formalik.

“Gure aurrezkiak eta gure familienak gastatu ditugu gastuak ordaintzeko. Orain askok uste dute ez ginela hain onak izan behar. Ez genuen ordaindu beharko “, adierazi du Garciak. “Malguagoak eta eskuzabalagoak izan beharko lukete laguntzekin. Arduratsuak izan gara, ordaintzen saiatu gara, itxita egon arren, eta orain zigortu egiten gaituzte “, kritikatu du.

Euskadik beste urrats bat eman du ostiral honetan murrizketen erlaxazioan – Gaueko aisialdia berriz irekitzen da, ordutegia zabaltzen da eta taberna eta jatetxeetan mahai bakoitzeko edukiera eta mahaikideen kopurua handitzen da –, eta, zalantzarik gabe, oxigenoa emango dio ostalaritzari. “Eskerrak udan zerbait berreskuratu dugun, jendea oso adoregabetuta dagoelako. Gizartearekin leialak izan garela uste dut, neurriak errespetatu ditugu eta protesta egin dugu modu baketsuan egin behar zenean, bizi izan dugun egoera latza gorabehera “, adierazi du Bizkaiko ostalarien presidenteak.

Egilea Admin