Euskal ekonomiak, koronabirusaren pandemiaren ondoriorik txarrenak gainditu ondoren, aurten hasi duen susperraldi handia ez da negoziazio kolektibora aldatu, urteko lehen zortzi hilabeteetan geldialdi bat izan baitu, Lan Harremanen Euskal Kontseiluak egiaztatu duenez.
Euskadiko BPGaren % 18,6ko hazkundeak, ekitaldi honetako bigarren hiruhilekoan, aurreko urteko aldi berarekin alderatuta, eta Eusko Jaurlaritzak duela egun batzuk iragarritako goranzko perspektibek ez dirudite itundutako hitzarmenen gorakadan isla izan dutenik; izan ere, horien erritmo “moderatuak” erakusten dute, LHKren arabera, ekoizpen-sareak bere jardueraren normaltasunera itzultzea lehenesten duela, lan-baldintzak berrikustea baino.
Joera horren ondorioz, gaur egun hitzarmen eguneratua duten langileen ehunekoa aurreko urteko lehen zortzi hilabeteetan baino txikiagoa da. Lan Harremanen Euskal Kontseiluak adierazi duenez, gaur egun EAEko biztanleen % 39 dago egoera horretan, eta aurreko urteko data berberetan erdia baino zertxobait gutxiago zen, % 48,1.
Alde hori areagotu egiten da, gainera, kontuan hartzen badugu 2020a koronabirusaren pandemiaren urtea izan zela eta, horregatik, negoziazio kolektiboa ia gelditu egin zela. Tomas Arrieta LHK-ko presidenteak orduan adierazi zuenez, EAE mailako elkarrizketek atzerakada larria jasan zuten; izan ere, joan den ekitaldiko lehen seihilekoan, euskal soldatapeko langileen % 2,5 baino ez ziren akordio batera iritsi.
LHK-k atzo emandako datuek, garai horrekin alderatuta, euskal negoziazio kolektiboaren geldialdia areagotzen dute. Sinatutako hitzarmenez gain, txostenak ekitaldi honetako lehen zortzi hilabeteetan luzatutako hitzarmenei egiten die erreferentzia, hau da, jardunean dauden biztanleen erdiei baino gehiagori eragiten die, zehazki, % 51,2ri, eta iaz estaldura txikiagoa zen, % 36,9koa.
Behera egin du, halaber, hitzarmen bat bertan behera geratu den langileen kopuruak, 2020an % 15ekoa baitzen, eta aurtengo abuztura arte, berriz, ia ehuneko hamar puntura jaitsi da. Alde horren arrazoietako bat 2020an Bizkaiko metalaren hitzarmena formalizatzea da, langile askori eragiten diena.
GIPUZKOAKO NEGOZIAZIOA
Gipuzkoako Negoziazio kolektiboak EAEko gainerako lurraldeetako parametro berberei jarraitzen die eta, urteko lehen zortzi hilabeteetan, bi hitzarmen sektorial sinatu ziren, Bide Garbiketa eta Hondakinen Bilketa eta Esku-hartze Soziala.
Ohi bezala, sinatutako itun gehienak enpresarenak dira eta abuztura arte sindikatuek eta zuzendaritzak 99 akordio lortu zituzten. Ildo horretan, gogorarazi behar da ELA sindikatua, lurralde honetan zein EAE osoan gehiengoa duena, sektoreko hitzarmenen aurrean enpresa-itunak egitearen aldekoa dela, eta horrek negoziazio kolektiboan isla duela.
LHK-k Euskadin sinatutako 11 hitzarmen sektorial kontabilizatzen ditu, 34.543 pertsonari eragiten dietenak, eta lurralde arteko eremuko hiru hitzarmen, honako hauei dagozkienak: Gizarte Ekimeneko Hezkuntza Formala, Osakidetzako Garbiketa Emakidadunak, eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saileko Eskola Garraioa eta Patio Zaintzaileak.
Azkenik, EAEn 24.165 langileri aplikatzen zaizkien estatu mailako 12 hitzarmen sektorial eta 5.600 langileri eragiten dieten estatu mailako 27 hitzarmen formalizatu zirela adierazi du.
Euskal negoziazio kolektiboan, soldata-igoeraren batez bestekoa % 0,91koa da. Ehuneko hori ohiko parametroen barruan badago ere, aurten nabarmen galduko dute euskal langileek erosteko ahalmena.
Atzo bertan jakin zen Estatu mailako inflazioaren datua, % 4ra igo zena, eta, horrela, bere maximoa ezarri zuen 13 urtetan, 2008ko irailetik, % 4,5ean kokatu zena, argiaren prezioaren igoeraren ondorioz.