ELAk bere 15. kongresu konfederala egingo du azaroaren 24an eta 25ean Bilbon, “Benetan garrantzitsuak diren gauzak; Aktibatu, Lortu, Zaindu” (“benetan axola duena; Aktibatu, Lortu, Zaindu”) lelopean. Pandemian zehar gizartearen “gabeziak eta bertuteak” nabarmendu dituzten lan horien garrantzia islatzen du esloganak, baita langileengan izan dituen ondorio ekonomiko, laboral eta sozial larrien aurka borrokatzeko beharra ere.
Kongresua astelehen honetan aurkeztu dute sindikatuak Bilbon duen egoitzan, Mitxel Lakuntza idazkari nagusiak Amaia Muñoarekin eta Ivan Gimenezekin batera egindako agerraldian.
Ildo horretan, Lakuntzak gogorarazi du gaur egungoa bezalako krisiek “pertsonen eta gizarteen alderdirik positiboenak eta negatiboenak” azaleratzen dituztela, eta gogorarazi du, 2008ko finantza-krisia oraindik gainditu gabe zegoenean, COVID-19ak eragindako osasun-krisiak “ondorio ekonomiko, laboral eta sozial berri eta larriak” ekarri dizkiola langileriari.
Errealitate horren aurrean, eta lan- eta pentsio-erreforma gisa gerturatzen diren aldaketa garrantzitsuei aurre egiteko, sindikatuak aldaketa horiek langileentzako mesedegarriak izatea lortu behar du, bere ikuspuntutik, “Kapitalaren aurrean benetan garrantzitsuak diren gauzak aktibatu, lortu eta zaindu behar baitira”, aukeratutako leloak adierazten duen bezala.
Lau urteko ekintza sindikala
Hurrengo lau urteetarako ELAren ekintza sindikalak honako hauek izango ditu helburu: bizitza eta osasuna erdigunean jartzea; zerbitzu publikoak doakoak eta unibertsalak izatea lortzea; erabakitzeko eskubidea eremu guztietara zabaltzea; genero-berdintasuna lortzea; ingurumena zainduko duen gizarte-eredua bultzatzea; eta bizi-baldintzak hobetzea.
Kongresuan bozkatuko den txostenaren ardatz nagusiak dira, lehenik eta behin, eraldaketa sozial, ekologiko, demokratiko eta feministaren aldeko borroka, ekonomia eta finantzak kontrol publikoaren pean jartzea, gehiengo sozialen zerbitzura egon daitezen.
Era berean, estatu independente bat errepublikar mailan bilatzearen alde egingo da, euskal estatu baten, Errepublika subirano eta independente baten defentsatik abiatuta, emantzipazio nazionalerako eta klase-emantzipaziorako jomuga gisa.
Puntu horretan, Lakuntzak azpimarratu du “lehen aldia” dela ELAk defentsa hori kongresu batean sartzen duena, datozen lau urteetarako lan-ardatzen barruan.
ELAk “Euskal Estatua, Errepublika burujabea eta independentea” defendatuko duela esan du, “Bere ikuspegitik, herri honen etorkizuna ez dagoelako Iñigo Urkullu lehendakariak aldarrikatzen duen 1839ko foraltasunean, Errepublika itxurako estatu propio baten eskubideetan baizik”, adierazi du Lakuntzak.
Era berean, bestelako negoziazio kolektibo bat sustatuko da, lan-prekarietateari aurre egiteko, militantzia integral, plural, hobe eta antolatuago baterantz aurrera egiteko eta bere helburuekin koherenteak diren aliantzei eta sinergiei eustearen aldeko apustua egiteko.
Lakuntzaren ustez, “Beharrezkoa” da borroka sindikala eta funtsezkoa dena batzea, gizarte honetan okerren daudenak egon daitezen. “Ez dago beste aukerarik” zehaztu du, izan ere, “Patronalen jarrerak agerian uzten du grebak direla prekarietatearen eta esplotazioaren amaiera bezalako helburuak lortzeko bide bakarra”.
Bere ustez, alternatiba ez da elkarrizketa sozialeko mahaietan esertzea, mahai horiek patronalaren jarrera zuritzeko baino ez baitute balio, hori baita gai-zerrendak ezartzen duena, eta patronal horrek gai-zerrenda hori onartzen duen sindikalismo horretan esertzea onartzen baitu.
Estrategia baten premia
Zentzu horretan, ELAren ustez, “Euskal gehiengo sindikala” deiturikoak bakarrik betetzen ditu aliantza sindikal estrategiko bat eratzeko beharrezkoak diren baldintzak, eta erakunde sindikalekin lan egiten du, gure kontrabotereko sindikalismoaren ikuspegitik, giza eskubideekin eta herrien eskubideekin konprometituta.
Estatutuaren aginduz, 736 ordezkari izango dira Batzorde Betearazleak aurkeztutako kudeaketa-txostena eztabaidatuko dutenak, baita datozen lau urteetarako lan-ardatzak zehaztuko dituen ponentzia ere.
Kongresurako hautatutako 736 ordezkariak, batetik, sindikatua osatzen duten eskualde- edo lurralde-batasunetatik datoz, eta, bestetik, sektoreko federazioetatik (Industria eta Eraikuntza, Zerbitzuak eta Zerbitzu Pribatuak eta Gizalan, Zerbitzu Publikoak), erakunde bakoitzaren afiliazioaren arabera.
350 biltzarkide eskualdeek eta lurraldeek aukeratu dituzte, eta 350 federazioek. Gainerako 36 pertsonak Batzorde Nazionaleko kide dira.
Kongresura joango diren 736 ordezkarietatik 384 gizonezkoak dira eta 352 emakumezkoak ( % 47,2). Horrek agerian uzten du sindikatuak genero-berdintasunaren alde egindako apustua. 2008ko Kongresuan, emakumeen parte-hartzea % 30,3koa izan zen; 2013an, % 33,4koa; eta 2017an, % 42,8koa.
Batzorde Nazionalak dagoeneko aurkeztu du Kongresuan bozkatuko den Batzorde Betearazlerako pertsonen eta eginkizunen zerrenda, Lakuntza buru duena eta berriro arduradun nagusi izateko hautagai dena, eta Muñoa idazkari nagusiaren albokoa.
Proposamenean hiru pertsona berri sartu dira: Leire Gallego López de Goikoetxea (Gasteiz, 1989), Gizarte Ekintzako arduraduna. Immigrazioa eta genero-berdintasuneko politikak); Alazne Mantxola Mintegi (Legazpi, 1988), diruzaintzaz arduratuko zena; Ane Miren Zelaia Arieta-Araunabeña (Durango, 1989), Sindikalizazioaz, Plangintzaz eta Genero Ekitaterako Plan Estrategikoaz arduratuko zena.