Lan Osasuneko Nafarroako Kontseilua, laneko arriskuen prebentzioaren arloan parte hartzeko organoa, ostegun honetan bildu da 2017-2020 aldirako Lan Osasuneko Ekintza Planaren esparruan egindako jardueren balantzea ezagutzeko, eta 2021-2024 Lan Osasuneko Planaren programen definizioan aurrera egiteko. Plan hori Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuaren (ISPLN) etorkizuneko Osasun Publikoaren Planean txertatuko da, eta erakunde ordezkariak ari dira plan hori prestatzen. ISPLNko Lan Osasuneko Zerbitzuak emandako datuen arabera, 2017tik 2020ra 371 lan-istripu ikertu dira, eta 1.600 enpresa bisitatu dira, haien jarduerek laneko istripu-arrisku handiagoa dakartenean.

Programa horien artean nabarmentzekoak dira, duten garrantziagatik, lan-istripuak murrizteko programa eta laneko arriskuen prebentzioa enpresen kudeaketan integratzeko programa. Azken gai hori giltzarritzat jotzen da Nafarroako ezbehar-tasaren murrizketan aurrera egiteko.

Lan Osasuneko 2017-2020 Ekintza Planaren balantzea

2017-2020 aldirako Lan Osasuneko Ekintza Planaren balantzeari dagokionez, Plana osatu zuten bederatzi programen jarduera eta emaitza aipagarrienak berrikusi dira. Laneko Osasun Zerbitzuko buru Estrella Extramianak nabarmendu duenez, balorazio hori “positibotzat” jo daiteke, nahiz eta desberdintasun nabarmenak ikusten diren programetan lortutako emaitzetan.

Ebaluazioa egiteko, 2017. urtean hasitako eta 2019. urtearen amaierara arte Lan Osasuneko Zerbitzuko teknikariek egindako enpresetara egindako bisiten urteko kanpainen datuak eta emaitzak hartu dira erreferentziatzat; izan ere, 2020. urtean, zerbitzu horren jarduera lan-esparruan COVID-19ak eragindako pandemiari erantzutea izan zen. Guztira, 2017tik 2020ra bitartean, 1.600 lantoki bisitatu dira lan-istripuak izateko arrisku handiena duten eta langile gehien hartzen dituzten jarduera ekonomikoetan. Gainera, Planaren indarraldian gertatutako 371 lan-istripu ikertu dira, trafiko ez diren arrazoi traumatikoei eta prebentzio-interes handiagoko beste batzuei egotz dakizkiekeen larriak eta hilgarriak barne.

Alderdi orokor nabarmenen artean, istripu-tasaren hazkundeak jarraitzen duela adierazten da, nahiz eta azken bi urteetan moteldu egin den, 2019an kolektibo autonomo osoa sartu delako eta 2020an COVID-19aren pandemiak eraginda, txostenean nabarmentzen den bezala. Beraz, istripuak gutxitzen laguntzen duten hainbat eremutako jarduketetan eragina izaten jarraitu behar dela adierazi da, eta, horien artean, lehentasunezkotzat jotzen da prebentzioa enpresa-kudeaketan bertan txertatzen aurrera egitea.

Esan bezala, aldaketa horrek inplikatutako sektore eta eragile guztien (enpresak, langileak eta sindikatuak) konpromisoa eskatzen du, prebentzio-kultura handitzearekin, enpresaren egitura hierarkiko osoan erantzukizunak esleitzearekin eta langileek eta haien ordezkariek arriskuak kudeatzeko etengabeko zikloaren fase guztietan parte hartzearekin lotuta. Laneko Osasun Zerbitzuak, bestalde, prozesu horretan laguntzeko berariazko programa bat prestatu du.

Gainerako programei dagokienez, basogintzako istripu-tasen beherakada nabarmena nabarmendu da, historikoki oso handiak izan baitira, ISPLNren, Landa Garapen eta Ingurumen Sailaren, Lan Ikuskaritzaren eta sektoreko enpresen jardueren koordinazioari esker. Emaitza onak direla eta, esperientzia hori arrisku bereziko beste jarduera batzuetara eramatea baloratzen da. Arrisku higienikoen kudeaketa hobetzeari dagokionez, eta aipatutako Ekintza Planaren testuinguruan, Lan Osasuneko Zerbitzuak koordinatu eta parte hartu du Amiantoa Ezabatzeko Nafarroako Plan Zuzentzailea egiten, Espainiako Estatuan aitzindaria.

Balantzeak adierazten du, gainera, arrisku psikosozialen detekzioan sakontzen jarraitu behar dela, eremu hori zaila baita bere konplexutasunagatik, eta errealitate berriak batu zaizkio (telelana, etab.); halaber, lehentasunez jardun behar da arrisku ergonomikoen aurrean, horiek baitira aitortutako gaixotasun profesionalen % 90 eta istripuen % 40 inguru eragiten dituztenak.

Bileran, gainera, etorkizuneko Laneko Osasun Plana osatuko duten zazpi programetatik lauren zirriborroak aurkeztu dira: laneko arriskuen prebentzioa enpresen kudeaketan integratzeko programa, lan-istripuak murrizteko programa, lan-jatorriko minbizia prebenitzeko programa eta arrisku psikosozialak murrizteko programa. Kontseiluaren hurrengo bileran, abenduan, gainerako programei helduko zaie.

Nafarroako Lan Osasunaren Kontseilua

Nafarroako Lan Osasunaren Kontseiluak Administrazioko eta enpresaburuen eta sindikatuen erakundeetako ordezkariak biltzen ditu. Gaur goizeko bileran izan dira, Nafarroako Gobernuaren aldetik, Carlos Artundo Osasuneko zuzendari nagusia, Izaskun Goñi Enpresa, Nazioarteko Proiekzio eta Lan Politikako zuzendari nagusia, ISPLNko zuzendari kudeatzailea, Mª Ángeles Nuin, Estrella Extramiana Laneko Osasun Zerbitzuko burua eta Virginia García Institutuko Lan Arriskuen Prebentziorako Ataleko burua, eta Javier Zubicoa Lan Zerbitzuko zuzendaria.

Estatuko Administrazio Orokorraren aldetik, Carlos Vivanco Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskaritzako lurralde-zuzendaria bertaratu da. Sindikatuen aldetik, UGTren ordezkari gisa, María José Latasa. Enpresa-erakundeen ordezkari gisa, Nafarroako Enpresaburuen Konfederazioko (CEN) Javier Iradiel eta Idoia Pozo, eta Nafarroako Gizarte Ekonomiako Enpresen Elkarteko (ANEL) ordezkari Ignacio Ugalde.

Egilea Admin