Euskadiko enpresek Europar Batasuneko batez bestekoa baino % 15 funts propio gutxiago bideratzen dituzte beren I+G jarduerak finantzatzera; beraz, helburu horretarako erabiltzen duten funts publikoetatik datorren kopurua 27etako Europako batez bestekoa baino 17 puntu portzentual handiagoa da, Orkestra Lehiakortasunaren Euskal Institutuak egindako txosten batean ikus daitekeenez.
Dokumentuak EAEko I+G sistema aztertzen du, eta arlo horretako gastua enpresa-sektorean kontzentratzen dela nabarmentzen du, arreta berezia eskaintzen baitio. Kolektibo horren ezaugarrietako bat da ikerkuntzan eta garapenean funts propioekin Europa osoan baino gutxiago inbertitzen duela.
Orkestrak bere txostenean jasotzen dituen datuen arabera, enpresa-sareak bere baliabideen % 69 bideratzen du helburu horretara, eta Europar Batasunean, berriz, % 85. Alemaniaren kasuan (herrialde hori erreferentea da euskal ekonomian eta produkzio-sarean), proportzio hori 90 ehuneko-puntukoa da.
Desoreka nabarmen hori azaltzeko arrazoia sailkapen-irizpideak dira. Euskal Estatistika Erakundeak adierazi du enpresa-sektorearen barruan sartzen direla CIC Ikerketa Kooperatiboko Zentroak, zentro teknologikoak eta enpresetako I+G unitateak. Oro har, lehenengo biek Erkidegoko funtsen finantzaketaren zati handi bat hartzen dute, eta horrek eragina du azken emaitzan.
Hortik ondorioztatzen da euskal enpresa-sektoreak I+Gko jarduerak garatzeko erabiltzen dituen baliabide publikoen proportzioa % 21ekoa dela, Europar Batasunean % 5ekoa eta Alemanian ehuneko 3 puntukoa.
Orkestrak aholkatzen duenez, enpresa-sektoreak, IKZei eta zentro teknologikoei arreta berezia eskainiz, ikerketa- eta garapen-jarduerei finantza-laguntza emateko erakunde-politikekiko duen mendekotasun handia aldian behin ebaluatu beharko litzateke, “Enpresako I+G kulturan izan ditzakeen ondorio negatiboen aurrean”.
Era berean, zerga-arloan ekitaldi bera egitea gomendatzen du, enpresei aplikatutako pizgarrien egokitasuna aztertzeko. Ildo horretatik, txostenaren arabera, Euskadi hirugarren postuan dago Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundeko kideen artean, BPGren gaineko zerga-pizgarrien ehuneko handiena duena, Frantzia eta Erresuma Batuaren atzetik.
PATENTEAK
Euskal komunitatearen ikerketa- eta garapen-sisteman hobetu beharreko beste alderdi bat patenteak dira. Batez ere Gipuzkoan, non, txostenak ondorioztatzen duen bezala, “I+G jarduerak nazioartean patenteek egiaztatutako aurrerapen teknologiko bihurtzeko nolabaiteko ezintasuna dagoen”.
Eta kezkagarriagoa dena, enpresen esparruan patente horien kopurua, azken batean merkatuari berezko teknologiaz diseinatutako produktu eta zerbitzu berritzaileak eskaintzeko gaitasuna islatzen dutenak, Gipuzkoan EAEko batez bestekoaren azpitik dago. Ratioa Espainiakoa baino hiru aldiz txikiagoa da, eta EBko batez bestekoa baino lau aldiz txikiagoa.