Auto Fabrikatzaileen Kartelaren aurrean kalte-ordaina eskatzeko bidea ireki da. 2006ko otsailetik 2013ko abuztura bitartean eskandalu honetan nahasitako hogeita hamar marketako batetik ibilgailu berriak erosi zituzten Gipuzkoako partikularrek eta enpresek diru-itzulketa eska dezakete. Erositako modeloaren arabera, 2.500 euro ingurukoa izan daiteke, batez beste.

Euskal Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Elkarteak (EKA/ACUV) kartelaren eraginpean daudenen defentsarako erreklamazio bat aurkeztu duela iragarri du, eta, horretarako, eragindako jabeei kasu zehatza aztertzeko beharrezko dokumentazioa emateko eskatu die.

Gorenaren epai baten arabera, 10 milioi bezerori eragin liezaieke, eta, beraz, % 10eko gainkostuengatiko kalte-ordainak jasotzeko eskubidea dago, guztizko prezioan aplikatuta, 2.000 eta 9.000 euro artean, eragindako autoaren modeloaren arabera.

Salerosketa-kontratuen igoera hori ulertzeko, 2015era eta autoen emakidadunen kartela deritzonera jo behar da. Urte horretan, Merkatuen eta Lehiaren Batzorde Nazionalak (CNMC) salatu zuen hogeita hamar enpresa inguruk informazio konfidentziala trukatu zutela Estatuko milioika autoen salmenta-prezioak adosteko.

Praktika horrek fabrikatzaileen eta emakidadunen arteko benetako lehia ezabatzea lortzen zuen, prezioei, eskaintzei eta deskontuei buruzko datuak trukatuz.

Horrekin, gutxieneko prezioak bermatu nahi zituzten, inork kontra egin ez ziezaien, eta modu artifizialean igo. Eskandalua azaleratuta, MLBNk 171 milioi euroko isuna ezarri zuen, eta Auzitegi Nazionalak berretsi egin zuen 2019ko abenduan. Azkenik, Gorenak akusatutako enpresetako 15ek jarritako errekurtsoak ezetsi berri ditu, eta, beraz, argi eta garbi ireki da erreklamazioetarako atea.

Auzitegi Gorenak argudiatzen duenez, enpresa lehiakideen artean prezioei eta beste merkataritza-alderdi batzuei buruzko informazioa partekatzea “eta merkatuko ziurgabetasuna desagerrarazteko joera zuzena izatea eta merkataritza-portaerak homogeneizatzeko gaitasuna izatea” oso jokabide arau-hausle larria da, kartelaren definizioan sartzen dena.

Lehiaren arloan, konpainiek kontzienteki ordezkatu nahi zituzten lehiaren arriskuak, haien arteko lankidetza praktikoarekin, merkataritza-politiken funtsezko elementuei buruzko ziurgabetasuna murriztuz eta merkatuan duten portaera zehazteko gaitasuna emanez.

Eragindako pertsona guztiek aurkeztu beharko dituzte ibilgailuaren erosketa-faktura, salerosketa-kontratua, renting edo leasing kuotaren ordainketaren egiaztapena, hala badagokio, eta ibilgailuaren fitxa teknikoa.

Egilea Andoni Beitia