Maruri-Jatabeko Kulturkirol ekipamendua erabilera anitzetarako egokitzea, Meñakako Andikoetxe baserria berreraikitzea, Gamiz-Fikako Errementari Etxea eraberritzea, eta Lezamako frontoiaren eraikineko kirol eta prestakuntza elkarteentzako guneak dira Eusko Jaurlaritzako ordezkariek, eskualdeko udalerrietakoekin eta Jata Ondo ADRkoekin batera, azaroaren 5ean Uribeko lehen eskualdea finantzatzeko egiten ari diren proiektuak.

Bisitan, Bittor Oroz Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Politikako sailburuordea eta Jone Fernández Landaren, Itsasertzaren eta Europako Politiken zuzendaria izan dira, Jata Ondo Landa Garapenerako Elkarteko (ADR) ordezkariekin eta inguruko udaletako alkateen ordezkaritza ugariarekin batera, Erein eta Leader programen bidez onuradun izan diren proiektuak gertutik ezagutzeko.

Laguntza horiek udalerrien sustapena, garapena eta dibertsifikazio ekonomikoa babesten dute, landatartasun-mailaren arabera, eta honako helburu hauek dituzte: enpresak sortzea, handitzea eta modernizatzea, besteren konturako kontratazioa, oinarrizko azpiegiturak eta zerbitzuak eraikitzea eta konpontzea, turismoa sustatzea, etxebizitza eskuratzeko aukerak hobetzea eta bizi-kalitatea hobetzea.

Uriberen datuak

2015-2021 urteen artean, Bizkaiko Uribe eskualdeak 4.165.000 euro inguruko landa-garapeneko laguntzak jaso ditu, guztira 72 proiektutarako, eta 11,6 milioi eurotik gorako inbertsioak aurreikusi dituzte.

Laguntza horietatik 3,4 milioi Erein programatik etorri dira; horietatik 1,14k erakunde pribatuek sustatutako 21 proiektu finantzatu dituzte, eta 2,25 inguru sustapen publikoko 35 proiektutara bideratu dira. Inbertsioa, guztira, 9,3 milioi eurotik gorakoa da. Proiektu horien artean aipatzekoak dira, adibide gisa, nekazaritza-turismoko etxeak eta landetxeak egiteko hainbat eraikin egokitzea, hainbat udalerritan argiteria hobetzea edo kirol-ekipamenduak eta aparkalekuak jartzea.

Gainerako laguntzak, 773.468 euro guztira, Leader programakoak dira, eta 16 proiektu finantzatzeko erabili dira, 2,35 milioitik gorako inbertsioak aurreikusten dituztenak. Besteak beste, etxebizitzak birgaitzea, ur-hornidurak hobetzea eta langileak kontratatzea.

Euskadiko datu orokorrak

LEADER

2017tik 2020ra bitartean, 29,5 milioi euro inguru onartu dira Euskadin, Leader programaren bidez. Kopuru horren gehiengoa (15,5 milioi euro) azpiegituretan, oinarrizko zerbitzuetan eta udalerrien berrikuntzan inbertsioak egiteko izan da, eta, ondoren, enpresak sortzeko, handitzeko eta modernizatzeko inbertsioak egiteko (10,4 milioi). Gainerakoen helburua ekintzailetzari laguntzea (1,7 milioi), etxebizitza (1,56 milioi) eta besteren konturako kontratazioa (365.000 euro) izan dira.

2021eko deialdiak, gaur egun ebazten ari denak, 9.310.000 euroko laguntzak aurreikusten ditu. Beraz, Leaderren bidez 2017-2021 aldirako Euskadirako ematen diren laguntzen zenbateko osoa 40 milioi eurora hurbilduko da.

Euskal Autonomia Erkidegoko Landa Garapenerako Programaren esparruan onartutako Leader eremuko landa-udalerriak sustatzera, garatzera eta ekonomikoki dibertsifikatzera bideratuta daude laguntza horiek, honako helburu hauekin: enpresak sortzea eta modernizatzea, kontratazioa, azpiegiturak eraikitzea eta konpontzea eta etxebizitza eskuratzeko aukerak hobetzea.

Erein

Programa honek bi modalitate ditu: publikoa eta pribatua. Lehenengoa, udalerrientzat ez ezik, mota guztietako toki-erakundeentzat da, eta bigarrenak partikularrek garatutako jarduerak finantzatzen ditu. Helburua da Euskadin landatartasun-maila handiena duten eremuen sustapenean eta garapenean aurrera egitea, eremu horietan 116 udalerri baitaude. 2017tik 2021era, 27,6 milioi euro inguru eman dira bi laguntza-modalitate horien bidez.

MENDINET

Leader laguntzak Mendinet Tokiko Ekintza Taldeak kudeatzen ditu; erakunde hori Euskadiko Landa Garapenerako 18 elkarteek (ADR) eta Eusko Jaurlaritzaren mendeko Hazi Fundazioak osatzen dute. Bere eginkizuna da eremu horien garapen ekonomikoa erraztea, landa-inguruneko biztanleriari eustea sustatzeko, jarduteko biztanleria- eta lurralde-oinarria zabalduz enplegu-aukerak sustatzean eta haien bizi-kalitatea hobetzeko ekipamenduak eta zerbitzuak hornitzean. Hori guztia estrategia berritzaile, garapen jasangarri integratu eta kalitatezko baten bidez.

Jata Ondo Uribe eskualdeko ADR da. Hainbat arlotan lan egiten du, hala nola lurralde-antolamenduan, nekazaritzan eta basogintzan, osasunean, ingurumenean, ingurunearen sustapen eta dibertsifikazio ekonomikoan edo turismoan, besteak beste. Horretarako, hainbat proiektu eta programa jarri ditu martxan, eskualdearentzat ezarritako helburuak lortzen laguntzeko, erakunde laguntzailea izateaz gain, eta, beraz, Uribeko eskualdeko landa-garapenerako laguntzak kudeatzeko, bertako biztanleen bizi-kalitatea, duintasuna eta nortasuna hobetuz.

Bisitatutako proiektuen datuak

Goizean zehar bisitatu diren proiektuak hautatu dira, eta, ahal den neurrian, mota guztietako proiektuak bildu nahi izan dira: hezkuntza-zerbitzua, etxebizitza, jarduera ekonomikoa eta turismoa:

Hurbileko merkataritza eta Kulturkirol ekipamenduaren egokitzapena erabilera anitzetarako Maruri-Jataben

Bi jarduketa horiek Erein programaren finantzaketarekin egin dira udalari atxikitako herriko igerilekuen eremuan, kirol-, osasun- eta aisialdi-ekipamenduen jarraipen gisa, eta erreferentziazko gune bat sortu da tokiko biztanleentzat eta inguruko udalerrientzat.
Dendaren kasuan, lokal bat egokitu da, non administrazio-emakida baten bidez hurbileko merkataritza-zerbitzu bat eskaintzen den, premia handiko produktuak eta tokiko ekoizleenak eskainiz.

Kulturkirol egokitu da, berokuntza-sistema eta tarima mugikor batekin, eta, horri esker, espazio estali bat prestatu da, hainbat erabileratarako, eta kontzertuetarako, zinemarako, kirol-jardueretarako eta abarretarako edukiera nahikoa izango du.

Meñakako Lastoetxe Landetxea

Proiektu hau Meñakako Andikoetxe baserria berreraikitzean datza, bost logeladun landetxe bat prestatzeko.

Eraikina berreraikitzeko lastoz eta material naturalez egindako bioeraikuntza-sistemak erabili dira. Ostatu-zerbitzuaz gain, tokiko produktuen eta gastronomiaren inguruan hainbat jarduera antolatzeko sortu da proiektua. Aurten amaitzea aurreikusten da.
Ostatu-zerbitzuaz gain, proiektua hainbat jarduera antolatzeko sortu da:

  • Neurrira egindako ekitaldi txikiak. Beti izaera jasangarriarekin, km0, gure tradizioak eta kultura. Kontzertu eta ospakizun txikiak.
  • Txoko Lastoetxe. Lastoetxe Kluba: gure kultura eta beste kultura batzuk ezagutarazi nahi ditu zerbitzu honek. Jarduera desberdinak eta aberasgarriak (dastatzeak, egun bat merkatuan, show cooking-a, tokiko artisautza, yoga eta surfa)
  • Tokiko produktuen sustapena: tokiko produktuak, artisautza, etab.

Errementari Etxea eraberritzea Gamiz-Fikan

Fikako herriguneko Errementari eraikina birgaitzeko Leader programako laguntzak erabili dira, 2016ko ekitalditik aurrera. Proiektua erabilera anitzeko ekipamendu bat sortzean datza: ludoteka, liburutegia, hirugarren adinekoentzako gunea, erabilera anitzeko aretoak, etab. Ostalaritza-jarduerarako gune bat ere badago. Jarduera horrek arindu egiten du Fikako hiriguneko horrelako zerbitzuen gabezia, dinamizazio soziokulturaleko gunea izan dadin eta jarduera ekonomikoa eta enplegua sor ditzan.

Lezamako pilotalekuko eraikinean kirol-elkarteentzako guneak eta prestakuntza-ikastaroak egokitzea

Lezamako pilotalekuko lehen solairua egokitzeko proiektua, herriko klubek eta kirol-elkarteek erabili ahal izateko espazio balioanitzak egokitzeko. Era berean, zati bat prestakuntza-jardueretara bideratuko da. Jarduera horren bidez, herritarrentzako jarduerak antolatzeko espazioak sortzea lortzen da, eta, zehatzago, kluben eta kirol-elkarteen jarduera garatzeko.

Lezamako pilotalekuko lehen solairua egokitzeko proiektua, herriko klubek eta kirol-elkarteek erabili ahal izateko espazio balioanitzak egokitzeko. Era berean, zati bat prestakuntza-jardueretara bideratuko da. Jarduera horren bidez, herritarrentzako jarduerak antolatzeko espazioak sortzea lortzen da, eta, zehatzago, kluben eta kirol-elkarteen jarduera garatzeko.

Egilea Andoni Beitia