Cristina González Calvar Arabako Foru Aldundiko Enplegu, Merkataritza eta Turismoko eta Foru Administrazioko diputatua da. Zientzia Politikoetan eta Soziologian lizentziaduna da eta Ikasketa Aurreratuen Diploma dauka Europar Batasunean eta Ekialdeko Europan. UNEDeko Vitoria-Gasteizko Ikastetxe Elkartuko tutorea da. Legebiltzarkidea izan zen 2009ko maiatzetik 2012ko urtarrilera. 2014ko irailean, Arabako PSE-EEko idazkari nagusi izendatu zuten lehenengoz, eta 2017ko irailean bigarrenez. PSE-EEko Batzorde Betearazleko berezko kidea da. Batzar Taldeko bozeramailea izan zen 2011ko ekainetik 2015eko udal eta foru hauteskundeetara arte

Abian dira Gasteizko eta Laudioko enplegu-banderak. Zertan datza eta zenbat pertsonak parte hartzen dute horietan?

Enplegu Anezkak Santa María la Real Fundazioaren proiektua da, eta duela sei urtetik bultzatzen eta babesten dugu, langabezian dauden arabarrei lana aurkitzen laguntzeko tresna erabilgarria eta eraginkorra delakoan. Lehenengo bost edizioetako datuen arabera, laneratze-tasa % 60 ingurukoa da: Arabako 200dik gora langilek lana aurkitu dute 2017-2021 bosturtekoan programa horri esker. Parte-hartzaileek teknologia berriak erabiltzen, curriculuma eguneratzen eta elkarrizketa bati aurre egiten ikasten dute; enplegagarritasun-mapak egiten dituzte; enpresekin kontaktuak egiten dituzte… Hori guztia enpleguan espezializatutako teknikarien laguntzarekin eta orientazioarekin.

Nola sustatzen ari da 45 urtetik gorakoen kontratazioa Arabako Foru Aldundian? Enplegu-eskatzaile horiek hartzen dituen lan-merkatua al da?

Bi zutabe dituen estrategia baten bidez ari gara lanean: pertsona horien kualifikazioa hobetzeko eta/edo haien birziklatze profesionala errazteko prestakuntza-eskaintza indartsua, eta kolektibo horrekiko diskriminazio positiboa, kontrataziorako laguntzak emateko orduan. Kasu bakoitza desberdina da, baina, oro har, argi dago pertsona horiek zailtasun bereziak izaten dituztela lana galdu ondoren lan-merkatura itzultzeko.

Gaur egun, lan-aukera gehien dituzten ikasketak Lanbide Heziketakoak dira. Zer nolako hobekuntzak egiten ari dira ekipamenduan prestakuntza horiek ematen diren ikastetxeetan?

Eremu horretan, Lanbide Heziketako Arabako ikastetxeekin lankidetzan, Lanbide Heziketa ikusarazteko, ikasleen eta familien artean prestigioa emateko eta laneratze-indize handia zabaltzeko ekintzak garatzen ditugu batez ere. Baita profil profesional batzuetan dagoen genero-arrakalarekin amaitzeko ere, neskek Lanbide Heziketako familia industrialak egitea ere gogoan izan dezaten saiatuz. Familia horiek ia % 100eko laneratzea dute, eta emakumeen presentzia oso-oso txikia da.

Gasteiz On pasarelan herriko denden moda ikusi ahal izan zen. Zer kanpaina egiten ari dira merkataritza mota hori sustatzeko, banatzaile handien eta online merkataritzaren lehia sutsuaren aurrean?

Une honetan, DendaTIC programa garatzen ari gara, aholkularitza eta prestakuntza espezializatua ematen dituena, Arabako txikizkako saltokiek teknologia berriak txerta ditzaten beren produktuak eta zerbitzuak sustatzeko eta saltzeko. Arabako zenbait herritako 40 saltoki baino gehiago ari dira parte hartzen, eta digitalizazioaren alorrean aurrerapausoa emango dute.

“Zatoz bidaiatzera” kanpainak Arabako onena erakutsi du. Turismoa berreskuratu al da uda honetan? Hazkundearen bidean jarraituko dugu hurrengo kanpainetan?

“Zatoz bidaiatzera” kanpainaren helburua Araba merkatu nazionalean helmuga gisa ezagutaraztea da, eta oso pozik gaude emaitzekin; izan ere, uztailean eta abuztuan 81.000 bidaiarik bisitatu gintuzten, 2019an, pandemia aurreko azken udan, baino % 26 gehiagok.

Zer deritzozu Arabako Mahastiak JDren inguruan sortutako auziari? Zein da zure sailaren jarrera Arabako ia 40 ardogile eta Errioxako eta Nafarroako bizilagunak aurrez aurre jartzen dituen gai honetan?

Nire jarrera azalduko dut, hau da, Foru Gobernuarena ere bai, haren oinarri den akordioan jasotzen den bezala. Arabako Errioxako ardoaren historia arrakastatsua da. Mahastizaintzaren eta ardogintzaren sektorea eta enoturismoari lotutako zerbitzuen sektorea dira ekonomiaren eragile nagusiak, munduko ardorik onenetako batzuk egiten dituela-eta Euskadiko per capita errentaren rankingaren buru izateko aukera duen eskualde batean. Istorio arrakastatsu honen protagonistak bertako jendea, 250 upategi baino gehiago (txikiak, ertainak eta handiak), ardogileak eta kalitatearekiko konpromisoa dira. Baina lotuta dago, halaber, Errioxa Jatorri Deitura Kalifikatuko kide izateak dakarren ospearekin eta sustapenarekin. Arabako Errioxako upeltegiek Errioxa JDKn jarraitzea defendatzen dut, gure ardoak aurkeztu eta saltzeko tresnarik onena delakoan. Zentzuzkoa litzateke Errioxa JDK uztea ardoaren munduko zortzi jatorri-deitura onenetakotzat jotzen denean? Erantzuna agerikoa da: ez. Izen berri bat sortzeak hutsetik hastea ekarriko luke, eta, gainera, Errioxa markari uko egitea esan nahiko luke, gurea den markari, eta gure upategiek eta ardogileek mende batez baino gehiagoz eraiki duten izen onari. Arabako Errioxako upeltegiek Errioxa JDKn jarraitzearen alde egiten dugu, eta, hori bai, aldi berean defendatzen dugu sektoreak eta erakundeek modu koordinatuan lan egin behar dutela Arabako Errioxako ardoak bereizten aurrera egiteko eta izendapenaren organo artezkarien barruan pisua eta erabakitzeko gaitasuna handitzeko. Aurrerapen esanguratsuak lortu ditugu, eta gaur egun, adibidez, Arabako Errioxako ardoak eskualdeko eta herriko ardo gisa identifika daitezke etiketan. Ildo horri jarraitu behar diogu, lankidetzan oinarritua, gure ardoen eta gure Arabako Errioxaren oraina eta etorkizuna bermatzeko.

Egilea Admin