Euskadiko BPGaren hazkunde-tasa % 6 ingurukoa izango da 2022an, eta Euskadi “nabarmen” haziko da 2021ean, % 6 horren azpitik, Laboral Kutxaren azken kalkuluen arabera. Erakundeak berriro jaitsiko du euskal ekonomiaren hazkunde-aurreikuspena, hirugarren hiruhilekoan izandako geldialdiaren ondoren, baina “ez da hazkundea galdu, atzeratu baizik”. Hirugarren hiruhilekoko datuen arabera, ekainean zenbatetsitako % 6,3ko zifra “beherantz zuzendu beharko da”.
2020ko azaroan, finantza-erakundeak 2021eko hazkundea % 7an kokatu zuen, eta udan puntu bat murriztu zuen, % 6raino aurtengo ekitaldirako. Orain, Joseba Madariaga Azterlanetako zuzendariak aurreratu duen bezala, “Nabarmen behera” zuzendu beharko da, abenduaren erdialderako aurreikusitako urteko balantzerako % 6 horren azpitik.
Nolanahi ere, 2022rako, Madariagak hiru hamarren baino ez du murriztu udan aurreikusitako % 6,3ko hazkunde-aurreikuspena, eta, euskal erakundeko azterlanen arduradunak adierazi duenez, “Ezin hobeto, EAEko BPGaren hazkundea % 6 horretan egongo da”.
Madariagak aurreikuspen horiek aurreratu ditu Oriol Aspachs Caixabankeko Ikerketa arduradunarekin batera, ADYPE Euskadiko Zuzendari eta Profesionalen Elkarteak datorren urterako urtero antolatzen duen ekonomia-aurreikuspenen topaketan.
Bi erakundeetako Azterlanen arduradunek BPGren hazkunde moderatua aurreikusten dute Euskadin zein Estatuan, pandemiaren eraginak, txertaketak, horniduren krisiak eta elektrizitatearen prezioek markatutako testuinguruan, eta, nolanahi ere, txertaketa-erritmoak eta pandemiaren balizko olatu berriek baldintzatuko dituzte.
Next Europako berreskuratze-funtsen etorrerak sortutako itxaropenei dagokienez, Madariagak adierazi du, bere ikuspegitik, arazoak aurreikusten direla haien gobernantzari begira. Zentzu horretan, Madariagak autonomia erkidegoek banaketa horretan izan behar duten papera aldarrikatu du, horiek baitira lurralde bakoitzeko enpresa sarearen beharrizanak gehien ezagutzen dituztenak.
“Komenigarria eta hobea litzateke koordinazio handiagoa izatea”, gaineratu du, eta enpresei dagokienez, eta Euskadiko ETEen eskema kontuan hartuta, adierazi du finantzaketa hori eta funts horiek ere aintzat hartu behar direla, “Eta, beraz, funts horiek eskuratzeko gai izan daitezen lagundu behar zaie, nahiz eta batzuetan ez den erraza, zeharkako helburuekin bat datozen proiektu koherenteak diseinatu eta formulatu behar direlako”.
Puntu horretan, administrazioei eta finantza-erakundeei eskatu die funts horiek eskatzera anima ditzatela, bereziki erakundeei, finantza-laguntza eman diezaieten, proiektuak eskuratu eta aurkeztu ahal izan ditzaten.
Euskadiri dagokionez, Joseba Madariagak ohartarazi du “Euskal ekonomiaren susperraldiak nolabaiteko atzerapena” daramala Eurogunekoarekin alderatuta, Eustatek argitaratutako hirugarren hiruhilekoko aurrerapen-datuak erakusten duen bezala, izan ere, BPG pandemiaren aurreko datuen % 5 inguru azpitik dago.
Ziurgabetasun-elementuek bereziki eragiten diote euskal ekonomiari, “Esportazioen susperraldiaren atzerapenak eta prezioen gorakadak zigortutako sektore industrialarekin”. Aitzitik, zerbitzuen sektoreak negozio-zifraren susperraldi handia izan du hirugarren hiruhilekoan, baina “oraindik bidea egin du enpleguaren adierazleari dagokionez”. Txikizkako merkataritzak, aldiz, oso portaera negatiboa izan zuen.
Europako egoeraren azterketa
Europako agertokia aztertuz ekin dio Madariagak hitzaldiari, urte honetan ekonomiak susperraldi handia izan baitu. Horrela, 2021eko hirugarren hiruhilekoan, Euroguneko BPG pandemiaren aurreko balioaren % 0,5 azpitik dago, eta langabezia-tasa, berriz, 2019ko batez bestekoaren azpitik.
Puntu horretan, ohartarazi du “panorama ekonomikoa ez dagoela nolabaiteko ziurgabetasuna dakarten elementuetatik salbuetsita”, hala nola COVID-19aren olatu berria Europan (murrizketa berriak ekar litzake); inflazioa, hein handi batean energiaren prezioen gorakadak eragindakoa, edo hornigaien eskasiak eragindako arazoak, bereziki automobilarena edo elektronikoarena bezalako sektoreetan eragina dutenak.
Nolanahi ere, arrisku horiek “pandemiarekin lotuta” daude gehienbat, eta, beraz, txertaketa-tasa handiak, BPGren beherakadaren itxiera (egoera prepandemikoari dagokionez) eta Europako ekonomiak duen eta izango duen euskarri fiskala kontuan hartuta, bai aurten bai datorren urtean “ingurunea hazteko gai da”. Are gehiago, datorren urtean “bizkortzea gertatuko da Berreskuratze Funtsei esker”.
Horrela, Laboral Kutxako Ikerketa zuzendariak adierazi duenez, “2021erako BPGaren hazkunde-itxaropenak % 5ekoak dira, eta 2022rako, % 4,3koak”.
Oriol Aspachs Caixabankeko Espainiako Ekonomiako zuzendariak, bere aldetik, munduko ekonomiaren bilakaeraren perspektiben azterketarekin ekin dio bere azalpenari, eta % 6ko hazkundearekin itxiko du urtea, gorabidean dauden herrialdeetan dinamismo handiagoarekin.
Hori guztia “pandemiaren ondorioek eta txertaketaren eraginak oraindik markatutako agertoki batean”. Hala ere, maila globalean, “Inflazio-tentsioek jarraitzen dute ekoizpen-katearen lehen faseetan”, eta “ekoizpen-prezioen igoera” handiak ikusten dira, energia-kostu handiek ere eragiten dietenak.
Aspachsek bereziki eragin du Txinaren kasuan, hazkunde ahula izan baitu hirugarren hiruhilekoan (urte arteko % 4,9), COVID-19ak, salgaien banaketako botila lepoek, hornidura elektrikoaren murrizketek eta Evergrande higiezinen erraldoiaren kasuak eraginda.
Hala ere, Caixabankek susperraldi txiki bat aurreikusten du laugarren hiruhilekoan, eta Asiako herrialdeak 2021a % 8,3ko hazkundearekin ixtea.
Estatuko susperraldia
Estatuan, Caixabankek aurreikusten du BPGk susperraldiaren bidetik jarraituko duela, baina “espero baino indar gutxiagorekin”, adierazle epidemiologikoen gorakada txiki baten testuinguruan eta txertoaren hirugarren dosia ematen hastean.
Hala, Espainiako ekonomiak % 4tik gorako hazkundearekin itxiko du ekitaldia, eta “2022ra arte ez da pandemiaren aurreko maila berreskuratuko”, azaldu du Aspachsek. BPGren hazkunde neurritsu hori ez dator bat enpleguarekin, jada berreskuratu baititu prepandemiko mailak.
Europan eta munduko gainerako herrialdeetan bezala, Estatuak goranzko inflazioa du, elektrizitatearen prezioek bultzatuta. Eta hornidura-arazoek eta lehengaien garestitzeak “moteldu egingo dute urteko azken hiruhilekoko hazkunde-erritmoa”.
Azkenik, Oriol Aspachsek NextGeneration funtsak eta turismoaren susperraldia nabarmendu ditu, 2022an ekonomia suspertzeko funtsezko elementu gisa.