Kalkulatzen diren 5,5 milioi langile ingururen lan-baldintzak modu eraginkorrean erregulatzea, ez baitute dagokien lan-estatusa aitortuta. Hori da atzo Europako Batzordeak Uber edo Amazon bezalako plataforma digitalen eta horien langileen arteko harreman profesionala gidatu behar duten irizpideei buruz egin zuen proposamenaren helburua. Europako Batzordearen zuzentaraua eskubideak babesteko Europako gizarte-ereduari egokitu nahi zaio, eta Europako Parlamentuaren eta Ventisiete taldearen artean negoziatu eta adostu behar da oraindik, argia ikusteko.

Zehazki, Nicolas Schmit Enpleguko komisarioak aurkeztutako proposamenak bost irizpide planteatzen ditu, eta gutxienez horietako bi betetzen badira, ulertuko da plataformak langilea enplegatzen duela eta langile hori enpresako plantillakoa dela; horri esker, eskubidea izango du gutxieneko soldatarako, negoziazio kolektiborako, ordaindutako oporretarako edo lan-istripuen aurrean hobeto babesteko, langabeziagatiko eta gaixotasunagatiko prestazioetarako, bai eta kotizaziopeko pentsioetarako ere.

Bruselaren irizpideak Bruselak planteatzen dituen irizpideen artean, enpresak ordainsariaren maila ezartzea edo lana bitarteko elektronikoen bidez egitea gainbegiratzea ageri da. Era berean, lan-orduak edo absentzia-aldiak aukeratzeko, zereginak onartzeko edo baztertzeko eta azpikontratistak edo ordezkoak erabiltzeko askatasuna murrizten duena.

Laugarren irizpidea plataformak alderdiari buruzko arau lotesleak ezartzea da, hala nola konpainiaren logoa daramaten uniformeak eramateko betebeharra, bezeroarekiko jokabideari buruzkoa edo lana betetzeari buruzkoa. Azkenik, enpresak blokeatu egingo du langileak beste konpainia batzuentzat lan egiteko aukera.

Nolanahi ere, plataformek eta langileek aukera izango dute pertsonak plantillako langile izendatzearen aurka egiteko, prozedura judizial edo administratiboen bidez. Enpresak aurka egiten badu, konpainiak frogatu beharko du ez dagoela lan-harremanik langilearekin. Langileak uko egiten badio izendapenari, plataformak prozedura guztiak “behar bezala ebazten” lagundu beharko du.

Europako agintarien arabera, 28 milioi pertsonak lan egiten dute EBko herrialdeetan jarduten duten 500 plataforma digital baino gehiagorentzat, eta azken bost urteetan 3.000 milioi eurotik 14.000 milioira igo dira diru-sarrerak. Proposamenaren helburua da, halaber, une honetan autonomo faltsu gisa lan egiten ari diren 5,5 milioi enplegatuak azaleratzea. Gainera, plataformek algoritmoak gardentasunez erabiltzea ere lortu nahi du EKren proposamenak.

Egilea Andoni Beitia