Nazioarteko Diru Funtsak (NDF) astelehen honetan gomendatu zion Europar Batasunari (EB) bere esparru fiskala ekonomikoki sendo eta politikoki onargarria den erreformari ekitea, zor publikoaren metaketa “desiragarria” saihesteko.
“Dauden arauek nolabaiteko arrakasta izan dute, batez ere defizit fiskalak BPGren % 3tik behera egon behar dutelako kontzientzia publikoa handitu delako, baina ez dute eragotzi zor publikoa eta jasangarritasun fiskaleko arriskuak kide batzuengan nahi gabe pilatzea”, esan zuen erakundeak.
Washingtonen egoitza duen erakunde ekonomikoak bere txostenean adierazi zuenez, Europako zor subiranoaren krisian ikusi zen bezala, arrisku horiek iraganean moneta-batasunaren egonkortasuna arriskuan jarri dute eta ahuleziak sortzen jarraitzen dute, ikuskapen zentrala indartzeko ahaleginak egin diren arren.
NDFk zerga-arauak arrisku-mailarekin lotzea proposatzen du. Bere ustez, BPGaren % 60ko muga zorpetzeari eta defizitaren % 3ko muga erreferentziazko balio gisa mantentzen diren arren, “Doikuntzen abiadura eta anbizioa arrisku fiskalen mailari lotuta egongo lirateke”.
Horrela, arrisku fiskal handiena duten herrialdeek oreka positiborantz egin beharko lukete hurrengo 3-5 urteetan, eta arrisku gutxien eta % 60tik beherako zorra dutenek malgutasun handiagoa izan dezakete.
NDFk beharrezkotzat jotzen du, halaber, erakunde nazional fiskalak indartzea, epe ertainerako esparruak eta urte anitzeko gastu-mugak ezarrita, eta zerga-kontseilu independenteek rol handiagoa izatea proiekzio makroekonomikoak abalatzeko edo finantza-arriskuak ebaluatzeko orduan.
Ondo diseinatutako gaitasun fiskala
Proposamenaren hirugarren ardatza “ondo diseinatutako” gaitasun fiskala da, bi helburu giltzarri lortzeko: egonkortze makroekonomikoa hobetzea eta erkidego-mailan ondasun publiko komunak hornitzea ahalbidetzea, klima-aldaketaren edo energia-segurtasunaren arloan bezala.
NDFk uste du bere gomendioak “elkarri lotutako elementuen pakete bat” direla, “Erreforma eraginkor bat sustatzeko”, eta onartzen du elkarrekiko ahalegina eskatzen duela EBko arauen eta ezarpen nazionalaren artean.
Bere ustez, “Ziurgabetasun ekonomiko apartak eta datozen erronka fiskalek” erreforma desiratuak ezin itxarotea eragiten dute.
Erakundearen arabera, ihes egiteko klausula orokorra 2023ra luzatzeak, gastu publikoari zigorrik ezarri gabe ekitea errazten baitu, eskatzen duena egiteko aukera-leiho bat ematen du.
“Atzerapen gehiagok arau zaharretara itzultzera behartuko lituzkete herrialdeak, beren arazo guztiekin. Aukera ez da alferrik galdu behar “, ondorioztatu du Nazioarteko Diru Funtsak, eta premiazkotzat jo du aipatutako aldaketak egitea.