Euskaltel MásMóvil konpainiari saltzeak, aurreikus daitekeen bezala, operadore horiak euskal operadoreari abiarazitako adiskidetasunezko opak aurrera egiten badu, agerian uzten du Euskadin orain arte nagusitzen zen herrialde-eredua, non enpresak garapenerako, oparotasunerako eta gizarte-ongizaterako eragile gisa jokatzen baitzuen, desagertu egin dela, eta beste bat gailendu dela: epe laburrerako hobaria, egindako inbertsioaren maximizazioa, egindako denbora inportatzen duen produkziorik gabeko salmentan, egindako denbora onena denean, egindako inbertsioaren maximizazioan.
Euskaltelek 2012. urteaz geroztik izan duen noraeza, Kutxabanken desinbertsioak hasi ondoren, Bruselatik ezarritako erregulazioek behartuta, eta Eusko Jaurlaritzaren eta Mondragon Korporazioaren konpainiak bere kapitalean inbertsio-funtsak sartu ondoren, finantza-espekulazioko eredu baten aldeko apustua izan da, eta, uzten badidazue, motzeko pilotakadaren aldekoa, hori baita, eufemistikoki, batzuek merkatuen bilakaera deitzen dutena.
Euskaltelen salmenta enpresak sortzeko eredu baten inflexio-puntua izan daiteke, herria egiteko ikuspegiarekin eta ikuspegiarekin, eta erreferente bihurtu da, Harvard bezalako unibertsitateetan aztertu eta aztertzeraino. 1996an akordio politiko baten ondorioz sortu zen enpresa bat saldu da, euskal telekomunikazio-konpainia izateko babes instituzional osoa izan zuena, sektorea liberalizatzen zen unean – Ordura arte Telefónica publikoak kontrolatzen zuen –, produktu berritzaile batekin eta merkataritza-sartze handiarekin. Euskaltelek ordura arte Euskadin ez zegoen telekomunikazio-sektore garrantzitsu bat sortu eta martxan jartzea esan nahi izan du.
Euskal sustraiak dituen eta teknologikoki oso lehiakorra den konpainiaren sinbiosi horren ondorioz, Euskaltel herri honen nortasun-ezaugarriei oso modu sakonean lotutako enpresa baten eredu bihurtu da. Aktibo ukiezin garrantzitsu bat, gutxitan gertatzen dena eta desagertzeko arriskuan egon daitekeena.
Tritlantic eta Investindustrial inbertsio-funtsak sartu zirenean (Euskaltelen kapitalaren% 48 kontrolatzera iritsi ziren), urte batzuk geroago Burtsara irtetean gauzatuko zen espekulazio-eragiketa hasi zen; horren ondorioz, bi funts horiek inbertitutako 200 milioi euroak 700 milioi bihurtu ziren enpresatik irtetean. Erdian, zuzendariek orain bezala jaso zituzten bonusak, jasotako presioengatik konpainian berrinbertitu behar izan zutenak.
Halaber, Patxi Lopez sozialista buru zuen Eusko Jaurlaritzak zuntz optikoaren sarea saldu zion Euskalteli, 68 milioi euroren truke. Zuntz optikoaren sarea euskal herritar guztien diruarekin ezarri zen herrialdeko enpresa eta etxe gehienetara iristeko, eta haren aktibo nagusia da, eta, ondoren, Galiziako R eta Asturiasko Telecable sareak gehituko litzaizkioke. Sare hori modernizatu eta beste konpainia batean banandu ostean, gutxienez 600 edo 700 milioi euroko balioa izango du, adituen kalkuluen arabera.
Behin parkean, Euskaltel Kantauri isurialdetik joan zen erosketak egitera, eta R kablerak erosi zituen Galizian eta Telecable Asturiasen. Eta eragiketa hori Euskaltelen amaieraren hasiera izan da; izan ere, erosketa Zegona funts britainiarrak gauzatu zuen, Asturiasko operadoreak kontrolatzen zuena, Euskaltelen akzioen trukearekin; garai hartan, kapitalaren% 15 zen partaidetza handitzeko, eta, ondoren, gaur egun duen% 21,44ko kontrol-paketea lortu zuen. Azeria oilategia zaintzen sartzea bezala izan zen.
Horregatik, ez da harritzekoa Zegonak eta Juan Manuel Garciak, kontseilari delegatu gisa Euskaltelen zuten gizon indartsuak, euren inbertsioa saldu eta maximizatzeko izan duten lehen aukera aprobetxatu izana, gainbalio handiak sortuz. Helburua inbertsioaren balioa berreskuratzea zen, eta ez konpainiaren garapena. Eskuzkoa da.
Hori da inbertsio-funtsek sartzen diren enpresetan egiten dutena: erosi, konpondu eta saldu. Zegonak Virgin markaren bidez Estatuko sektore lehiakor eta zailari aurre egiteko duen planak espero zuten erreakzioa eragin du: lau handietako batek lehiakide berria taloitegi bidez desagerraraztea. Estrategiak funtzionatu du. Bi urte baino ez dira behar izan helburuak betetzeko.
Euskaltelen salmentak, nahiz eta OPAk baldintzatu duen euskal operadoreak egoitza soziala ez aldatzea eta bost urteko epean langile kopurua murriztea, zenbait zalantza sortzen ditu etorkizunerako. Garrantzitsuena da operazioak Euskadiko telekomunikazioen sektorean trakzio-gaitasun nabarmena duen euskal enpresa estrategiko bati eragiten diola, eta, beraz, bere erabaki-zentroa lekuz aldatzeak – Ez da ahaztu behar Malmugikorrek Madrilen duela egoitza operatiboa – Eragina izan dezakeela hornitzaileekiko eta euskal industriarekiko harremanetan, bai eta inguruarekiko konpromisoan ere. Era berean, garrantzitsua izango da egiaztatzea enpresa nagusiak bere filial berrian egingo dituen inbertsio teknologiko garrantzitsuek eragin positiboa izango dutela herrialdean.
Beste behin ere, Makinaren Kontrolerako Bulegoak agerian utzi du ez dagoela enpresa garrantzitsuek herrialdean jarraitzea blindatzeko adinako gaitasun eta baliabiderik duen finantza-muskulurik, batez ere sektore estrategikoek, hala nola Euskaltelek edo atzerriko inbertitzaileen edo arrisku-kapitaleko funtsen esku geratu diren informazio-teknologien konpainia askok, digitalizazioa gure konpainien lehiakortasunaren funtsezko elementu bihurtu den une honetan.
Eragile ekonomiko batzuek, batez ere Bizkaian, Euskaltelen salmenta saihestuko zuen finantza-tresna indartsurik ez dagoela nabarmendu dute, duela aste batzuk La Navaleko lehiaketarekin gertatu zen bezala. Lehiaketa horretan agerian geratu zen ezinezkoa zela eskaintza industrial bat aurkeztea, herrialdean interesak zituena, belgikar irabazlearen gainetik gera zitekeena, zeinaren asmoa ontziola zaharretan logistika-zentro handi bat sortzea baitzen.
Arlo horretan, Euskadi ahultasun handia erakusten ari da, eta horrek eragina izan dezake herrialdearen garapen ekonomikorako garrantzitsuak diren enpresen kontrolaren galeran, erabaki-zentroen deskokapenagatik.
Duela bost urte, bere hamargarren urteurrena dela eta, Orkestra-Lehiakortasunerako Euskal Institutuak manifestu bat egin zuen Euskadik hamarkadan izan beharko lituzkeen hamar erronka garrantzitsuenekin. Erronka horietako batek, garapen-proposamenen ezarpenean sakondu gabeko diagnostiko orokor moduko bat zenak, zerga- eta finantza-sistema berregokitzeko beharra planteatzen zuen, “Gizarte-erronkek gastu publikoan duten eraginari aurre egiteko eta, aldi berean, aldaketei aurre egin eta enpresa-erabakiguneak atxiki eta erakar ditzakeen lurralde eta industria-sare aurreratu bat bultzatzen jarraitzeko”.
Ikusten denez, gutxi aurreratu dugu arlo honetan azken urteotan.
Euskaltelen salmenta Enpresak sortzeko eredu baten inflexioa da.