Gizonen eta emakumeen arteko soldata-arrakala urtean 5.252 euro gordinekoa da, CCOOk Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) datuetan oinarrituta egin berri duen ikerketa baten arabera. Azterlan horren arabera, lanaldi partziala da egoera horren eragile nagusia. Sindikatuak aztertutako datuak 2019koak dira, azken argitaratuak, eta kalkulua gizonen (26.934 euro) eta emakumeen (21.682 euro) urteko batez besteko soldata gordinaren gainean egin da, eta ez orduko soldataren prezioaren gainean, ohi bezala.

“Soldata gordinaren datuak islatzen ditu hobekien soldata-aldeak”, defendatu zuen Unai Sordo CCOOko idazkari nagusiak txostenaren aurkezpenean. Izan ere, orduko prezioaren azterketa “laborategikoa” da, eta, adibidez, “Denbora partzialaren erabileraren” feminizazioa alde batera uzten du, bere ustez, arrakalaren “arazoaren zati handi bat” baita. Azterketa horren arabera, berdintzeko, emakumeen soldatak % 24 egin beharko luke gora.

“Arrakala berez lotuta dago daukagun enpleguaren osaerarekin eta nola banatzen dugun”, adierazi zuen ekitaldi berean Carmen Vidal sindikatuko parte-hartze instituzionaleko eta mugimendu sozialetako idazkariak, eta gogorarazi zuen azterketa horrek kontuan hartu behar dituela “enplegua lortzeko rolak, zaintza-lanekiko lan-harremana, amatasuna zigortzea eta balio bereko lanetan dauden ordainsari-aldeak”. Ildo horretan, Vidalek “bi balio” nagusitan kokatu zuen egoera hori; balio horiek arrakala “egituratzen” dute, eta “denbora partzial feminizatua” eta “soldata-osagarri maskulinizatuak” dira.

“Emakumeek gizonen intentsitate berarekin lan egingo balute lanaldi osoan ( % 93) eta partzialean ( % 7), generoko soldata-arrakala erdira murriztuko litzateke Espainian”, adierazi zuen Vidalek. Hala ere, dokumentuaren arabera, lanaldi partzialean lan egiten duten emakumeen % 49 egoera horretan dago, “Lanaldi osoko lanik aurkitu ez duelako”; % 14k “zainketetarako borondatez” eskatu du, eta % 8k “familiako beste erantzukizun batzuetarako”.

Sindikatuak azaldu zuenez, lanaldi partziala “borondatez” aukeratzen duten biztanleen artean, emakumeek beste pertsona batzuk zaindu ahal izateko egiten dute, eta gizonen artean, berriz, ikasketak egiteko. Soldaten osagarriei dagokienez, Vidalek adierazi zuen Estatu espainiarrean “ahalegin fisiko handiagoa” edo “prestasun handiagoa” dutelako ezartzen direla osagarri horiek, besteak beste.

Autonomia erkidego guztietan emakumeen batez besteko soldata gizonena baino txikiagoa izan zen, nahiz eta aldea batetik bestera aldatzen den. Adibidez, Aragoi eta Nafarroa daude alderik handiena izan zutenen artean, % 30 eta % 29, hurrenez hurren. Nafarroaren kasuan, emakumeen % 28k lanaldi partzialarekin lan egiten du. “Generoko soldata-arrakala oso maila altuetan mantendu zen atzeraldiaren eta ondorengo susperraldi ekonomikoaren azken hamarkadan (2008-2018). Oraintsu arte, soldata-arrakalak behera egin du 2019an, soldata txikienak igotzeko neurriekin bat eginez, LGSren eta Negoziazio Kolektiboko Estatuko IV. Akordioaren (2018-2020) edukiaren igoera garrantzitsuekin, zeinak jasotzen baitzuen hitzarmenetako gutxieneko soldata 1.000 eurora igotzen zela hilean, indarraldia amaitu aurretik “, dokumentuaren arabera.

Lan-erreforma Vidalek urte hauetan covid-19ak zainketen garrantziari buruz emandako “irakaspenak” gogorarazi zituen eta, ildo horretan, Estatuan “amatasuna zigortzea” ere salatu zuen. Ildo horretan, gaineratu zuen seme-alabarik gabeko emakumeen jarduera-tasa % 70era igotzen dela, eta emakumeek hiru seme-alaba edo gehiago dituztenean, jarduera % 57ra jaisten dela. “Espero dugu lan-erreforma lan prekarioarekin amaituko dela eta gizonen eta emakumeen arteko aldea murriztuko dela, eta horren ondorio argia da soldata-arrakala”, ondorioztatu zuen.

Egilea Andoni Beitia