Ikasturtearen berehalako itxierak milaka ikasleren enpresa-praktikei utziko die bidea udan. Prestakuntza-tresna horrek funtsezko osagai pertsonala eta lan-arlokoa du bertan sartzen direnentzat; izan ere, askotan, lanbide-munduarekin duten lehen harremana da, eta, batzuetan, erabakigarria lan-merkatuan gerora garatzeko. Horrek ez du esan nahi batzuetan “gehiegikeriazko” egoerak gertatzen ez direnik, “Enpresek ikasleak lan-ordezkapenetarako erabiltzen baitituzte”, Arkaitz Antizar CC OO Euskadiko Gazteria arduradunak salatu bezala. Egoera horri aurre egiteko, Lan Ministerioa, sindikatuak eta patronala zenbait hobekuntza negoziatzen ari dira duela aste batzuetatik hona lanekoak ez diren praktikak egiten dituztenentzat, prestakuntza-egoera horren barruko bigarren maila; izan ere, bestea praktikaldiko kontratu gisa ezagutzen dira, eta horietan lan-harremana dago.
“Nahasmen handia dago” bekadun “terminoaren inguruan; horregatik, erreforma hau Lanekoak ez diren Praktiken Estatutuarena bezala ezagutzea gustatuko litzaiguke”, azpimarratu du CCOO sindikatuko arduradunak. Definizio hori zabaltzen du Juan Pablo Landak, UPV/EHUko Lanaren eta Gizarte Segurantzaren Zuzenbideko katedradunak. “Practicuma unibertsitateko beste irakasgai bat da, normalean curriculuma izaten da, ikasketa-planean aurreikusita dago eta kreditu batzuk esleitzen zaizkio. Enpresa edo administrazioetan egiten da, titulua emango duen prestakuntza-zentroarekin dagokion hitzarmena sinatu ondoren, eta oso gutxitan ordaintzen dira “, adierazi du. Hala ere, sarritan gastu-konpentsazioa esaten zaiona dago, joan-etorrien edo otorduen kostuei aurre egiteko balio duen kopuru aldakorra.
Iruzur-egoerak
Jaurlaritzaren eta gizarte-eragileen arteko mahai irekiaren helburua da horrelako praktiketan, lan-harremanik egon ez arren, eta, beraz, arau bidezko soldatarik egon ez arren, ekintza horiek egiten dituzten gazteek Gizarte Segurantzan kotizatu ahal izatea. “Gizarte Segurantzaren babes-ekintza bat behar dugu, langabezia, kontingentzia arruntak eta bestelakoak bezalako kontzeptuetan, laneko arrisku gisa. Gaur egun, pertsona horiek lantokirako bidean istripuren bat badute babesik gabe daude “, adierazi du Arkaitz Antizarrek, praktika horiek egiten dituztenen” linbo juridikoa “azpimarratuz. “Beharrezkoa da horiei arau-esparru bat ematea eta praktika horien prestakuntza-izaera nabarmentzea. Askotan, iruzur-egoerak gertatu dira, eta kasu batzuetan pertsona horiek lanpostu bat betetzen dute, benetan hor daudenean, prestatzeko eta ikasteko “, gaineratu du.
Egia esan, joan den otsailean lan-erreforma onartu ondoren sortutako nahitaezko konpromiso gisa sortu zen negoziazio hori, eta bertan adierazten zen sei hilabeteko epean mahai bat eratu behar zela akordio bat eratzeko. “Espainiako gazteriari eraso egiten dion prekarietatearen gaitzetako bat da”, adierazi du berriki Yolanda Díaz Lan ministroak.
Lan-erreformak berak jasotzen zituen lan-arloko praktikek bete behar dituzten baldintza berriak, gutxiengoa baitira aipatutakoen aldean. “Lan-erreformaren lege-dekretuak idazketa berria eman dio Langileen Estatutuaren 11. artikuluari, eta bi prestakuntza-kontratu mota arautzen ditu: txandakako prestakuntza eta praktika profesionala lortzea”, azpimarratu du Juan Pablo Landa Lan Zuzenbideko katedradunak. Hemen ere aldaketak ezarri dira, “Prekarietatea mugatzeko”, azaldu dute CCOO Euskadik; izan ere, lehenengoaren kasuan, gehienez ere bi urte ezarri dira, orain arte ezarritako hiru urteen ordez, eta bigarrenean, prestakuntzako kontratu-lotura horiek sinatu ahal izango diren gehieneko adina ezin izango da 25 urtetik gorakoa izan.
Araudi berriekin, lanekoak ez diren praktiketako ikasleek, “Gastu-konpentsazio bat kobratu edo ez, praktikaldian kotizatzeko eskubidea izango dute”, laburbildu du unibertsitateko irakasleak. “Praktikek irudi ona dute ikasleen eta enpresen artean. Une eta ilusio bat dira gazteentzat eta enpleguaren munduan egin dituzten lehen urratsak, sektore profesionalean su hartzeko aukera ematen baitute. Baina eskubideak eta segurtasunak sortu behar dira”, ondorioztatu du Arkaitz Antizarrek.